طی چند سال اخیر، مقالات بسیاری در مورد تهیه‌ی پلاسمای غنی از پلاکت یا PRP و تاثیرات بالقوه‌ی آن بر درمان آسیب‌ها نوشته شده است. بسیاری از ورزشکاران مشهور برای درمان بسیاری از مشکلات و آسیب دیدگی‌های خود مانند کشیدگی رباط‌های زانو یا آسیب‌های مزمن تاندونی، از روش پی آر پی استفاده کرده‌اند. این گونه آسیب‌ها به طور معمول با روش‌هایی مانند تجویز دارو، فیزیوتراپی یا حتی جراحی درمان می‌شدند. بسیاری از ورزشکاران با نشان دادن تاثیرات مثبت درمان با پی آر پی و بازگشت بسیار سریع‌تر به فعالیت ورزشی خود، اثر بخشی این روش را به اثبات رسانده و به آن اعتبار بخشیده‌اند.
متخصصین ما در کلینیک تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی دکتر پورقاسمیان با استفاده از روش نوین و غیرتهاجمی تزریق prp در درمان مشکلات و دردهای مفصلی همچون آرتروز زانو، شانه، آسیب‌های تاندونی و غیره به شما بیماران عزیز کمک خواهند کرد. ما همچنین به بیمارانمان انجام حرکات و تمرینات اصلاحی را مدتی پس از بهبودی محل تزریق توصیه می‌کنیم.
برای دریافت مشاوره درباره روش‌های طب فیزیکی و توانبخشی و نیز رزرو نوبت می‌توانید از طریق شماره 03131311013 تماس حاصل فرمایید.
پلاکت غنی از پلاسما (PRP) چیست؟
اگرچه خون به عنوان یک مایع شامل پلاسما است، اما ذرات جامد نیز در آن وجود دارند که شامل گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها می‌باشند. پلاکت‌ها به دلیل نقش حیاتی که در لخته شدن خون دارند، معروف هستند. هرچند پلاکت‌ها صدها نوع پروتئین مختلف را در خود جای داده‌اند که به آن‌ها فاکتورهای رشد می‌گویند. این فاکتورهای رشد نقش اساسی در بازسازی بافت‌های بدن و بهبودی آسیب‌ها دارند.
پی آر پی در واقع یک نوع پلاسما است که حاوی تعداد بسیار زیادی پلاکت می‌باشد. غلظت پلاکت موجود در پی آر پی نسبت به خون در وضعیت عادی بسیار بیشتر است. غلظت پلاکت موجود در پلاسمای غنی شده می‌تواند تا 5 برابر بیشتر از حالت عادی باشد.
مزایای پی آر پی (PRP)
- روش PRP یک روش موفقیت آمیز است که به کارگیری آن روز به روز رو به افزایش است و اثر بخشی آن بر ترمیم آسیب‌ها و بافت‌های نرم به اثبات رسیده است.
- اصلی‌ترین مزیت پی آر پی این است که می‌توان به کمک آن لزوم انجام جراحی و یا گذراندن دوره‌ی ریکاوری بسیار طولانی مدت را برطرف کرد.
- این روش را می‌توان برای افردی که کاندید انجام جراحی نیستند نیز مورد استفاده قرار داد.
- PRP یک روش کم تهاجمی است که کمترین میزان خطرات و عوارض احتمالی را دارد. در این روش از سلول‌های طبیعی خود بدن و پروسه‌ی بیولوژیکی بدن برای ترمیم بافت‌ها استفاده می‌شود.
- ریکاوری با PRP اغلب بسیار سریع‌تر از روش‌های جراحی است.
- از انجایی که از خون خود شما استفاده می‌شود، احتمال انتقال عوامل عفونی به بدن شما و ریسک بروز واکنش آلرژیک وجود ندرد.
PRP چگونه عمل می‌کند؟
هرچند به درستی مشخص نیست که PRP چگونه در بدن عمل می‌کند، اما مطالعات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که افزایش فاکتورهای رشد (که در پی آر پی موجود هستند) در ناحیه آسیب دیده، به روند بهبودی آسیب دیدگی سرعت می‌بخشد. از روش PRP به دو شیوه‌ی مختلف برای تسریع روند بهبودی استفاده می‌شود:
- PRP را می‌توان در ناحیه‌ی آسیب دیده تزریق کرد. برای مثال التهاب تاندون آشیل آسیبی است که در افراد دونده و تنیس بازان مشاهده می‌شود. در این موار محل اتصال تاندون به استخوان پاشنه‌ی پا، ملتهب، دردناک و متورم می‌شود. در این موارد ترکیبی از PRP و داروی بیحس کننده‌ی موضعی در این محل تزریق می‌شود. بعد از تزریق PRP ممکن است درد پاشنه برای یک تا دو هفته کمی شدیدتر شود، اما بعد از این مدت روند بهبودی بیمار آغاز خواهد شد. ممکن است چند هفته طول بکشد که بیمار نتایج مثبت این درمان را مشاهده کند.
- در مواردی می‌توان از روش تزریق پی آر پی برای تسریع روند بهبودی بعد از جراحی استفاده نمود. در برخی از جراحی‌ها مانند جراحی مربوط به پارگی کامل رباط متصل به پاشنه‌ی پا، می‌توان با تزریق PRP پس از جراحی، روند بهبودی رباط را سرعت بخشید. در این موارد، ماده‌ی PRP به روش مخصوصی تهیه می‌شود که بعد از تزریق دقیقا اطراف بافت آسیب دیده را احاطه کند.
چه بیماری‌ها و مشکلاتی با PRP درمان می‌شوند؟ آیا این روش موثر است؟
در حال حاضر تحقیقات زیادی برای ارزیابی تاثیرات درمانی PRP در حال انجام هستند. نتایج این تحقیقات تاکنون قطعی و کامل نبوده‌اند، چرا که تاثیرات پی آر پی بر افراد مختلف، متفاوت است. عواملی که می‌توانند بر نتایج تزریق PRP موثر باشند عبارتند از:
- ناحیه ای از بدن که تحت درمان قرار می‌گیرد.
- سلامت کلی شخصی که تحت درمان قرار می‌گیرد.
- نوع آسیب دیدگی و این که آسیب از نوع حاد (مانند آسیب ناشی از زمین خوردن) یا مزمن (آسیبی که به تدریج و با گذشت زمان ایجاد می‌شود) است.
آسیب‌های تاندونی مزمن
بنا به نتایج منتشر شده از تحقیقات انجام شده، روش پی آر پی بیش از همه در درمان آسیب‌های تاندونی مزمن و خصوصا عارضه‌ی تنیس البو (آرنج تنیس بازان) موثر است. عارضه‌ی تنیس البو، یک آسیب بسیار شایع در تاندون‌های قسمت بیرونی آرنج است.
استفاده از روش تزریق PRP برای درمان آسیب‌های تاندونی مزمن (مانند التهاب مزمن تاندون آشیل یا التهاب تاندون کشکک زانو در عارضه‌ی زانوی دوندگان) قطعا نتیجه بخش خواهد بود. با این حال، به سختی می‌توان گفت که روش PRP از سایر روش‌های درمانی معمول موثر‌تر است.
آسیب‌های حاد رباط‌ها و عضلات
بیشترین شهرت و محبوبیتی که روش پی آر پی تاکنون داشته است به خاطر درمان آسیب دیدگی‌های حاد ورزشی مانند آسیب عضلات و رباط‌ها بوده است. تاکنون از روش PRP برای درمان آسیب دیدگی‌های شایع ورزشی مانند کشیدگی عضله‌ی همسترینگ در پشت ران پا و کشیدگی تاندون‌ها و رباط‌های زانو، در بسیاری از ورزشکاران استفاده شده است. با این وجود هیچ شواهد مشخصی برای اثبات تاثیرگذاری این روش بر بهبودی این گونه آسیب‌ها وجود ندارد.
آرتروز زانو
برخی تحقیقات اولیه بر روی تاثیرات تزریق PRP در درمان آرتروز زانو و درد زانو ، در حال انجام هستند. هنوز بسیار زود است که تصمیم بگیریم که این روش درمانی آیا نسبت به درمان‌های موجود موثر‌تر هست یا خیر.
شکستگی‌ها
در مواردی جهت درمان برخی شکستگی‌ها که دچار مشکلات دیر جوش خوردن یا جوش نخوردن بوده‌اند، برای تسریع روند بهبودی بیمار از تزریق پی آر پی به صورت محدود استفاده شده است. این روش تاکنون تاثیرات چندان چشمگیری نداشته است.
جراحی
به تازگی در حین انجام برخی از جراحی‌های خاص، از PRP برای کمک به روند بهبودی بافت‌ها استفاده می‌شود. اولین بار از این روش برای جراحی شانه و ترمیم تاندون‌های روتاتور کاف شانه که دچار پارگی شده بودند، استفاده شد. اما تاکنون تاثیر استفاده از پی آر پی در چنین جراحی‌هایی، بسیار کم یا درحد صفر بوده است. جراحی که برای ترمیم پارگی رباط‌های زانو، خصوصا رباط صلیبی قدامی، یکی دیگر ار مواردی است که در آن از تزریق PRP استفاده می‌شود. در این مورد نیز، تاثیرات تزریق PRP بسیار ناچیز بوده است.
مراحل درمان با PRP
برای تهیه‌ی پی آر پی ابتدا باید از بیمار خون گرفته شود. در ابتدا متخصص طب فیزیکی، مقداری از خون بیمار را با سرنگ می‌گیرد و سپس آن را در سانتریفیوژ قرار می‌دهد. در این دستگاه ذرات پلاکت از سایر قسمت‌های خون جدا می‌شود. سپس پلاکت غنی شده با خون باقی مانده ترکیب می‌شود. سپس ماده در ناحیه آسیب دیده (مثلا مفصل زانو) تزریق خواهد شد. تزریقات PRP دارای فاکتورهای رشد هستند و موجب تحریک سلول‌ها برای بازسازی بافت آسیب دیده می‌شوند. تزریق این ماده همچنین موجب فروکش کردن التهاب و در نتیجه بهبود علائم ناشی از آسیب دیدگی می‌شود.
آیا انجام پی ار پی دردناک است؟
اغلب بیماران تا چند روز پس از انجام PRP کمی درد دارند. اما شدت این درد با گذشت زمان کمتر می‌شود و در نهایت کاملا بر طرف خواهد شد.
مدت زمان ریکاوری برای PRP چقدر است؟
از بیماران خواسته می‌شود که به مدت شش هفته از انجام فعالیت شدید دوری کنند و استراحت داشته باشند و پس از آن نیز 6 هفته فیزیوتراپی بگذرانند. طی این مدت بیمار می‌تواند ورزش کند اما باید از انجام فعالیت‌هایی که بر ناحیه آسیب دیده فشار می‌آورد، خودداری کند.
بعد از انجام پی ار پی ظرف چه مدت می‌توانم نتایج آن را ببینم؟
بین 2 تا 6 هفته بعد از انجام درمان، روند رو به بهبودی شما به تدریج آغاز می‌شود. در برخی از بیماران، این روند بهبودی تا 6 الی 9 ماه بعد نیز همچنان ادامه دارد.
