هفت استخوان ستون فقرات در گردن (مهرههای گردنی) بهوسیلهی رباطها و عضلات یعنی نوارهای محکمی از بافتها که شبیه یک نوار لاستیکی ضخیم عمل میکند به یکدیگر متصل شدهاند. هنگامیکه یک حرکت ناگهانی مثل تصادف کردن با وسایل نقلیه یا سقوط شدید روی میدهد موجب میشود که گردن بیشتر از حد مشخصی خم شود که در این حالت ممکن است انواع مختلفی از آسیبهای گردنی، مانند رگ به رگ شدن گردن، کشیدگی گردن یا پارگی یک یا تعداد بیشتری از بافتهای نرم گردن روی دهد.
در صورت احساس خشکی و گردن درد شدید چنانچه علائم بیش از یک یا دو روز ادامه داشته باشد یا درصورتیکه درد به همراه بازو درد، گزگز دست و پا باشد، عموماً توصیه میشود که با یک متخصص طب فیزیکی توانبخشی ملاقاتی داشته باشید. روشهای درمانی ارائهشده برای رفع رگ به رگ شدگی و کشیدگی گردن در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر قاسمیان عبارتند از: فیزیوتراپی بهمنظور یادگیری الگوی صحیح حرکتی، آموزش اصلاح فعالیتهای بدنی، طرز صحیح قرارگیری بدن و تمرینات ورزشی. همچنین ممکن است فیزیوتراپی شامل: ماساژ درمانی، موبیلیزیشن یا متحرکسازی دستی/ مانیپولاسیون (دستکاری) مهره گردن و مدالیته ها یا شیوه هایی نظیر: اعمال جریان الکتریکی ضعیف و استفاده از گرما و یخ بهمنظور کاهش درد باشد. جهت مشاوره یا رزرو نوبت میتوانید با شماره 03131311013 تماس حاصل فرمایید.
ساختار آناتومیک ستون مهرههای گردن دارای ویژگیهای فوقالعاده است که شامل حفظ و محافظت از طناب نخاعی نازک و محافظت از سر میشود و همچنین قابلیت بالایی در حرکت فراهم میکند. اما همین ویژگیهای منحصربهفرد که سبب انعطافپذیری بالا در این ناحیه شده است، آن را نیز در برابر صدمات آسیبپذیر میکند.
علتهای ایجادکننده کشیدگی و رگ به رگ شدن گردن
دلایل شروع کشیدگی و رگ به رگ شدن عضلات را میتوان در چند فعالیت عادی جستجو کرد که موجب بروز کشیدگی و رگ به رگ شدن گردن میشوند ازجمله:
اگر به مدتی طولانی در یک وضعیت ناخوشایند باشید مانند قوز کردن بر روی فرمان ماشین در هنگام رانندگی، قوز کردن بهطرف مانیتور کامپیوتر، نگهداشتن تلفن در قوس گردن، ممکن است رگ به رگ شدن گردن روی دهد.
- خوابیدن به حالتی که موجب کشیدگی و رگ به رگ شدن گردن شود مثل گذاشتن سر بر روی بالشتی که خیلی بلند یا خیلی سفت است.
- حمل چمدانهای سنگین یا اشیای دیگری با یک سمت بدن.
- هرگونه ضربهای که به گردن وارد شود برای مثال آسیب ویپلش (آسیب شلاقی) گردن در هنگام تصادف با ماشین یا براثر به زمین سقوط کردن با سر.
علائم کشیدگی و رگ به رگ شدن گردن
شخصی که به عارضهی رگ به رگ شدن گردن دچار شده ممکن است طیف گستردهای از علائم را تجربه نماید.
- احساس درد، بهویژه در ناحیهی پشت گردن که با حرکت کردن گردن درد آن شدیدتر میشود.
- دردی که پس از یک روز یا بیشتر پس از وارد شدن ضربه شروع میشود نه فوراً پس از بروز مشکل
- گرفتگی عضلات گردن و احساس درد در قسمت بالای شانه
- احساس سردرد در قسمت پشت سر
- گلودرد
- افزایش تحریکپذیری، خستگی، بدخوابی و اختلال تمرکز
- گزگز و بیحسی در بازو یا دست
- خشکی و گرفتگی گردن یا کاهش دامنهی حرکتی گردن (در طرفین، بالا و پایین و مدور)
- گزگز و بروز ضعف در بازو
تشخیص عارضهی رگ به رگ شدن و کشیدگی گردن
پزشک به منظور تشخیص رگ به رگ شدن و کشیدگی گردن، یک معاینه جسمانی جامع انجام خواهد داد. در طول معاینه جسمانی، پزشک از شما جزئیاتی درباره نحوه بروز آسیب، ارزیابی دامنه حرکتی گردن و بررسی نقاط حساس به لمس خواهد پرسید.
در صورت لزوم، پزشک ممکن است جهت بررسی دقیقتر استخوانهای گردن، تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس را توصیه کند. این ارزیابی و سنجش به پزشک کمک میکند تا عوامل دیگری که ممکن است منجر به درد گردن شوند مانند شکستگی استخوانهای ستون فقرات، فشردگی دیسک، آرتروز و سایر مشکلات جدی را از میان بردارد یا آنها را تشخیص دهد.
درمان رگ به رگ شدن و کشیدگی گردن
مهم نیست که کشیدگی و رگ به رگ شدن در کجای بدن قرار دارد، رگ به رگ شدن و کشیدگیها در هر جا بدن که باشند با روشهای مشابه درمان رگ به رگ شدن گردن درمان میشوند. رگ به رگ شدن و کشیدگی گردن، مانند دیگر انواع رگ به رگ شدن و کشیدگیهایی که در سایر قسمتهای بدن روی میدهند، معمولاً بهتدریج و با صرف زمان و درمان مناسب برطرف میشوند. تا رفع کامل علائم عارضه، مراقبتهای خود درمانی قطعی بسیاری وجود دارند که در تسکین درد و خشکی مؤثرند. برای مثال:
آتل نرم
ممکن است جهت حفاظت از گردن و جلوگیری از وارد شدن فشار به روی رباطها مجبور به استفاده از یک آتل نرم شوید تا رباطها فرصت کافی برای بهبود یافتن داشته باشد.
استعمال یخ یا کیسهی آب سرد
سرما به کاهش التهاب در این ناحیه کمک میکند و درنتیجه با کاهش التهاب، گردن نیز التیام پیدا میکند. در 24 ساعت اول باید یخ یا کیسه آب سرد را هر 20 دقیقه بر روی ناحیه موردنظر قرار داد.
استعمال گرما
گرما کمک میکند تا جریان خون سرشار از مواد مغذی به منطقه آسیبدیده برده شود تا بدینوسیله بدن برای التیام یافتن تحریک گردد. بعضی از افراد گرمای مرطوب نظیر گرمای حمام داغ یا دوش آب گرم را ترجیح میدهند.
افراد دیگری نیز با استعمال گرمای خفیف مداوم بهوسیله کیسه آب گرم (برای مثال با استفاده از برندهای تجاری نظیر ترمال کر یا کیسههای آب گرم موجود در فروشگاهها) تسکین بیشتری پیدا میکنند.
داروها
مصرف داروهای ضدالتهابی نظیر ایبوبروفن (برای مثال ادویل) یا ناپروکسن (الیو) میتواند به کاهش التهاب کمک کند که درنتیجهی کاهش التهاب، درد نیز کاهش مییابد. همچنین فرد میتواند داروهای ضد درد نظیر استامینوفن (تلینول) را مصرف کند که احساس درد را کاهش میدهد.
در صورت لزوم، جهت مدیریت درد شدید داروهای ضدالتهابی و داروهای ضد درد (کورتیکواستروئید، داروهای مهارکنندههای آنزیمی سیکلواکسیژناژ نوع 2) تجویزشده را مصرف کنید.
فیزیوتراپی
توانبخشی زودهنگام به پیشگیری از بروز دردهای مزمن و ناتوانی کمک میکند. مدالیته ها (تکنیکهای) درمانی غیرفعال عبارتند از: استعمال گرما و یخ، تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)، التراسوندتراپی، ماساژ و تراکشن (کشش) گردن. غالباً جهت کاهش درد و تسهیل شرکت در یک برنامهی فعال توانبخشی که شامل حرکات کششی و تقویتی میباشد از مدالیته های غیرفعال استفاده میشود.
ماساژ
ماساژ ملایم جریان خون را در ناحیه موردنظر افزایش میدهد افزایش جریان خون به فرایند بهبودی کمک خواهد کرد. ماساژ درمانی برای سلامتی فرد چندین فایده دارد ازجمله اینکه گردش خون را بهبود میبخشد، دامنه حرکتی را افزایش و سطح اندورفین (که کاهشدهنده تأثیرات درد مزمن میباشد) را افزایش میدهد.
تراکشن (کشش) دستی مهرههای گردن
انجام تراکشن (کشش) ملایم بر روی گردن غالباً میتواند عضلات سفت را شل و منبسط کند، اجازه میدهد تا اعصاب تحتفشار یا رگهای خونی فشرده آزاد و راحت شوند و درنتیجه به درمان رگ به رگ شدن گردن کمک خواهد کرد. عضلات منقبض، هر چیز موجود در اطراف خود را جمع و فشرده میکنند. ایده مخفی در پشت روش تراکشن این است که با بهبود خونرسانی به عضلات گردن، تاندونها و رباطهای ناحیه متأثر و آسیبدیده، فضای بیشتری برای ناحیه تحتفشار ایجاد و این فشار کمتر شود.
تمرینات گردن
حرکات کششی گردن
تمرینات انعطافپذیری و کششی میتوانند دامنهی حرکتی و خاصیت کشسانی و انعطافی مفاصل آسیبدیده گردن را بیشتر یا آن را حفظ کنند و بدین طریق خشکی عضلات را که منجر به بروز درد میشود کاهش مییابد. بهعنوان یک قاعدهی کلی، بهتر است که حرکات کششی گردن را هر روز و بعضی دیگر از حرکات کششی را باید چند بار در روز انجام داد.
تقویت عضلات گردن
تمرینات تقویتی معینی، به حفظ وضعیت بهبودیافته طرز قرارگیری بدن کمک خواهد کرد که درنتیجه این امر، احتمال عود مجدد و بروز ناگهانی درد کاهش یا از بین میرود. بهعنوان یک قاعده کلی، تمرینات تقویتکنندهی گردن باید هرروز انجام شود تا این امکان برای ماهیچهها فراهم شود تا بتوانند خود را ترمیم کنند.
آبدرمانی
غوطهور شدن در نمک اپسوم میتواند برای تسکین درد و آلام عضلانی بسیار مفید باشد. لازم به ذکر است که نام واقعی نمک اپسوم، سولفات منیزیم میباشد. یکی از کارکردهای منیزیم در میان فواید بسیار آن این است که منیزیم پس از انقباض عضله، سرعت پیوند کلسیمی را کاهش میدهد چراکه منیزیم سولفات برای تصاحب جایگاههای پیوندی که موجب بروز انقباض عضله میشوند با کلسیم وارد رقابت میشود.
بازخورد زیستی و تمرین ریلکسیشن (تن آرامی)
تکنیک بیوفیدبک (بازخورد زیستی) و تکنیک ریلکسیشن (تن آرامی) روشی همسان و کاملاً شبیه یکدیگر نیستند. تمرین ریلکسیشن برای دستیابی به موفقیت، به یک قاعده ورزشی منظم و دائمی نیازمند میباشد. بازخورد زیستی بر ابزارسازی متکی است که میتوان آن را همراه با تمرینات ریلکسیشن انجام داد و این تکنیک در کنار ایجاد تغییرات جسمانی مطلوب و دلخواه، اطلاعات فوری (بازخورد) را ارائه میکند.