سردردهای گردنی:علل و درمان درد در ناحیه پشت سر و گردن

سردرد سرویکوژنیک (CGH) یا سردرد گردنی هنگامی رخ می‌دهد که درد ایجاد شده از یک منبع خاص در گردن تا سر احساس می‌شود. این درد معمولاً یک درد مداوم یا احساس ناراحت کننده است ، اما گاهی اوقات شدت درد می‌تواند بیشتر شود. علائم CGH معمولاً به صورت عدم توانایی در حرکت دادن گردن می‌باشد ، و این علائم در یک طرف گردن ، سر و یا صورت ظاهر می‌شوند. CGH یک سردرد ثانویه است که در اثر یک بیماری جسمانی یا عصبی اولیه ایجاد می‌شود. CGH ممکن است ناشی از تروما ، از جمله شکستگی ، دررفتگی یا صدمات ناشی از حرکت ناگهانی گردن و یا بیماری زمینه‌ای مانند آرتریت روماتوئید ، سرطان یا عفونت باشد. در حالی که منبع درد در ستون فقرات گردنی قرار دارد ، تشخیص CGH دشوار است زیرا درد همیشه در گردن احساس نمی‌شود. علائم CGH همچنین می‌تواند سردردهای اولیه ، مانند میگرن و سردردهای تنشی را تقلید کند. بسیاری از روش‌های درمانی برای کسانی که مبتلا به CGH هستند در این مقاله توضیح داده شده است.

سردرد گردنی

---

CGH معمولاً به صورت یک درد متناوب شروع می‌شود و ممکن است به یک درد مداوم تبدیل شود. ویژگی‌های متداول CGH عبارت‌اند از:

• دردی که از پشت گردن شروع شده و به نواحی مثل امتداد پیشانی ، ناحیه اطراف چشم و گوش انتقال می‌یابد
• درد در امتداد شانه و بازو در یک طرف بدن
• کاهش انعطاف پذیری گردن
• تورم چشم و تار شدن بینایی در بعضی موارد ممکن است در طرف آسیب دیده ایجاد شود
• درد تقریباً همیشه در یک طرف گردن و سر تأثیر می‌گذارد ، اما در موارد غیرمعمول هر دو طرف سر ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرند

درد CGH عمدتاً با حرکات غیرطبیعی یا وضعیت گردنی ، زیاد فشار آوردن به قسمت پشت گردن یا حرکات ناگهانی ناشی از سرفه یا عطسه ایجاد می‌شود.

چشم انداز طولانی مدت CGH بستگی به علت اصلی سردرد دارد. CGH معمولاً مزمن است و ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها ادامه یابد. با این وجود ، پس از تشخیص بیماری ، می‌توان با درمان به خوبی این بیماری را مدیریت کرد.

چگونه یک مشکل گردنی می‌تواند باعث سردرد گردنی شود

---

در ناحیه بالای ستون فقرات و در قسمت گردن، هسته تریژمینوسرویکال منطقه‌ای از تجمع فیبرهای عصبی حسی است که از عصب سه قلو و اعصاب فوقانی ستون فقرات سرچشمه می‌گیرند. عصب سه قلو مسئول احساس درد در نواحی مختلف صورت از جمله قسمت بالای سر ، پیشانی ، چشم و ناحیه گیجگاهی است. هنگامی که احساس درد ناشی از CGH توسط اعصاب فوقانی نخاع احساس می‌شود ، به هسته فیبرهای عصبی تریژمینال در هسته تریژیمینوسرویکال منتقل می‌شود. این انتقال منجر به احساس درد در نواحی مختلف سر می‌شود.عوامل مختلفی می‌توانند درد را از گردن به سر منتقل كنند ، مانند:

• آسیب به مفصل آتلانتو-اکسیپتال (مفصل بین پایه جمجمه و اولین مهره گردنی)
• آسیب به یک جزء ستون فقرات گردنی، مانند مهره ، مفاصل صورت یا دیسک بین مهره‌ای
• رادیکولوپاتی گردنی ناشی از عصب تحت فشار در ناحیه فوقانی نخاع
• آسیب به عضلات گردن
• تومور در ناحیه گردنی

 علت شایع ایجاد کننده CGH ، آسیب ناشی از حرکت ناگهانی سر و گردن و در نتیجه ایجاد درد جزئی پس از این آسیب می‌باشد. CGH ناشی از حرکت ناگهانی ممکن است طی چند روز برطرف شود یا حتی برای سال‌ها ادامه یابد.

چه موقع سردرد سرویکوژنیک جدی است؟

---

در برخی موارد ، CGH ممکن است در اثر بیماری‌های خطرناکی مانند تومور ، خونریزی ، شکستگی یا ناهنجاری شریانی (اتصال غیرطبیعی بین شریان‌ها و رگ‌ها) در ناحیه سر یا گردن ایجاد شود. در چنین مواردی ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر نیز وجود داشته باشد:

• تغییر در نوع درد سردرد ، مانند سردرد شدید که غیرقابل تحمل است
• تهوع و استفراغ
• سردرگمی و حالت گیجی
• سردردهای ناشی از سرفه یا مانور والسالوا (تلاش برای بیرون راندن هوا با بسته شدن دهان و سوراخ بینی)
• سفتی و تورم گردن
• بی‌حسی دست‌ها

در صورت تجربه هر یک از این علائم ، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

منابع مشترک درد در سردردهای گردنی

---

یک یا چند مورد از ساختارهای آناتومیک زیر در قسمت گردنی ستون فقرات می‌تواند منبع اصلی درد در سردرد گردنی باشند:

مفاصل فاست (Facet joints)

در قسمت پشتی نخاع، 2 مفصل فاست وجود دارد که امکان حرکت محدود بین مهره‌های مجاور مانند C2 و C3 را فراهم می‌کند. مفاصل فاست در قسمت گردنی ستون فقرات به دلیل تحمل وزنی که هنگام پشتیبانی از سر انجام می‌دهند مستعد آسیب هستند. مفاصل فوقانی فاست در قسمت گردن و مربوط به مهره‌های C1-C3 بیشتر درگیر سردرد گردنی هستند، اگرچه مفاصل فاست مهره‌های تحتانی نیز ممکن است درگیر شوند. حداقل 70٪ از موارد CGH به علت آسیب‌های وارده بر مفاصل مهره‌های گردن و بین مهره‌های C2 و C3 رخ می‌دهد.

مفصل آتلانتو- اکسیپیتال (The atlanto-occipital joint)

در این مفصل قسمت تحتانی استخوان اکسیپیتال (پایه جمجمه) به اولین مهره گردنی به نام اطلس وصل می‌شود. این منطقه عبور نخاع از جمجمه و پایین آمدن آن به سمت ستون فقرات گردنی را تسهیل می‌کند.

دیسک بین مهره‌ای

دیسک های بین مهره‌ای گردنی به عنوان عوامل جذب کننده شوک در بین استخوان‌های ستون فقرات عمل می‌کنند و به تسهیل حرکت گردن و حفظ عملکرد اعصاب و مفاصل کمک می‌کنند.

عضلات گردن

استفاده بیش از حد یا استفاده نادرست از برخی از عضلات گردن می‌تواند منجر به خستگی ماهیچه یا ضعف منجر به سر درد گردنی شود. این مشکلات می‌توانند در عضلات گردن یا عضلات تیغه شانه که از گردن سرچشمه می‌گیرند ، رخ دهد.

اعصاب سرویکال

فشرده سازی و تحریک اعصاب نخاعی سرویکال می‌تواند منجر به سردرد گردنی شود. عصبی که متداول‌ترین مفصل را تحت تأثیر قرار می‌دهد (C2-C3) در CGH شاخه‌های میانی هستند که مسیر خود را برای تبدیل شدن به سومین عصب اکسیپیتال ادامه می‌دهند. این عصب در اطراف پشت سر و اطراف پوست سر ادامه می‌یابد – مسیری که با درد CGH همراه است.ساختارهای آناتومیکی که در ناحیه سرویکال به هم پیوسته‌اند ، بنابراین احتمالاً آسیب دیدگی این نواحی بر عملکرد دیگر نواحی نیز تأثیر می‌گذارد.

علل درد در سردرد گردنی

---

بسته به ساختارهای درگیر ، چندین علت برای ایجاد سردرد گردنی وجود دارد. برخی از این موارد عبارت‌اند از:

• آسیب به‌ مفاصل فاست مانند شکستگی یا دررفتگی در اثر افتادن یا ورزش کردن
• آسیب دیدگی ناشی از حرکت ناگهانی گردن که معمولاً در حوادث رانندگی دیده می‌شود
• آرتریت روماتوئید مفاصل فاست
• دیسک کمر ، که در آن لایه بیرونی (فیبروز آنولوس) دچار پارگی شده و ماده ژله‌ای داخل آن (هسته پالپوسوس) و پروتئین‌های التهابی از آن خارج می‌شوند
• انحطاط طبیعی ستون فقرات به دلیل پیری مانند بیماری انحطاط دیسک گردنی یا استئوآرتریت مفاصل فاسیت
• سرطان یا تومورهای خوش خیم در ناحیه گردن که ممکن است عصب نخاع گردنی را که باعث درد می‌شوند، فشرده کرده یا ببندد.

شایع‌ترین علت ضربه به مفاصل فاسیت ، حرکت ناگهانی گردن است که تخمین زده می‌شود 53٪ از موارد سردرد گردنی را شامل می‌شود.

عوامل خطر برای سردرد گردنی

---

عوامل خطرساز مرتبط با سردرد گردنی عبارت‌اند از:

• خطرات شغلی. افرادی که در شغل‌هایی مثل آرایشگری مو ، نجاران ، رانندگان و سایر مشاغل مشابه فعالیت دارند، به دلیل وضعیت سر در حین کار در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری سردرد گردنی قرار دارند.
• فعالیت‌های شدید. گزارش شده است که CGH شایع‌ترین نوع سردرد در بین ورزشکاران وزنه برداری است.
• وضعیت قسمت جلوی سر. نگه داشتن سر در حالت رو به جلو در حالی که فعالیت‌هایی مانند کار بر روی رایانه را به صورت مداوم انجام می‌دهید ممکن است در نهایت منجر به سردرد گردنی شود.
• خانم‌ها. زنان در معرض خطر بالاتری نسبت به مردان برای ابتلا به سردرد گردنی قرار دارند.هر وضعیتی که وزن اضافی بر مفاصل و ماهیچه‌های گردن وارد کند ، احتمالاً می‌تواند باعث افزایش CGH در طی یک دوره زمانی شود.

علائم سردرد سرویکوژنیک

---

علائم سردرد سرویکوژنیک (CGH) یا سردرد گردنی از ناراحتی خفیف یا متوسط گرفته تا درد شدید با تحرک محدود گردن متغیر است. سردرد گردنی ممکن است به عنوان یک درد متناوب یا مداوم باشد که به طور معمول در سر ، گردن ، شانه و یا بازو احساس می‌شود.

علائم مشترک سردرد گردنی

علائم سردرد گردنی تقریباً همیشه ابتلای یک طرفه است ، به این معنی که این افراد فقط در یک طرف سر و یا گردن خود علائمی مانند درد را بروز می‌دهند. علائم شایع سردرد گردنی ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:

• درد شدید ، کسل کننده ، متوسط تا شدید. سردرد گردنی در بیشتر موارد به عنوان یک درد کسل کننده و غیرمستقیم با شدت متوسط تا شدید در ناحیه سر و گردن توصیف می‌شود.
• کاهش انعطاف پذیری گردن. درد به طور معمول از پشت گردن یا سر شروع می‌شود ، که ممکن است به برخی از سفتی‌های گردن و کاهش دامنه حرکت در این ناحیه منجر شود.
• درد در نواحی مختلف. از پشت سر ، درد ممکن است به سمت جلو و قسمت قدامی سر ، پیشانی ، ناحیه اطراف چشم ، ناحیه گیجگاهی و ناحیه اطراف گوش گسترش یابد.
• تاری دید در یک چشم. تاری دید ممکن است در چشم طرف مبتلا احساس شود
• درد زیر گردن. درد در شانه ، بازو یا بین تیغه‌های شانه نیز شایع است.

امکان ابتلا به CGH بدون همراهی درد گردن نیز امکان پذیر است. بعضی اوقات مشکلات مربوط به مفاصل گردنی ممکن است به طور مداوم دردناک نباشند، اما این نواحی در هنگام لمس کردن بسیار حساس می‌باشند. این موضوع همچنین نشان دهنده مشکلات گردنی است که باعث سردرد می‌شود. دفعات و مدت زمان درد ممکن است هر زمان که CGH رخ دهد متفاوت باشد.

علائم کمتر شایع در سردرد گردنی

نمونه‌هایی از علائم کمتر شایع سردرد گردنی عبارت‌اند از:

• حالت تهوع
• افزایش حساسیت به نور یا صدای بلند

سرگیجه

• تورم در اطراف چشم طرف مبتلا
• مشکلات مربوط به بلع
• سردرد و درد گردن که روی هر دو طرف سر و گردن تأثیر می‌گذارد
• درد در هنگام لمس طرف مقابل یا سر در هنگام حمله شدید سردرد گردنی، احتمالاً به دلیل آسیب دیدگی عصب سه قلو (مسئول احساس درد در صورت) و یا اعصاب نخاعی در قسمت گردنی ستون فقرات.

برخی بیماری‌ها مانند میگرن و سردردهای تنشی از نظر موقعیت مکانی و علائم دارای ویژگی‌های مشابهی با سردرد گردنی هستند. بنابراین ، یک ارزیابی دقیق لازم است تا سردرد گردنی را تصدیق یا رد نماید. همچنین ممکن است CGH با سردرد میگرنی بروز کند.

تشخیص سردرد سرویکوژنیک

---

تشخیص سردرد سرویکوژنیک (CGH) شامل ارزیابی تاریخچه پزشکی ، تکنیک های معاینه دستی یا بلوک‌های عصبی تشخیصی است. بسیاری از بیماری‌های دیگر می‌توانند علائم سردرد گردنی را تقلید کنند ، بنابراین برای تهیه یک برنامه درمانی مطمئن و موثر ، انجام یک تشخیص دقیق مهم است.

تاریخچه بیمار و معاینه فیزیکی

اولین قدم برای تشخیص سردرد گردنی مراجعه به پزشک می‌باشد که شامل موارد زیر است:

• تاریخچه بیمار. پزشک در مورد اینکه علائم فعلی از چه زمانی شروع شده و چگونه احساس می‌شود، سوالاتی را از بیمار می‌پرسد

o نوع و ماهیت درد

o شروع خصوصیات درد و سایر علائم

o کاهش انعطاف پذیری گردن

o شواهدی از ضربه یا آسیب دیدگی در ناحیه گردن

معاینه جسمی. پزشک معاینه می‌کند و گردن را لمس می‌کند ، و این ناحیه را از نظر برآمدگی ، تورم و سایر ناهنجاری‌ها معاینه می‌کند. علاوه بر بررسی دامنه حرکت گردن ، پزشک ممکن است معایناتی را روی بازوها و دست‌ها نیز انجام دهد تا نقایص قدرتی ، احساسی و یا رفلکس ها را بررسی کند ، که می‌تواند یک مشکل عصبی در گردن باشد. آزمایش چرخش انعطافی گردن (CFRT) نیز گاها برای ارزیابی شدت سردرد گردنی استفاده می‌شود. در این آزمایش بیمار دراز کشیده و سپس گردن خود را به جلو خم می‌کند و سپس سر خود را به آرامی به سمت چپ و راست می‌چرخاند. اگر درد یا مقاومت حرکتی در این حین آزمایش تجربه شود ، نشانگر چرخش محدود قسمت گردنی ستون فقرات است.

روش‌های تشخیصی پیشرفته برای سردرد گردنی

دو روش تشخیصی پیشرفته رایج برای سردرد گردنی عبارت‌اند از:

• بلوک‌های عصبی تشخیصی. از تزریق بلوک‌های عصب تشخیصی برای آزمایش منبع دقیق درد در قسمت گردنی ستون فقرات استفاده می‌شود. این روش شامل تزریق یک ماده بی‌حس کننده یا ضد التهابی و تسکین دهنده درد در عصب یا مفصل است. از تصویربرداری پزشکی مانند فلوروسکوپی (هدایت اشعه ایکس) همراه با کنتراست برای هدایت سوزن به محل صحیح استفاده می‌شود.
• تصویربرداری پزشکی. تصاویر تشخیصی مانند اشعه ایکس ، اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) و تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) فقط برای پشتیبانی از تشخیص قابل استفاده هستند ، اما به طور کلی تأیید کننده تشخیص سردرد گردنی نمی‌باشند. دیسک گردن همان طور که در این تصاویر مشاهده می‌شود ممکن است همیشه نشان دهنده علت سردرد گردنی نباشد. این روش برای شناسایی دلایلی مانند تومور یا نقایص هنگام تولد مفیدتر است.

درمان 

---

درمان سردردهای گردنی بر رفع علت درد تمرکز دارد. بسته به فرد و شدت علائم آن‌ها ، درمان‌ها متفاوت است. برخی از درمان‌های سردردهای گردنی شامل موارد زیر است:

داروها

طیف وسیعی از داروها می‌توانند به درمان سردردهای گردنی کمک کنند. پزشک ممکن است برای رفع علائم ناراحت کننده و دردناک ، داروهای عمومی و تخصصی تجویز نماید. داروهایی که سردردهای گردنی را درمان می‌کنند عبارت‌اند از:

• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) ، مانند آسپرین یا ایبوپروفن
• شل کننده های عضلانی
• داروهای ضد درد
• داروهای ضد افسردگی

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی یک درمان مؤثر برای سردردهای گردنی است زیرا یک مشکل ساختاری در گردن معمولاً باعث ایجاد آن‌ها می‌شود. افراد می‌توانند برای تهیه برنامه‌های درمانی تخصصی با یک فیزیوتراپیست همکاری کنند. در جلسه اول، متخصص فیزیوتراپی منبع درد را مشخص می‌کند. از آنجا ، آن‌ها می‌توانند بافت نرم را تحریک کرده و مفاصل را به اطراف منتقل کنند تا علائم ایجاد کننده درد را تسکین دهند.

تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست(TENS)

در تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست، الکترودهای کوچکی قرار روی پوست قرار داده می‌شوند و از آن‌ها برای ارسال سیگنالهای الکتریکی و تحریک اعصاب در نزدیکی منبع درد استفاده می‌کنند. تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست ممکن است به برخی از افراد مبتلا به سردرد گردنی کمک کند ، اما این تسکین معمولاً برای مدت خیلی طولانی باقی نمی‌ماند.

توانمند سازی رادیوفرکانس

مبتلایان به سردرد مزمن ممکن است از توانمند سازی رادیوفرکانس برای حل مشکل خود استفاده نمایند. به این روش نورولیز رادیو فرکانس نیز گفته می‌شود، این روش شامل استفاده از امواج رادیویی برای گرم کردن نوک سوزن است. سپس پزشک سوزن را روی عصبی که باعث درد می‌شود ، اعمال می‌کند. گرمای حاصل از سوزن باعث می‌شود عصب به طور مؤثر بلوک شده و توانایی عصب در ارسال سیگنال های درد به مغز را قطع می‌کند.

بلوک‌های عصبی (H3)

پزشک می‌تواند داروی بی‌حس کننده درد را به اعصاب و مفاصل سر و گردن تزریق کند. این موارد اغلب باعث تسکین درد می‌شوند و می‌توانند به تعیین منبع درد کمک کنند.

 قطع عصبی (Neuromodulation)

قطع عصبی نوعی جراحی است که شامل قرار دادن الکترود در پشت سر یا گردن است. این الکترودها هنگامی که از طریق یک سیم نازک به یک مولد پالس متصل می‌شوند ، عصب مورد نظر را تحریک می‌کنند ، که از بالای نخاع تا سر حرکت می‌کند. این روش درمانی در صورت عدم کارکرد سایر روش‌های درمانی ممکن است به افراد مبتلا به سردردهای گردنی کمک کند.

روش‌های خانگی

افراد همچنین می‌توانند نوعی از فیزیوتراپی خانگی بنام نگهداری و ترمیم موضعی ناحیه گردن (SNAG) را امتحان کنند. در روش SNAG از یک حوله برای ماساژ و مالش نواحی گردن که باعث ایجاد علائم درد می‌شوند، استفاده می‌شود. یک متخصص فیزیوتراپی می‌تواند به فرد یاد دهد که چگونه SNAG را در خانه انجام دهد. افراد همچنین ممکن است دریابند که برخی تمرینات خاص و درمان‌های جایگزین در تسکین درد ناشی از سردرد گردنی کمک می‌کند. این تمرینات شامل موارد زیر است:

• تکنیک های تنفس عمیق
• یوگا
• رژیم‌های آرامش بخش