قرص ناپروکسن: موارد مصرف و عوارض جانبی

ناپروکسن یک داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) است که میتوان آن را با نسخه پزشک تهیه کرد. همچنین، قرص‌های ناپروکسن با دوزهای ضعیفتر بدون نیاز به نسخه نیز در دسترس قرار دارند.

مصرف ناپروکسن برای برخی افراد ممکن است خطرناک باشد. بیمارانی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند باید در مصرف قرص ناپروکسن احتیاط کنند و از عوارض جانبی آن محافظت کنند. افرادی که به بیماری معده یا روده، بیماری قلبی یا کلیوی مبتلا هستند، باید قبل از استفاده از NSAID ها با پزشک خود مشورت کنند. قرص ناپروکسن با دوز پایین می‌تواند یک مسکن بی‌خطر و موثر باشد.

ناپروکسن چیست؟

ناپروکسن یک داروی ضد التهاب است که التهاب و سفتی مفاصل را تسکین میدهد. سایرNSAIDها در همین دسته دارویی شامل اسید سالیسیلیک، دیکلوفناک، ایبوپروفن و ملوکسیکام هستند.

ناپروکسن، ترشح آنزیمی که باعث تولید پروستاگلاندین ها میشود را متوقف میکند. پروستاگلاندین ها نقش اساسی در ایجاد التهاب دارند. این ترشحات در محل بافت آسیب دیده تولید شده و باعث قرمزی، داغی، تورم و درد میشود.

ناپروسکن با نام ناپروکسن یا ناپروکسن سدیم موجود است. تفاوت عمده بین ناپروکسن و ناپروکسن سدیم این است که ناپروکسن سدیم سریعتر جذب میشود.

بدن در عرض دو تا چهار ساعت به اوج ناپروکسن و در یک تا دو ساعت به اوج ناپروکسن سدیم میرسد، به این معنی که ناپروکسن سدیم را سریعتر از ناپروکسن معمولی جدب میکند.

موارد استفاده از ناپروکسن

افراد از ناپروکسن برای شرایط زیر استفاده میکنند:

• روماتیسم مفصلی
• آرتروز
• اسپوندیلیت آنکیلوزان
• آرتریت دوره نوجوانی
• تاندونیت
• بورسیت
• حملات نقرس
• درد عضلانی، کشیدگی و رگ به رگ شدن
• سردرد
• درد دندان
• دردهای قاعدگی
• تب

عناصر تشکیل دهنده ناپروکسن

ناپروکسن انواع و دوزهای مختلفی دارد. قرص های ناپروکسن معمولی شامل های دوزهای حاوی 250 میلی گرم، 375 میلی گرم یا 500 میلی گرم ناپروکسن است.

ناپروکسن سدیم با جذب سریع در کپسول ها و قرص های 220 میلی گرمی OTC وقرص های 275 و550 میلی گرمی با نسخه موجود است. ناپروکسن با دوز پایین به شکل قرص و کپسول موجود است.

کودکان و افرادی که در بلعیدن قرص مشکل دارند میتوانند از شربت ناپروکسن استفاده کنند. این شربت حاوی 25 میلی گرم دارو در هر میلی لیتر است.

دوز و اشکال دارو

ناپروکسن به صورت قرص، کپسول مایع و شربت در دسترس است. میزان دوز ناپروکسن مصرفی به نیاز شخص بیمار وابسته است. بر اساس یک قاعده کلی، مناسب است از کمترین دوز موثر برای مدت زمان کوتاهتر ممکن استفاده شود. این روش مصرف به پیشگیری از عوارض جانبی کمک می‌کند.

پزشکان به بیماران توصیه می‌کنند که برای جلوگیری از عوارض گوارشی، ناپروکسن و سایر NSAIDها را همراه با غذا مصرف کنند.

درد خفیف تا متوسط

افراد بزرگسال بین 12 تا 65 سال برای برطرف کردن تب و درد خفیف تا متوسط میتوانند هر دوازده ساعت یک قرص ناپروکسن 220 میلی گرمی مصرف کنند. مصرف قرص ناپروکسن برای افراد زیر دوازده سال بدون دستور پزشک ممنوع است.

آستئوآرتریت، آرتریت روماتوئید، اسپوندیلیت آنکیلوزان

برای تسکین علائم آستئوآرتریت (که معمولا با نام های آرتریت، آرتریت روماتوئید و اسپوندیلیت آنکیلوزان شناخته میشود) میتوان ناپروکسن 220 میلی گرم تا 500 میلی گرم را هر دوازده ساعت یکبار مصرف کرد. ناپروکسن این مشکلات را درمان نمیکند اما باعث تسکین درد و التهاب میشود.

حملات حاد نقرس 

افراد مبتلا به حملات حاد نقرس میتوانند در دوز اول از 825 میلی گرم ناپروکسن و برای دوزهای بعدی هر هشت ساعت یکبار 275 میلی گرم ناپروکسن مصرف کنند.

آرتریت روماتوئید در دوران نوجوانی

پزشکان میتوانید ناپروکسن را برای تسکین در و التهاب ناشی از آرتریت روماتوئید دوران نوجوانی تجویز کنند. شربت ناپروکسن هم در دوز 10 میلی گرمی برای کودکان زیر دو سال قابل تجویز است که باید هر دوازده ساعت یک دوز مصرف شود.

سر درد

استفاده از ناپروکسن برای تسکین سردرد و سردر های میگرنی بحث برانگیز است.

افراد میتوانند هر دوازده ساعت یکبار 550 میلی گرم ناپروکسن مصرف کنند و در صورت نیاز میتوانند آن را تا 825 میلی گرم افزایش دهند. دوز مصرف روزانه ناپروکسن نباید بیشتر از 1375 میلی گرم باشد.

ناپروکسن سدیم دیرتر از ناپروکسن معمولی و سایر  NSAIDها تجزیه میشود. این بدان معناست که ناپروکسن سدیم از لحظ زمانی باید تاثیر طولانی تری نسبت به سایر داروهای ضد التهابی داشته باشد، اما تسکین سر درد با گذشت دو ساعت از مصرف ناپروکسین سدیم نسبت به سایر NSAIDها کمتر است.

با وجود اینکه میتوان از ناپروکسن برای کاهش سردرد و سردرد های میگرنی استفاده کرد اما مصرف سایر  NSAIDها احتمالا به میزان بیشتری درد را کاهش میدهند.

حداکثر دوز توصیه شده برای مصرف در یک روز

افراد میتوانند از ناپروکسن OTC در یک دوره کوتاه بین سه تا پنج روز برای درد و حداکثر سه روز برای تب استفاده کنند.

در صورت نیاز به مصرف مدوام ابتدا باید با پزشک مشورت کنید.

برای کودکان بین دو تا دوازده سال حداکثر دوز قابل مصرف در هر 24 ساعت از لحاظ وزن 20 میلی گرم بر کیلوگرم است. کودکان نباید در هر بیست و چهار ساعت بیشتر از 1000 میلی گرم مصرف کنند.

مصرف داروهایOTC برای کودکان دوازده سال و بالاتر نباید بیشتر از 660 میلی گرم در بیست و چهار ساعت باشد.

قبل از مصرف ناپروکسن

مصرف برخی از داروهای برای افرادی که شرایط خاصی دارند مناسب نیست و گاهی اوقات تنها تحت مراقبت های خاصی میتوانند از آن دارو استفاده کنند. بنابراین قبل از شروع مصرف ناپروکسن پزشک یا داروساز شما باید از شرایط زیر اطلاع داشته باشد:

• اگر مبتلا به آسم یا هر اختلال آلرژیک دیگری هستید.
• اگر تا به حال زخم معده یا زخم اثنی عشر داشته اید یا اگر به بیماری التهابی روده مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو مبتلا هستید.
• اگر باردار هستید، یا در حال تلاش برای بچه دار شدن یا در دوران شیر دهی به سر میبرید.
• اگر بیشتر از 65 سال سن دارید.
• اگر مشکلات کبدی یا کلیوی دارید.
• اگر بیماری قلبی دارید یا مشکلی در رگ های خونی یا گردش خون دارید.
• اگر فشار خون بالا دارید.
• اگر تا به حال مشکل لخته شدن داشته اید.
• اگر سطح قند یا کلسترول خون بالا دارید.
• اگر سیگاری هستید.
• اگر یک اختلال بافت همبند مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک (یک بیماری التهابی که لوپوس یا SLE هم نامیده میشود) دارید.
• اگر داروی دیگری مصرف میکنید. یعنی هر گونه دارو که بدون نسخه مصرف میکنید و همچنین داروهای گیاهی و مکمل.
• اگر تا به حال به هر NSAIDدیگری (مانند آسپرین، ایندومتاسین، دیکلوفناک و ایبوپروفن) یا هر داروی دیگیری حساسیت داشته اید.

نحوه مصرف ناپروکسن

قبل از شروع مصرف ناپروکسن دستورالعمل های نوشته شده در داخل بسته را مطالعه کنید. ناپروکسن در دوزها و فرمولاسیون های مختلف وجود دارد. برخی از فرمولاسیون ها دارای پوشش خاصی هستند که از تحریک معده جلوگیری میکند. به این قرص ها قرص های دارای پوشش روده ای  (EC) میگویند. مطالعه ی دستورالعمل های داخل جعبه ی دارو اطلاعات بیشتری به شما میدهد که شامل لیست کاملی از عوارض جانبی احتمالی مصرف دارو است.

• به طور کلی مصرف ناپروکسن با یک لیوان شیر یا بعد از خوردن مقداری غذا ممکن است از عوارض جانبی مانند سو هاضمه جلوگیری کند. برای استثنا قرص vimovo را باید نیم ساعت قبل از غذا مصرف کنید.
• بسیاری از افراد معتقدند که مصرف قرص ناپروکسن همراه با آب بهتر است.
• برخی از نام های تجاری ناپروکسن برای محافظت از معده و جلوگیری از تحریک آن پوشش خاصی دارند. این قرص ها را نباید بجوید یا بشکنید چون این کار باعث از بین رفتن پوشش قرص میشود.
• اگر میخواهید از قرص های ناپروکسن دارای پوشش روده ای استفاده کنید دوساعت قبل از مصرف آن از مصرف هر گونه داروی سو هاضمه خودداری کنید چون آنتی اسیدها مانع از عملکرد پوشش محافظ میشوند.

عوارض جانبی

عوارض جانبی ناپروکسن شامل موارد زیر است:

عوارض جانبی رایج

• سو هاضمه، سوزش معده، درد معده، حالت تهوع
• سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی
• کبودی، خارش، جوش پوستی
• تورم
• ایجاد صدای زنگ در گوش

عوارض جانبی خطرناک

در صورتی بروز علائم حساسیت به ناپروکسن از جمله: خس خس سینه، مشکل تنفسی و تورم صورت، لب، زبان یا گلو فورا به پزشک مراجعه کنید.

اگر دچار علائم حمله قلبی یا سکته شدید فورا به پزشک مراجعه کنید این علائم شامل: درد قفسه سینه که به فک یا شانه شما سرایت می کند بی حسی یا ضعف ناگهانی در یک طرف بدن، تکلم نامفهوم یا احساس تنگی نفس هستند.

در صورت ابتلا به علائم زیر مصرف ناپروکسن را متوقف کرده و فورا به پزشک مراجعه کنید:

• تنگی نفس ( حتی به میزان خفیف)
• تورم یا افزایش وزن سریع
• اولین علائم حساسیت یا جوش های پوستی حتی اگر خیلی خفیف باشند.
• علائم خونریزی معده: مدفوع خونی یا قیری، سرفه خونی یا استفراغی که شبیه به تفاله قهوه است.
• علائم مشکلا کبدی: حالت تهوع، درد شدید معده، خارش، احساس خستگی، علائم شبیه به آنفولانزا، از دست دادن اشتها، ادرار تیره، مدفوع شبیه به خاک رس، یرقان (زرد شدن رنگ پوست یا چشم)
• علائم مشکلات کلیوی: ادرار کم یا بدون ادرار، ادرار دردناک یا دشوار، تورم پا یا مچ پا، خستگی یا تنگی نفس
• علائم پایین بودن میزان گلبولهای قرمز خون (کم خونی): رنگ پریدگی پوست، احساس سبکی سر یا تنگی نفس، افزایش ضربان قلب، مشکل در تمرکز و…

نکات مهم درخصوص مصرف ناپروکسن

• پزشک شما سعی میکند کمترین دوز را با کوتاه ترین زمان مصرف تجویز کند تا خطر عوارض جانبی کاهش پیدا کند. اگر نیاز به مصرف طولانی مدت ناپروکسن داشته باشید پزشک شما احتمالا برای محافظت از معده داروی دیگری را همراه با آن تجویز میکند. البته ممکن است پزشک شما نوعی ناپروکسن حاوی مواد محافظ معده برای شما تجویز کند.
• سعی کنید به طور مرتب به پزشک مراجعه کنید تا پزشک شرایط ما را بررسی کند. به ویژه اگر برای مدت طولانی ناپروکسن مصرف میکنید.
• اگر مبتلا به بیماری آسم هستید علائمی مانند خس خس یا تنگی نفس ممکن است با مصرف داروهای ضد التهابی مانند ناپروکسن بدتر شود. اگر این اتفاق برای شما افتاد باید مصرف قرص ها را قطع کرده و در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.
• در صورت خرید هر گونه دارو از داروساز بپرسید که آیا مصرف همزمان آن با داروهای ضد التهاب مانند ناپروکسن بی خطر است یا خیر، چون مصرف این داروها همراه با هر گونه مسکن ضدالتهابی دیگر ممنوع است، برخی از آنها در داروهای سرما خوردگی و آنفولانزا وجود دارد که میتوان آنها را بدون نسخه هم خریداری کرد.
• اگر در حال انجام روند عمل جراحی یا دندانپزشکی هستید پزشک را در جریان نوع داروهایی که مصرف میکنید قرار دهید.