علت و درمان درد پایین کمر

درد پایین کمر به خصوص در بزرگسالان بین سنین 30 و 50 ساله بسیار شایع است. درد کمر می‌تواند ناراحتی مزمن و یا دائمی کمر باشد یا اینکه “کمر درد حادی” باشد که به صورت یک عارضه ناگهانی و کوتاه مدت بروز می‌کند. درد کمر می‌تواند ناشی از انواع مشکلات در هر قسمت از کمر باشد، این مجموعه شامل شبکه به هم پیوسته‌ای از عضلات ستون فقرات، اعصاب، استخوان‌ها، دیسک‌ها و تاندون‌های ستون فقرات کمری است.

علت‌ها و علائم درد کمر در افراد جوان و میانسال

در افراد 30 تا 60 ساله، احتمال تجربه درد کمری که منشاء آن کشیدگی عضلانی کمر و یا فشار فضای درون دیسک‌های کمر باشد، بیشتر است.

کشیدگی عضلانی کمر

کشیدگی عضلات کمر با درد شدید یا تیرکشیدن در پایین کمر که بعد از فعالیت، حرکت ناگهانی یا بلند کردن اشیا سنگین رخ می‌دهد، را نشان می‌دهد. کشیدگی عضلات کمر یا رباط‌های کمر، یکی از شایع‌ترین علل درد حاد کمر است. بلند کردن اشیا سنگین، چرخاندن کمر یا حرکت ناگهانی می‌تواند منجر به کشش عضلات و رباط‌های کمر شود و در بعضی موارد می‌تواند منجر به پارگی‌های بسیار ریز شود. با وقوع کشیدگی عضلات کمر، شدت درد و ناراحتی متغیر است و بسته به میزان کشیدگی و اسپاسم عضلانی ناشی از آسیب، می‌تواند از خفیف تا شدید و حتی ناتوان کننده باشد.

بیرون‌زدگی دیسک کمر

فتق دیسک کمر با دردی که به باسن، ساق پا و پا (سیاتیک) تیر می‌کشد و درد پایین ستون فقرات خود را نشان می‌دهد. در افراد جوان‌تر، علت سیاتیک می‌تواند مربوط به طیف گسترده‌ای از عوارض باشد. فتق دیسک کمر، شایع‌ترین علت سیاتیک است. تخریب دژنراتیو دیسک، سرخوردگی مهره‌های کمر و دیگر عوارض نیز ممکن است منجر به سیاتیک کمر شوند.

تخریب دژنراتیو دیسک

در صورتی که دیسک‌های بین مهره‌های کمر به طور تدریجی آسیب ببینند، ممکن است منجر به التهاب و ناپایداری در پایین کمر، درد، اسپاسم عضلانی و در بعضی موارد سیاتیک شوند. در نهایت، می‌تواند به تخریب دژنراتیو دیسک منجر شود. این وضعیت به صورت درد مزمن کمر که با حالت‌ها و حرکات خاصی بدتر می‌شود، خود را نشان می‌دهد.

سرخوردگی ایستمیک مهره‌های کمر

سرخوردن مهره‌های کمر هنگامی رخ می‌دهد که در پایین کمر یک مهره‌ بر روی دیسک تحتانی بلغزد. سرخوردن مهره در سطح L5-S1 بیشتر شایع است و می‌تواند با فشرده‌سازی ریشه‌های عصبی، منجر به بی‌ثباتی، درد عصب ریشه و کمر درد شود. سرخوردن مهره‌ با درد عمیق در پایین‌ کمر که در هنگام ایستادن و یا راه رفتن بدتر می‌شود، خود را نشان می‌دهد.

مشکلات مفصل خاجی خاصره‌‌ای (ساکروایلیاک)

مشکلات مفصل ساکروایلیاک زمانی رخ می‌دهد که حرکت مفاصل ساکروایلیاک بیش از حد یا بسیار کم باشد. این مفاصل، استخوان خاجی در پایین ستون فقرات را به طرفین لگن متصل می‌کنند. بیماری مفصل ساکروایلیاک با درد پایین کمر و یا باسن یا درد کشاله ران، خود را نشان می‌دهد. میانسالان نیز ممکن است به آرتروز ستون فقرات و دیگر عوارضی که علل شایع کمر درد در افراد مسن است، مبتلا شوند.

علت‌ها و علائم کمر درد در سالمندان

اگر چه افراد مسن ممکن است درد مربوط به هر یک از عوارض افراد جوان‌تر را نیز تجربه کنند، اما در افراد بالای 60 سال احتمال بیشتری برای ابتلا به درد مربوط به تخریب مفاصل ستون فقرات وجود دارد.

آرتروز مفصل فاست

آرتروز مفاصل فاست که آرتریت یا آرتروز دژنراتیو ستون فقرات هم نامیده می‌شود، یک بیماری پیشرونده است که به تدریج در طول زمان توسعه می‌یابد. درد و ناراحتی آن با تخریب و متلاشی شدن غضروف بین مفاصل فاست در ستون فقرات ایجاد می‌شود. این عارضه با درد و خشکی کمر که بیشتر در صبح و شب احساس می‌شود، خود را نشان می‌دهد.

تنگی کانال نخاع کمری

تنگی کانال نخاعی و سرخوردگی مهره‌های کمر می‌توانند بر اعصابی که در نقطه‌ خروجی ستون فقرات هستند، فشار وارد کنند. راست ایستادن در هنگام راه رفتن معمولی، موجب افزایش فشار بر عصب و در نتیجه درد ساق پا می‌شود. فشردگی اعصاب با درد ساق پا که عمدتاً در هنگام راه رفتن و راست ایستادن رخ می‌دهد، خود را نشان می‌دهد.

شکستگی فشارنده مهره‌ها

به عنوان یک قاعده کلی، پس از هر حمله ناگهانی درد در بزرگسالان بالای 50 سال به ویژه در زنان یائسه مبتلا به پوکی استخوان و در مردان و زنانی که به مدت طولانی تحت درمان با داروهای کورتیکواستروئید قرار گرفته‌اند، باید امکان شکستگی ستون فقرات ناشی از فشردگی مهره‌ها در نظر گرفته شود. این عارضه با شروع ناگهانی درد، انعطاف‌پذیری محدود کمر و کاهش ارتفاع کمر خود را نشان می‌دهد.

دلایل نادر کمر درد

تعدادی از عوارض نه چندان شایع نیز می‌تواند به کمردرد منهی شود، این عوارض ممکن است شامل:

• سندرم پیریفورمیس
• عفونت
• تومور نخاعی
• فیبرومیالژی
• روماتیسم ستون فقرات
• درد دنبالچه

روش‌های تشخیص علت کمر درد

علل درد پایین کمر می‌تواند پیچیده باشد، زیرا ساختارهای بسیاری در ستون فقرات وجود دارد که می‌تواند باعث درد پایین کمر شوند. پزشک از بیمار سؤالاتی را برای توصیف محل، شدت و نوع درد و نیز سابقه درد کمر می‌پرسد. ابزارهای تشخیصی دیگر عبارتند از:

• اشعه ایکس: برای تست بی‌ثباتی، تومورها و شکستگی ستون فقرات استفاده می‌شود.
• سی تی اسکن: برای بررسی فتق دیسک و یا تنگی کانال نخاعی انجام می‌شود.
• میلوگرام. امکان شناسایی مشکلات ستون فقرات، نخاع و عصب ریشه را فراهم می‌سازد.
• ام.آر.آی. برای ارزیابی مشکلات دیسک‌های کمری و ریشه‌های عصبی و همچنین رد احتمالات دیگری مانند عفونت‌های ستون فقرات و یا تومورها مفید است.

درمان درد پایین کمر

استراحت

برای مقابله با درد کمر، استراحت کنید. بسته به شدت علائم درد، ممکن است صرفاً کاهش سطح فعالیت به مدت چند روز کافی باشد. برای درمان کمر درد، استراحت در رختخواب به جز برای مدت زمان کوتاهی توصیه نمی‌شود.

گرما یا سرمادرمانی

با استفاده از پد گرماساز و یک بسته یخ می‌توانید تحرک کمر خود را افزایش داده و درد کمر خود را کاهش دهید. برای کاهش التهاب می‌توانید یک کیسه یخ را بر روی مناطق حساس کمر خود قرار دهید. پس از چند روز سرمادرمانی، گرمادرمانی را با پد گرماساز و یا حمام آب گرم شروع کنید. گرما موجب شل شدن عضلات سفتی می‌شود که علت درد پایین کمر شما می باشند.

دارودرمانی

تعدادی از داروها، التهاب را که غالباً علت درد پایین کمر است، کاهش می‌دهند. در حالی که سایر داروها از انتقال سیگنال‌های درد به مغز جلوگیری می‌کنند.

تزریق کورتیکواستروئیدها

کورتیکواستروئیدها و داروهای بی‌حسی برای کاهش التهاب تزریق می‌شوند. بیمار ممکن است به صورت تزریق داخل عضلانی، به صورت خوراکی یا تزریق فلوروسکوپی (تزریق اپیدورال آستروئید -ESI)، داروهای کورتیکواستروئید را دریافت کند.

کشش دستی

در روش کشش دستی، برای همتراز کردن مهره‌های ستون فقرات و جا انداختن دیسک در محل اصلی خود، از یک سیستم وزنی استفاده می‌شود.

اولتراسوند تراپی

اولتراسوند تراپی شامل ماساژ بافت‌های نرم اطراف محل آسیب‌دیدگی کمر با استفاده از امواج صوتی است که با گرما بخشی به عضلات، باعث آرامش و التیام سریع‌تر آنها می‌شود.

تحریک الکتریکی عصب (TENS)

روش TENS تحریک الکتریکی اعصاب از طریق الکترودهایی است که بر روی پوست شما قرار داده می‌شود. الکتریسته باعث مسدود شدن سیگنال‌های دردی می‌شود که از طریق مسیرهای عصبی به مغز منتقل می‌شوند.

درمان کایروپراکتیک

روش کایروپراکتیک یک درمان دستی برای همترازی مجدد ستون فقرات و سایر مناطق ضعیف و یا آسیب دیده سیستم اسکلتی عضلانی می‌باشد. در این روش، یک بار تزریق گاز مخلوط با ذرات هوا برای تسکین درد کمر انجام می‌شود.

 روش پی آر پی (PRP)

روش پی آر پی (در صورت وجود مقاله، پی آر پی) زمانی برای بیماران مبتلا به درد مزمن کمر توصیه می‌شود که گزینه‌های درمان محافظه ‌کارانه مانند کاهش فعالیت، مصرف دارو، درمان فیزیکی، درمان کایروپراکتیک و تزریق آستروئید، با شکست مواجه شده باشد و یا تنها گزینه باقی‌مانده، انجام عمل جراحي باشد.

تمرینات ورزشی مفید برای درد کمر

فعالیت بدنی یک راه مؤثر برای بهبود سریع‌تر درد و درد کمر است. تمرینات عضلات پایین کمر مانند حرکات چرخشی لگن و حرکت پل، عضلات شکم و کمر را که از ستون فقرات حمایت می‌کنند، تقویت می‌کند. هر چه این عضلات قوی‌تر باشند، احتمال کمتری وجود دارد که مبتلا به درد پایین کمر شوید.

عمل جراحی

تعداد نسبتاً کمی از افراد برای درمان درد مزمن و شدید کمر نیاز به عمل جراحی دارند. با این حال، در صورت عدم موفقیت سایر روش‌ها، عمل جراحی گزینه نهایی خواهد بود.