درد عصب سیاتیک:درمان و تسکین طولانی ترین عصب بدن انسان

درد سیاتیک یک وضعیت است که به هر نوع دردی اطلاق می‌شود که ناشی از تحریک یا فشرده‌سازی عصب سیاتیک باشد. عصب سیاتیک، طولانی‌ترین عصب در بدن انسان است و از قسمت پشتی لگن شروع شده، از طریق باسن عبور کرده و به سمت پایین بدن و هر دو پا ادامه می‌یابد تا در نهایت در این ناحیه پایان یابد. عادتاً درد سیاتیک در باسن و پاها احساس می‌شود. این درد در اکثر افراد به طور طبیعی و خودبه‌خود در چند هفته بهبود می‌یابد، اگرچه در برخی موارد ممکن است این درد به مدت یک سال یا بیشتر نیز ادامه داشته باشد.

چه افرادی مستعد ابتلا به درد عصب سیاتیک هستند؟ 

درد عصب سیاتیک در میان افراد میان سال بسیار شایع است. برخی از مواردی که می‌توانند در ایجاد این درد تأثیر داشته باشند عبارت‌اند از:

• بارداری می‌تواند با ایجاد فشار مستقیم به عصب سیاتیک در اثر بزرگ شدن رحم، به درد عصب سیاتیک منجر شود.
• دیسک کمر:  دیسک کمر یکی از علت‌های شایع ایجاد درد عصب سیاتیک می‌باشد. دیسک های موجود در بین مهره‌های ستون فقرات با افزایش سن مستعد آسیب و از بین رفتن هستند و به مرور زمان ضعیف تر می‌شوند. دیسک ضعیف شده می‌تواند بر مرکز ژل مانند خود تأثیر بگذارد و موجب ایجاد فشار مستقیم بر اعصاب کانال ستون فقرات که عصب سیاتیک نیز از آنجا عبور می‌کند، شود.
• فشار ستون فقرات: تغییرات ایجاد شده در مهره‌های ستون فقرات می‌تواند به تنگ تر شدن کانال عصبی ستون فقرات شود که موجب ایجاد فشار ستون فقرات می‌شود. این امر می‌تواند بر ریشه‌های عصبی که از این کانال عبور می‌کنند ایجاد فشار نماید که یکی از این اعصاب، عصب سیاتیک می‌باشد. درد عصب سیاتیک می‌تواند یکی از نشانه‌های ابتلا به بیماری فشار ستون فقرات باشد.
• تومورهای ستون فقرات:  تومورها با ایجاد فشار مستقیم بر عصب سیاتیک یا ریشه‌های عصبی آن، جزو علت‌های نادر ایجاد درد عصب سیاتیک هستند.
• سندرم پیریفورمیس: عضله پیریفورمیس موجود در باسن گاهی اوقات می‌تواند منجر به تحریک عصب سیاتیک شود. به این حالت سندرم پیریفورمیس گفته می‌شود.
• یک کیف پول بزرگ می‌تواند منجر به ایجاد پریفورمیس شود: یک کیف پول یا وسیله ای که در هنگام نشستن طولانی مدت در جیب پشت قرار دارد می‌تواند منجر به سندرم پیریفورمیس و تحریک عصب سیاتیک شود و باعث ایجاد درد عصب سیاتیک شود. قرار دادن کیف پول در جیب جلو می‌تواند از بروز این مشکل جلوگیری کند.
• عفونت یا آسیب: به ندرت، درد عصب سیاتیک می‌تواند در اثر آسیب، شکستگی، عفونت یا التهاب ایجاد شود. هر بیماری یا شرایطی که منجر به ایجاد فشار مستقیم یا تحریک عصب سیاتیک شود، می‌تواند باعث درد عصب سیاتیک شود. بعضی اوقات، هیچ علت مشخص و قابل تشخیصی برای درد عصب سیاتیک وجود ندارد.

علائم درد عصب سیاتیک 

هنگامی که عصب سیاتیک فشرده یا تحریک می‌شود ، می‌تواند باعث موارد زیر شود:

• درد
• بی‌حسی
• احساس سوزن سوزن شدن که از قسمت تحتانی کمر آغاز می‌شود و به یکی از پاها و تا قسمت‌های انتهایی پا ادامه می‌یابد
• ضعف در عضلات ساق پا یا عضلاتی که پا و مچ پا را حرکت می‌دهند

این درد ممکن است از یک درد خفیف تا یک درد بسیار زیاد متغیر باشد و ممکن است با عطسه، سرفه یا نشستن برای مدت طولانی بدتر شود. در حالی که مبتلایان به درد عصب سیاتیک نیز می‌توانند درد کمر داشته باشند، درد همراه با سیاتیک معمولاً قسمت‌های باسن و پاها را بیشتر تحت تأثیر قرار می‌دهد.

تشخیص درد عصب سیاتیک: آزمایش 

برای تشخیص علت در عصب سیاتیک ، پزشک در مورد تمام علائمی که بیمار تجربه می‌کند و همچنین محل قرارگیری آن‌ها و ویژگی‌های تشدید کننده یا تسکین دهنده این علائم سوال خواهد کرد. در طول معاینه ممکن است از بیمار خواسته شود مانورهای مختلفی با اندام تحتانی خود انجام دهد.

تشخیص سیاتیک: تصویربرداری 

آزمایشات مختلفی مانند اسکن MRI ، سی تی اسکن و سایر موارد ممکن است برای کمک به تشخیص علت درد سیاتیک انجام شود. با تشخیص دقیق ، می‌توان برنامه درمانی را بهینه کرد.

عوارض جانبی مربوط به درد عصب سیاتیک

 هنگامی که درد عصب سیاتیک با از دست دادن کنترل روده یا مثانه همراه می‌شود ، به یک بیماری اورژانسی تبدیل می‌گردد. این علائم به سرعت ارزیابی می‌شوند تا در نظر بگیرند که آیا یک عمل جراحی فوری ضروری است یا نه.

5 نکته برای تسکین درد عصب سیاتیک 

بهترین راه برای جلوگیری از درد عصب سیاتیک – که از ناحیه تحتانی کمر شما شروع می‌شود و با پایین تر رفتن به سمت پاها بدتر می‌شود – درمان علت‌های احتمالی است که باعث این درد می‌شوند. اما اگر دچار شروع ناگهانی درد عصب سیاتیک شدید و به تسکین درد فوری نیاز دارید ، علاوه بر صحبت با پزشک خود ، این نکات را امتحان کنید.

اولین خط درمانی برای درد شدید عصب سیاتیک معمولاً شامل روش‌های غیر جراحی مانند گرما درمانی ، درمان سرد و داروهای ضد درد است.

از گرما یا یخ استفاده کنید 

برای بسیاری از مبتلایان به درد عصب سیاتیک ، استفاده از گرما درمانی یا سرما درمانی به صورت دستی اولین خط دفاع است. پدهای گرمایی و بسته‌های یخی نسبتاً ارزان ، که دارای حمل و نقل آسانی نیز هستند می‌تواند درد را در تا حد زیادی در بدن شما سرکوب نمایند و باعث بهبود جزئی علائم شوند.

• هنگامی که درد شدید عصب سیاتیک شما شروع می‌شود ، مقداری یخ را در یک حوله پارچه ای بپیچانید و حدود 15 دقیقه آن را روی قسمت تحتانی کمر خود قرار دهید. این کار ممکن است التهاب موضعی را کاهش داده و درد شدید را تا حدودی تسکین دهد. اگر پوست شما احساس بی‌حسی می‌کند ، فوراً بسته حاوی یخ را از روی پوست خود جدا کنید.
• برای استفاده از گرما درمانی ، یک پد گرمکن برقی یا بطری آب گرم را بر روی کمر ، باسن یا پشت پای خود به مدت 10 تا 20 دقیقه قرار دهید. گرما رگهای خونی را گشاد می‌کند ، جریان خون را افزایش می‌دهد و عضلات شما را شل تر می‌کند ، بنابراین ممکن است درد کمتری داشته باشید و در انجام حرکات کششی یا ورزش‌های بعد از آن راحت تر باشید

از داروهای ضد درد بدون نیاز به نسخه استفاده کنید 

اگر درد سیاتیک مداوم یا مشکل ساز دارید ، برخی از داروهای قوی تر که با نسخه در دسترس هستند که ممکن است به شما کمک کند.این داروها شامل:

• برخی از داروهای ضد افسردگی ، از جمله آمی تری پتیلین و دولوکستین – این داروها در ابتدا برای درمان افسردگی طراحی شده بودند ، اما از آن زمان تاکنون محققان دریافته اند که این داروها به تسکین درد اعصاب نیز کمک می‌کنند.
• داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین و پره گابالین – این داروها در ابتدا برای درمان صرع طراحی شده بودند ، اما می‌توان از آن‌ها برای درمان دردهای عصبی نیز استفاده کرد.
• در صورت داشتن اسپاسم عضلانی ، دارویی به نام دیازپاماین وجود دارد که برای همه مناسب نیست.

 از این داروها برای طولانی مدت استفاده می‌شود، بنابراین مهم است که در مورد گزینه‌های موجود با پزشک خود صحبت کنید. برخی از این داروها همچنین می‌توانند عوارض جانبی قابل توجهی در برخی افراد ایجاد کنند. اگر داروهای مسکن که پزشک برای شما تجویز نمی‌کند ، کمکی نمی‌کند ، ممکن است برای درمان بیشتر به کلینیک تخصصی درد مراجعه کنید.

ماساژدرمانی

هنگام درد عصب سیاتیک، احتمالاً نمی‌توانید قرار ملاقات فوری برای ماساژ درمانی بگیرید. با این وجود می‌توانید با استفاده از توپ تنیس یک نوع ماساژ آرامش بخش به بدن خود دهید. برای امتحان کردن این ماساژ DIY، کافی است روی زمین دراز بکشید و توپ تنیس را در زیر باسن یا ران فوقانی خود قرار دهید، به آرامی روی آن بچرخید تا زمانی که یک مکان دل پذیر برای تمرکز پیدا کنید. فشار ملایم توپ تنیس ممکن است تسکین دهنده همان چیزی باشد که از یک ماساژ با فشار معمولی به دست می‌آورید. در صورت احساس درد ناگهانی ، فوراً انجام این ماساژ را متوقف کنید.

تمرینات حرکات کششی فیزیوتراپی 

یک برنامه ورزشی که متناسب با علت اصلی درد سیاتیک باشد می‌تواند به کاهش درد و فراهم آوردن شرایطی که برای جلوگیری از بروز درد شدید در آینده موثر است، کمک کند. ممکن است تین موضوع کمی گیج کننده به نظر برسد ، اما استراحت بیش از یک روز و عدم تحرک و جا به جایی باعث نمی‌شود که درد عصب سیاتیک از بین برود. از طرف دیگر کشش و ورزش باعث افزایش گردش خون به مناطق آسیب دیده می‌شود و به کاهش درد شما کمک می‌کند.

• اگر به طور منظم همسترینگ خود را نرمش نمی‌دهید، این امر می‌تواند باعث کاهش انعطاف و کشش این عضله و در نتیجه باعث تشدید درد عصب سیاتیک می‌شود. یک راه ساده برای شل شدن این عضلات، انجام کشش همسترینگ به صورت نشسته است. برای شروع این حرکت، روی لبه صندلی بنشینید که حدود 1 متر از زمین فاصله دارد و یکی از پاها را به صورت مستقیم در کنار صندلی قرار دهید و پای دیگر خود را به صورت صاف در امتداد پا دراز کنید تا پاشنه پا روی زمین قرار بگیرد. سپس به جلو خم شوید و شانه‌ها و سر خود را به حالت راست بکشید، تا زمانی که احساس کشش ملایمی در پشت پای خود داشته باشید. 30 ثانیه نگه دارید و به حالت اولیه بازگردید.
• ورزش هوازی با فشار کم می‌تواند اندورفین را آزاد کند و التهاب اطراف ریشه‌های عصب سیاتیک شما را کاهش دهد. پیاده روی در اطراف محل زندگی و یا بر روی تردمیل، با قدم‌های کوتاه و حالت ایستاده، یک روش ساده برای شروع این حرکت است. بسیاری از مبتلایان به درد سیاتیک هنگامی که آب درمانی را انجام می‌دهند ، درد عصبی آن‌ها تا حدودی تسکین می‌یابد.

 ورزش‌هایی که قسمت مرکزی بدن شما را تقویت می‌کنند نیز می‌توانند برای شما مفید باشند ، زیرا این ماهیچه‌ها از ستون فقرات شما پشتیبانی می‌کنند و در هنگام پیچ خوردگی یا کشش از صدمات محافظت می‌کنند. عضلات مرکزی قوی تر ممکن است در آینده باعث جلوگیری یا کاهش درد عصب سیاتیک شود.

یک فیزیوتراپیست می‌تواند طیف وسیعی از تمرینات را به شما یاد دهد که عضلات قسمت کمر شما را تقویت کرده و انعطاف پذیری ستون فقرات شما را بهبود می‌بخشد. آن‌ها همچنین می‌توانند به شما یاد دهند که چگونه می‌توانید وضعیت بدنتان را بهبود ببخشید و هر گونه فشار را در آینده از قسمت کمر خود بردارید و کاهش دهید. پزشک شما ممکن است توصیه کند که در یک کلاس ورزش گروهی به رهبری یک فیزیوتراپیست شرکت کنید.

تکنیک‌های ذهنی – بدنی را امتحان کنید 

یکی از گزینه‌های مدیریت درد شامل استفاده از قدرت ذهن برای کاهش درک درد ناشی از درد عصب سیاتیک است. تکنیک‌های ذهنی – بدنی که شامل تمرین‌های تنفس عمیق ، مدیتیشن ، خیال پردازی هدایت شده و درمان رفتار شناختی است، می‌تواند در آرامش عضلات شما مفید باشد و تا حدی احساس کنترل شما بر درد را افزایش دهد. ممکن است متوجه شوید که این تکنیک ها به کاهش اضطراب و افسردگی که اغلب همراه با درد مزمن هستند کمک می‌کند.

از آنجا که ممکن است درد سیاتیک شما توسط یکی از موارد بسیاری که می‌توانند باعث این بیماری شوند، ایجاد شده باشد، به احتمال زیاد تمام این نکات برای شما مفید نیستند. اگر درد سیاتیک شما بدتر شده و زندگی روزمره را به شدت مختل می‌کند ، در مورد گزینه‌های اضافی تسکین درد با پزشک خود مشورت کنید ، که ممکن است شامل دست کاری کایروپراکتیک ، تزریق استروئید اپیدورال و موارد دیگر باشد.

جراحی 

جراحی به ندرت برای درد عصب سیاتیک لازم است. اما ممکن است نوعی از جراحی به نام عمل جراحی برای رفع فشار کمری در موارد زیر در نظر گرفته شود:

• بیماری یک دلیل قابل شناسایی مانند لغزش دیسک، دارد
• علائم به سایر روش‌های درمانی پاسخ نداده‌اند
• علائم به تدریج بدتر می‌شوند

جراحی رفع فشار می‌تواند چندین تکنیک مختلف را شامل شود:

• دیسککتومی – جایی که قسمتی از دیسک کمر که باعث ایجاد فشار روی عصب شما می‌شود، برداشته می‌شود. این روش رایج‌ترین نوع جراحی مورد نیاز است
• عمل جراحی فیوژن – ممکن است با استفاده از توری فلزی یا پلاستیکی مهره کمری جا به جا شده و لغزش یافته را دوباره به محل اولیه باز گرداند و در همان محل نگه داشت. این کار مانع از ایجاد فشار بر روی عصب سیاتیک در اثر لغزش یکی از مهره‌های ستون فقرات در فرد می‌شود
• لامینکتومی – روشی که اغلب برای درمان تنگی نخاع استفاده می‌شود، جایی که قسمتی از مهره‌ها به نام لامینا یا لایه، برداشته می‌شود. بسیاری از افراد نتیجه مثبتی از این عمل جراحی دارند ، اما مانند تمام اقدامات جراحی، جراحی ستون فقرات خطرات زیادی را به همراه دارد. عوارض جانبی  بالقوه ناشی از جراحی از عوارض نسبتاً جزئی مانند عفونت در محل عمل تا عوارض جدی تر مانند آسیب دائمی اعصاب نخاعی متغیر است. قبل از انتخاب جراحی ستون فقرات، جراح شما در مورد خطرات و مزایای نسبی این روش با شما صحبت خواهد کرد.