درد لگن در بارداری ( آنچه یک زن باردار باید بداند) : علت و درمان

درد لگن در دوران بارداری می‌تواند به دلایل متنوعی رخ دهد. با این حال، روش‌هایی برای کاهش و تسکین این درد وجود دارد. اگرچه درد لگن می‌تواند در هر مرحله‌ای از بارداری رخ دهد، اما بیشترین شیوع را در سه ماههٔ سوم تجربه می‌کنید. این مرحله‌ای است که بدن شروع به آماده‌سازی برای زایمان می‌کند.

تشخیص زودهنگام و درمان درد لگن می‌تواند از تشدید علائم جلوگیری کند، درد را کاهش دهد و به شما در ادامه فعالیت‌های روزمره کمک کند. بنابراین، بسیار مهم است که به زودی اقدام به درمان کنید. درد لگن در دوران بارداری چیزی نیست که باید فقط تحمل شود تا زمان تولد نوزاد. در این مقاله، ما توضیح می‌دهیم که چرا در دوران بارداری درد لگن تجربه می‌کنید و نکاتی را برای جلوگیری و تسکین این ناراحتی‌ها ارائه می‌دهیم.

علت درد لگن در دوران بارداری چیست؟

در حالی که بدن هر زنی با نزدیک شدن به زمان زایمان به طور طبیعی خود را آماده می‌کند، این تنها علت درد لگن نیست. همچنین همیشه شدت درد را مشخص نمی‌کند. عوامل زیادی می‌توانند عامل ایجاد درد و ناراحتی در ناحیه لگن باشند. شدت این درد به عوامل مختلفی بستگی دارد.

به منظور فهمیدن اینکه چگونه عوامل دیگر می‌توانند منجر به درد لگن شوند، ابتدا باید بدانید که لگن اساساً از دو قسمت تشکیل شده است. این دو قسمت توسط مفصلی به نام اتصال شرمگاهی به هم متصل می‌شوند.

با نزدیک شدن موعد زایمان، در سه ماهه سوم، بدن شما هورمون خاصی را در ناحیه لگن ترشح می‌کند. این هورمون که ریلکسین نامیده می‌شود مسئول شل شدن رباط‌های ناحیه است. علاوه بر این، باعث می‌شود اتصال شرمگاهی کشش بیشتری داشته باشد. در نتیجه ، استخوان‌های لگن پهن‌تر می‌شوند و به کودک اجازه می‌دهند در هنگام تولد از آن عبور کند. اگر فاصله زیادی بین استخوان‌های لگن وجود داشته باشد، می‌تواند منجر به درد لگن شود.

این وضعیت تنها به میزان جدا شدن استخوان‌ها بستگی ندارد، بلکه حاملگی‌های قبلی نیز می‌توانند نقش داشته باشند. برخی از عوامل شایع که درد لگن را در دوران بارداری تشدید می‌کنند عبارتند از:

اندازه شکم

چه زن دو قلو باردار باشد و چه یک قلو، ممکن است شکم برخی از زنان در دوران بارداری بزرگتر باشد.

قطعا هرچه شکم بزرگتر باشد، لگن بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرد، چرا که باید وزن بیشتری را متحمل شود.

بسته به اندازه شکم زن، ممکن است درد بیشتر باشد.

افزایش وزن

در صورتی که زن قبل بارداری هم دچار اضافه وزن بوده باشد، این عاملی مهم برای درد لگن است.

وزن اضافی می‌تواند باری را که لگن باید حمل کند، بیشتر کند.

این مشکل می‌تواند باعث درد بیشتری در ناحیه شود.

فشار روزانه

تلاشی که ماهیچه‌های زن به طور روزانه انجام می‌دهند نیز می‌تواند منجر به فتق لگن شود، که می‌تواند ناگهان و بدون هشدار ظاهر شود.

بیماریهای اسکلتی عضلانی

عارضه‌های اسکلتی عضلانی می‌توانند باعث تورم در ناحیه لگن شوند که به نوبه خود باعث درد در دوران بارداری می‌شود.

معمولا درد لگن در دوران بارداری همیشه تنها یک علت ندارد، به خصوص در مواردی که درد شدید است.

اگر درد خیلی شدید باشد، ممکن است به دلیل جدا شدن بیش از حد استخوان‌های لگن به همراه یک عامل دیگر باشد.

چه به طور مستقیم چه غیر مستقیم، این عوامل باعث ایجاد فشار یا حساسیت بر روی لگن می‌شوند.

سایر دلایل درد لگن در دوران بارداری

در اینجا سایر علل شایع درد لگن در دوران بارداری آورده شده است:

• عفونت‌های مجاری ادراری: براساس یک گزارش، حدود 10 درصد از زنان باردار مبتلا به عفونت دستگاه ادراری هستند. اکثر پزشکان بیماری زنان و زایمان در هر ویزیت ادرار را آزمایش می‌کنند تا مطمئن شوند عفونت ادراری وجود نداشته باشد. اگر عفونت ادراری ایجاد شده باشد، در صورت تشخیص به موقع می‌توان از آنتی بیوتیک‌ها برای درمان عفونت استفاده کرد.
• یبوست: ممکن است بارداری منجر به یبوست شود. کم آبی و کمبود فیبر می‌تواند مشکلاتی ایجاد کرده و منجر به فشار لگن شود. رژیم غذایی مناسب بهترین درمان است.
• انقباضات برکستون هیکس: گاهی در دوران بارداری فرد ممکن است دچار انقباضات کاذب شود. این انقباضات نشانه زایمان نیستند، اما می‌توانند دردناک باشند. این انقباضات در هفته بیستم بارداری ظاهر می‌شوند و می‌توانند چند هفته پس از شروع از بین بروند.
• درد لیگامنت گرد: در طول سه ماهه دوم، رباطی که از رحم به کشاله ران متصل می‌شود به طور قابل توجهی شروع به کشیده شدن می‌کند. این می‌تواند باعث ایجاد درد در یک طرف بدن شود تازمانی که بدن سازگار شود.
• کیست‌های تخمدان: کیست تخمدان معمولاً چیز بدی است، اما می‌تواند در دوران بارداری سالم باشد. آنها با رشد کودک شکل می گیرند ، اما بر رحم فشار وارد می‌کنند و در جایی که کیست ایجاد شده و قطع می‌شود باعث درد می‌شوند. با گذشت زمان، کیست‌ها معمولاً از بین می‌روند.
• درد واژن یا بیماری ولوودینیا: شرایطی که به ولوودینیا معروف است یکی از سخت‌ترین شرایطی است که می‌تواند در دوران بارداری ایجاد شود. در صورت بروز این عارضه، یافتن علت یا راه حل دشوار است. اکثر زنانی که ولوودینیا را تجربه می‌کنند ممکن است از درمان‌ها نتیجه‌ای نبینند یا اینکه حتی دچار عارضه‌ی دیگری هم شوند.

علائم

درد لگن برای سلامتی مادر یا نوزاد مضر نیست، اما یک وضعیت بسیار ناراحت کننده و دردناک است. علائم این عارضه عبارتند از:

• کمر درد
• دردی که به سمت ران‌ها ساطع می‌شود.
• درد روی استخوان شرمگاهی در جلو، در مرکز احساس می‌شود.
• فشار در لگن
• احساس سایش در ناحیه تناسلی
• درد با فعالیت‌های شدید مانند راه رفتن، پرتاب کردن و چرخیدن در تخت، دویدن و حتی جدا کردن پاها تشدید می‌شود.

نکاتی برای تسکین و پیشگیری از درد لگن در دوران بارداری

در اینجا نکاتی برای تسکین و جلوگیری از درد لگن در دوران بارداری آمده است:

• شکم بند الاستیکی: استفاده از شکم بند می‌تواند به کاهش فشار بر روی ناحیه لگن کمک کند. این کار باعث کاهش درد و آسان شدن انجام فعالیت‌های روزانه می‌شود. در صورتی که فرد از ابتدای بارداری از شکم بند استفاده کند، این کار حتی می‌تواند با از بین بردن بار اضافی به طور کامل از درد لگن جلوگیری کند.
• تمرین ناحیه لگن: برخی تمرینات به کاهش درد لگن در دوران بارداری کمک می‌کند. این تمرینات باعث تقویت رباط‌های سیمفیزیس پوبیس می‌شود. در نتیجه، با کشش بدن در دوران بارداری ، انعطاف‌پذیری بیشتری وجود دارد.

• آب درمانی: آب درمانی باعث تقویت ماهیچه‌های لگن در دوران بارداری می‌شود. این کار باعث کاهش درد در مفاصل پشت و لگن می‌شود. علاوه بر این، به دلیل مقاومت ماهیچه‌ها در برابر حرکت آب، باعث تقویت مفاصل این نواحی می‌شود.
• هیدراته ماندن: هیدراته ماندن در دوران بارداری ضروری است. بدن ما به آب احتیاج دارد، به ویژه در هنگام تغییراتی مانند بارداری که کودک در حال رشد است. کم آبی بدن یکی از علل شایع دردهای ناحیه لگن در دوران بارداری است و مقدار آب سالم ممکن است باعث برطرف شدن این مشکل شود.
• رژیم غذایی غنی از فیبر: رژیم غذایی حاوی فیبر، درست مانند هیداته ماندن، ایده‌ای عالی برای زنان باردار است. فیبر به هضم غذا کمک می‌کند و از یبوست جلوگیری می‌کند و منجر به کاهش درد شکم در دوران بارداری می‌شود. غذاهای غنی از فیبر مانند سبزیجات باید در رژیم غذایی زنان باردار گنجانده شود.
• ماساژ قبل تولد: ممکن است پزشک ماساژ قبل از زایمان را برای تسکین دردهای مزمن پیشنهاد کند. این نوع ماساژ که توسط ماساژور حرفه‌ای انجام می‌شود، می‌تواند نواحی خاصی را هدف قرار داده و در عین حال هیچ آسیبی به نوزاد نمی‌رساند. شما می‌توانید این ماساژها را به دفعات مورد نیاز یا طبق دستور پزشک دریافت کنید.
• دراز کشیدن: استراحت همیشه ایده خوبی است، مخصوصاً برای درد لگن. دراز کشیدن به پهلویی که درد دارد می‌تواند به مرور باعث کاهش درد شود. هرچه بیشتر استراحت کنید، بهتر است.
• آنتی بیوتیک‌ها برای عفونت: در صورت درمان زودهنگام می‌توان عفونت دستگاه ادراری را با آنتی بیوتیک درمان کرد. این موضوع در مورد هرگونه عفونی که ممکن است در دوران بارداری ایجاد شود نیز صدق می‌کند. همیشه درمان آنتی بیوتیک خود را تا انتها دنبال کنید، حتی اگر قبل از اتمام درمان علائم شما از بین رفتند.
• حمام آب گرم: گرما به شل شدن ماهیچه‌ها و تاندون‌ها کمک می‌کند. حمام گرم یک راه آسان برای تسکین برخی از دردها است. مراقب باشید از آب خیلی داغ استفاده نکنید زیرا ممکن است مشکلات دیگری ایجاد کند.
• در دوران بارداری خیلی مراقب باشید: ناگفته نماند که، نه تنها برای جلوگیری از درد لگن، بلکه برای ایمنی کودک هم که شده، باید از ورزش شدید در دوران بارداری اجتناب کنید. با این حال، حفظ وضعیت مناسب و اجتناب از پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند نیز مهم است. و البته، زنان باردار باید از کارهایی که شامل بلند کردن اجسام سنگین، خم شدن یا چمباتمه زدن است اجتناب کنند.
• مسکن درد: مسکن‌ها یک گزینه اورژانسی خوب یا آخرین گزینه برای از بین بردن درد لگن در دوران بارداری هستند. مسکن‌ها بیشتر زمانی توصیه می‌شوند که درد بسیار شدید باشد یا باعث ایجاد تداخل قابل توجه در فعالیت‌های روزمره شود.

تغییر شیوه زندگی و درمان‌های خانگی

درد لگن در دوران بارداری یک عارضه طولانی مدت است و کنار آمدن با آن اصلا کار آسانی نیست. اما داشتن یک شیوه زندگی سالم می‌تواند باعث کاهش درد و ناراحتی شود. به منظور کاهش درد لگن در دوران بارداری، موارد زیر را انجام دهید:

• خوب استراحت کنید.
• برای انجام کارهای روزانه خانه خود از شخصی کمک بگیرید.
• کفش راحت و بدون پاشنه بپوشید.
• در صورت داشتن ددر شدید، از ویلچر یا واکر استفاده کنید.
• در حالت نشسته لباس بپوشید.
• فعالیت‌های خود را نسبت به دردی که دارید محدود کنید و از هر گونه فعالیت شدید مانند دویدن، رابطه جنسی یا پیاده روی بیش از حد خودداری کنید.
• از پد حرارتی استفاده کنید اما نه بیشتر از 10 دقیقه.
• تا حد ممکن از بلند کردن و حمل اجسام سنگین خودداری کنید.
• روی اشیاء نایستید.
• تا حد امکان از پله استفاده نکنید.
• هنگام غلت زدن در رختخواب، یک بالش بین زانوها قرار دهید و هنگام چرخیدن پاها را در کنار هم نگه دارید.
• هنگام خواب، کنار تخت بنشینید و پاها را به هم نزدیک کنید، ابتدا به پهلو دراز بکشید و سپس هر دو پا را بالا بیاورید.
• هنگام سوار شدن به اتومبیل، ابتدا روی صندلی بنشینید و سپس پاها را داخل ماشین بیاورید.
• هنگام پیاده شدن از ماشین، ابتدا هر دو پا را از ماشین بیرون آورده و سپس با فشار یکسان با هر دو پا بایستید.
• از انجام حرکات چرخشی بدن خودداری کنید.
• قبل از انجام فعالیت‌های دردناک، ماهیچه‌های لگن را منقبض کنید تا ثبات بیشتری در لگن ایجاد شود.

آیا می‌توانم زایمان طبیعی داشته باشم؟

بله. اکثر زنانی که در دوران بارداری دچار درد لگن می‌شوند، می‌توانند زایمان طبیعی داشته باشند.

حتما مطمئن شوید که تیم مراقبتی پزشکی از درد لگن شما مطلع هستند. آنها از پشتیبانی پاهای شما مطمئن می‌شوند و به شما در تغییر موقعیت و حرکت در اطراف کمک می‌کنند.

ممکن است متوجه شوید که استخر زایمان به کاهش وزن مفاصل کمک می‌کند و به شما امکان می‌دهد راحت‌تر حرکت کنید. انواع روش‌های تسکین درد، از جمله اپیدورال، در دسترس هستند.

خلاصه

در طول سه ماهه سوم، خیلی مهم است که زنان قبل از انجام هرگونه تمرینات تقویت کننده لگن، دستورالعمل‌های یک فیزیوتراپیست حرفه‌ای را دنبال کنند. این کار برای جلوگیری از هرگونه آسیب ناشی از فعالیت بیش از حد یا انجام اشتباه تمرینات است. آسیب می‌تواند وضعیت فعلی شما را بدتر کند یا در آینده باعث ایجاد درد شود. در عین حال، مهم است که قبل از مصرف هرگونه مسکن، یا هر داروی دیگری، با پزشک خود مشورت کنید. بدین صورت، پزشک می‌تواند شما را در مورد این که چه گزینه‌هایی در دوران بارداری ایمن هستند و در چه دوزهایی، راهنمایی کند. در نظر داشته باشید، خوددرمانی در دوران بارداری می‌تواند خطری بزرگ برای رشد نوزاد و سلامت شما باشد.