علت درد کف پا و بهترین درمان برای آن چیست؟ (استراحت، کفی طبی، ورزش)

درد پاشنه پا، به ویژه در بزرگسالان و افراد بالای 40 سال و کودکان 8 تا 13 سال، بسیار شایع است. این نوع درد به دو دسته تقسیم می‌شود: درد در قسمت پایین پاشنه و درد در پشت پاشنه. این درد معمولاً ناشی از راه رفتن غیرمعمول یا ناهنجاری در راه رفتن است که باعث فشار زیاد بر روی استخوان پاشنه و بافت‌های متصل می‌شود. آسیب‌ها همچنین می‌توانند باعث ایجاد استرس در پاشنه پا شوند و همچنین کبودی ناشی از دویدن، راه رفتن یا پریدن روی سطح سفت، اضافه وزن یا استفاده از کفش‌های بزرگتر و شل تر از اندازه پا می‌شوند. عوامل دیگری مانند چاقی و طولانی بودن ساعاتی که روی پاها قرار می‌گیرید نیز می‌توانند موجب درد پاشنه شوند.

برای تشخیص و درمان درد پاشنه، تخصص پزشک بسیار مهم است تا علل مختلف احتمالی را تشخیص داده و درمان مناسب برای نیازها و شرایط زندگی بیمار ارائه کند. پزشک شما در ابتدا سوابق پزشکی شما را بررسی کرده و سپس پای شما را به طور دقیق معاینه می‌کند. ممکن است برای تعیین علت دقیق درد، مطالعات تصویربرداری مانند اشعه ایکس نیز نیاز باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد درد پاشنه و درمان آن، به ادامه مقاله مراجعه کنید.

چرا پاشنه من درد می‌کند؟ 

عوامل خاصی وجود دارد که ممکن است خطر ابتلا به درد پاشنه را افزایش دهد. اگر چاق هستید، مدت طولانی بایستید یا کفشی نپوشید که مناسب نباشد، ممکن است بیشتر به درد پاشنه پا حساس باشید.

متداول ترین علت درد پاشنه، تورم (التهاب) بافت همبند فیبری کف پاهای شما است (وضعیتی به نام ورم کف پا). ورم مفصل کف پا بعد از دوره‌های استراحت، مانند هنگام خواب، می‌تواند درد شدیدتری ایجاد کند. از این وضعیت به عنوان دیسکینزی پس از استاتیک یاد می‌شود. بعداً ممکن است پارگی کوچک و ریز در ناحیه فاشیا ایجاد شود که منجر به درد در پاشنه پا شود. این امر به عنوان جراحی کف پا شناخته می‌شود.

سرانجام، درد پاشنه گاهی اوقات به وجود می‌آید زیرا پا آن طور که باید شوک را جذب نمی‌کند. به ندرت، درد پاشنه بیمار در نتیجه گرفتگی عصب، اختلال درعملکرد تاندون یا سایر تغییرات ساختاری کف پا است.

سایر دلایل عمده درد پاشنه پا عبارتند از:

• تاندونیت آشیل
• کوفتگی استخوان
• خارهای استخوانی (انتزیس)
• استفاده بیش از حد
• تغییر شکل هاگلند
• بیماری سویر (Sever’s disease) (در کودکان دیده می‌شود)
• شکستگی‌های استرسی
• سندرم تونل تارسال
• پارگی شدید فاشیای کف پا
• بورسیت (کف پا و رتروسکال)
• آرتریت سرومنفی یا سرومثبت
• اختلال خلفی تیبیالیس
• عفونت
• نقرس
• توده استخوانی یا بافت نرم

علائم درد پاشنه پا 

درد پاشنه پا معمولاً علامت یک بیماری زمینه ای است و شدت آن متفاوت است. بیشتر افراد تمایل دارند که درد پاشنه پا را نادیده بگیرند، به خصوص اگر آن‌ها اغلب روزهای طولانی را روی پای خود ایستاده یا به صورت راه رفتن می‌گذرانند. بیشتر افرادی که از درد پاشنه پا رنج می‌برند پس از استراحت طولانی مدت آن را به صورت دردی بدتر توصیف می‌کنند.

بسیاری از افراد با از بین رفتن درد پس از شروع فعالیت‌های روزمره خود، متعجب می‌شوند. اما به عنوان یک قاعده، عضلات غیرفعال سفت می‌شوند و فشار بیشتری بر فاشیای کف پا وارد می‌کنند. علائم درد پاشنه پا ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد، به ویژه پس از استراحت
• تورم یا التهاب
• سرخی
• حرارت و گرم بودن ناحیه

چه موقع به پزشک معالج خود مراجعه کنید 

هرچه درمان درد پاشنه پا زودتر آغاز شود، نتیجه بهتری خواهد داشت. روش‌های درمانی زیادی وجود دارد که می‌تواند در کوتاه مدت به تسکین درد پاشنه کمک کند و مانع از بازگشت مجدد درد شود.

پزشک متخصص پا برای تشخیص صحیح و معالجه شرایط شما به طور خاص آموزش دیده است. همه بیماران یکسان نیستند و برنامه‌های درمانی ممکن است متناسب باشند.

اگر در هنگام استراحت درد پاشنه شما ادامه داشت، یا اگر درد بیش از یک ماه طول کشید (به خصوص پس از درمان‌های خانگی مانند استفاده از یخ)، برای ارزیابی و آزمایش باید با پزشک متخصص پا خود تماس بگیرید.

اگر درد شدید است یا علائم زیر را دارید، بلافاصله با پزشک متخصص ارتوپدی خود تماس بگیرید:

• عدم توانایی خم شدن پای خود به سمت پایین
• عدم توانایی برخاستن روی انگشتان پا
• عدم توانایی راه رفتن
• تورم در ناحیه پاشنه پا
• درد همراه با تب، یا بی حسی یا سوزن سوزن شدن در پاشنه پا

درد پاشنه پا چگونه تشخیص داده می‌شود؟ 

دلیل اهمیت تشخیص درد پاشنه پا توسط متخصص این است که ممکن است دچار شکستگی استخوان پاشنه یا سندرم تونل تارسال (tarsal tunnel syndrome) شوید.

پزشک متخصص غدد شما با مشاهده سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی، با استفاده از آزمایشات تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا سونوگرافی برای تشخیص مشکلاتی مانند شکستگی استرس، شما را تشخیص می‌دهد. او به دنبال نشانه هایی از تورم و حساسیت می‌گردد و ممکن است از شما بخواهد که روی یک پا راه بروید یا بایستید.

گزینه‌های درمان درد پاشنه برای شما 

درد پاشنه همیشه بلافاصله پس از درمان فروکش نمی‌کند. متأسفانه ممکن است چندین ماه طول بکشد تا درد به طور کامل از بین برود، اگرچه بیشتر موارد درد پاشنه پا را می‌توان در خانه تحت نظارت متخصص غدد پزشک معالجه کرد.

• پرهیز از فعالیت‌هایی که ممکن است شرایط را بدتر کنند، مانند دویدن یا ایستادن به مدت طولانی، یکی از راه‌های کاهش درد است.
• همچنین می‌توانید کمپرس سرد یا کمپرس یخ را روی پاشنه خود قرار دهید تا درد و تورم را کاهش دهد.
• ممکن است پزشک متخصص شما توصیه کند که کفش‌های خود را عوض کنید.
• تمرینات کف پا و پوشیدن کفش‌های پشت بسته و عدم استفاده از کفش‌های سفت می‌تواند به تسکین درد کمک کند. عود درد در پاشنه پا اغلب به دلیل عدم انطباق با برنامه‌های درمانی اتفاق می‌افتد. بسیاری از بیماران احساس می‌کنند پس از برطرف شدن درد می‌توانند به جای عمل به توصیه‌های پزشک متخصص پا به عادت‌های بد خود برگردند.
• برخی از بیماران به ارتزهای تجویز شده توسط پزشک متخصص ارتوپد خود نیاز دارند. برخلاف وسایلی که ممکن است بدون نسخه خریداری کنید، ارتزها به صورت سفارشی برای پای شما ساخته می‌شوند. به زبان ساده، ارتزها دستگاه هایی هستند که برای اصلاح نیرویی که پا با آن به زمین فشار وارد می‌نماید، استفاده می‌شوند. ارتزها به تسکین وضعیت حاد کمک می‌کنند و از درد پاشنه جلوگیری می‌کنند.
• می‌توان داروهای ضد التهابی تجویز کرد، یا می‌توانید داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن را برای کمک به کاهش درد و تورم خریداری کنید.
• اگر هیچ یک از گزینه‌های فوق موثر واقع نشود، ممکن است پزشک متخصص شما فیزیوتراپی یا گزینه‌های درمانی اضافی را که در اینجا ذکر نشده است مانند استفاده از وسایل کمکی، آتل شب یا تزریق کورتیزون برای تسکین درد توصیه کند.

اگر از مشکلاتی مانند خار پاشنه رنج می‌برید، یا اگر درد پاشنه شما به مراقبت طولانی مدت محافظه کارانه پاسخ نمی‌دهد، جراحی یک گزینه مناسب است. جراحی خار پاشنه به جراح ارتوپد نیاز دارد که یک برش کوچک در کنار پاشنه ایجاد کند و رباط فاسیال کف پا را از استخوان پاشنه جدا کند.

• روش‌های جدیدتر مشابه، مانند آندوسکوپیک پلانتار فاشیا نیز برای کمک به درمان درد در پاشنه پا استفاده می‌شود. روش‌های جدید هزینه کمتری دارند و به زمان بهبودی کمتری نیاز دارند. اگر یک گزینه جراحی باشد، جراح پا به شما اطلاع می‌دهد.

عوارض ناشی از درد پاشنه پا 

اگر از درد مزمن یا مداوم پاشنه رنج می‌برید، عوارض مختلفی ممکن است به وجود آید. عوارض شایع عبارتند از:

• تغییرات آرتروز در پاشنه پا که ممکن است فشار بیشتری بر مفاصل زانو، ران و ستون فقرات وارد کند
• دردی که با استراحت از بین نمی‌رود
• مشکل در راه رفتن یا ایستادن

چگونه می‌توانم از درد در پاشنه پا جلوگیری کنم؟ 

انجمن پزشکی متخصصین پا آمریکا چندین نکته برای جلوگیری از درد پاشنه پا ارائه می‌دهد:

• تمرینات را به آرامی شروع کنید.
• قبل از شروع یک برنامه جدید ورزشی با پزشک ارتوپد مشورت کنید
• قبل و بعد از ورزش به درستی کشش داشته باشید.
• کفش‌هایی را خریداری کنید که به درستی متناسب پای شما است و دارای درج هستند.
• کفشی بپوشید که متناسب با هر فعالیت برنامه ریزی شده ای باشد. به عنوان مثال، اگر قصد دارید در مسابقات ورزشی مانند دویدن یا دوچرخه سواری شرکت کنید، از صندل استفاده نکنید.
• از کفش‌های ورزشی با تکیه گاه شوک مناسب در پاشنه پا، شمارنده پاشنه سفت، انعطاف پذیری مناسب در قسمت جلوی کفش و پشتیبانی مناسب برای کنترل حرکت رو به پهلو استفاده کنید. پاشنه کفش‌های روزمره شما نباید از 1.5 اینچ بالاتر باشد.
• از پابرهنه رفتن در همه سطوح خودداری کنید.
• در صورت امکان از راه رفتن در سطح ناهموار خودداری کنید.
• اگر از تردمیل استفاده می‌کنید، شیب را تغییر دهید.
• از انجام فعالیت‌هایی که ممکن است باعث فشار مستمر پا شود، خودداری کنید.
• فعالیت‌ها را تغییر دهید – به عنوان مثال، یک روز شنا کنید و روز دیگر دوچرخه سواری کنید.