مفصل شانه، که به عنوان مفصل توپ و سوکت نیز شناخته می‌شود، شامل توپی است که در بالای استخوان بازو (همراه بازو) قرار دارد و به صورت چفت در سوکتی فنجانی شکل در تیغه شانه قرار می‌گیرد. جابه‌جا شدن بالایی استخوان بازو از مکان عادی خود در مفصل شانه به عنوان دررفتگی شناخته می‌شود. همچنین، وقوع آسیبی که به نام نیمه دررفتگی شانه شناخته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که بالای استخوان بازو تا حدی دررفته شده است، اما کاملاً از محل خود خارج نشده است. برای کنترل صحیح عضلات شانه و جلوگیری از بی‌ثباتی بیشتر، درمان فیزیوتراپی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
متخصصین ما در کلینیک طب فیزیکی و توان‌بخشی دکتر پورقاسمیان پس‌ازاینکه شانه دررفته جا انداخته شد و درد شانه کاهش یافت، شما را از طریق توان‌بخشی درمان خواهند کرد. تمرینات از حرکات ملایم و تمرینات تقویتی شروع می‌شود و در نهایت به تمرینات خاص ورزشی می‌رسد. مدت زمان بهبود و بازیابی بسته به وضعیت کلی سلامت متفاوت خواهد بود، اما بازگشت کامل به فعالیت‌های شدید جسمی ممکن است تا 4 ماه پس از جا انداختن آغاز نشود. شانه شما بسیار مستعد آسیب مجدد است، بنابراین پیروی از دستورالعمل‌های ارائه‌شده توسط متخصصین ما بسیار مهم است. جهت کسب اطلاعات بیشتر، مشاوره با متخصصین ما یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره 03131311013 تماس حاصل فرمایید.
علل
در برخی موارد، هنگامی‌که بازو با نیروی شدید به سمت خارج، بالا و یا پایین کشیده شده یا پیچ‌خورده، شانه جابجا شده می‌شود. این نیروی شدید به معنای واقعی کلمه قسمت بالای استخوان بازو را از محفظه خارج می‌کند. در موارد دیگر، دررفتگی کتف و شانه در نتیجه سقوط بر روی دست کشیده شده، ضربه مستقیم قوی به شانه، تشنج و یا برق‌گرفتگی شدید است. تشنج و شوک می‌تواند باعث دررفتگی کتف و شانه شود زیرا آن‌ها باعث انقباض شدید و نامتعادل عضلات می‌شوند که می‌تواند باعث دررفتگی استخوان بازو شود.
علائم
علائم دررفتگی شانه عبارت‌اند از:
- درد شدید شانه
- حرکت محدود شانه
- بدشکل شدن فرم شانه: در دررفتگی قدامی، فرم شانه به‌جای شکل شیب‌دار معمولی و گرد دارای ظاهر مربع شکل غیرطبیعی است. در دررفتگی خلفی، جلوی شانه ممکن است به‌صورت غیرطبیعی تخت به نظر برسد.
- برآمدگی سفت زیرپوست در نزدیکی شانه: این برآمدگی در قسمت بالای استخوان بازو است که از محفظه خود بیرون زده است.
- کبودی و یا خراش شانه درصورتی‌که ضربه یا فشار باعث آسیب‌دیدگی شما شده است.
طبقه‌بندی
پزشکان دررفتگی را بسته به جهت و مسیر دررفتگی به سه نوع تقسیم می‌کنند:
دررفتگی قدامی
بالای استخوان بازو به سمت جلوی بدن جابه‌جاشده است. این رایج‌ترین نوع دررفتگی شانه، بیش از 95٪ از موارد، است. در افراد جوان، علت معمولاً مربوط به ورزش است. در افراد مسن، معمولاً به دلیل سقوط روی دست کشیده شده ایجاد می‌شود.
دررفتگی خلفی
بالای استخوان بازو به سمت عقب بدن منتقل شده است. احتمالاً این جابه‌جا شدن به علت دررفتگی خلفی رخ داده است. دررفتگی خلفی معمولاً با تشنج و سرعت بالای حرکت مرتبط است. همچنین، این نوع دررفتگی ممکن است ناشی از سقوط و ضربه به جلوی شانه باشد.
دررفتگی تحتانی
بالای استخوان بازو به سمت پایین جابه‌جا می‌شود. این دررفتگی شانه نادرترین نوع است که ممکن است به دلیل انواع مختلفی از تروما ایجاد شود که در آن بازو با خشونت رو به پایین کشیده می‌شود.
عوارض
عوارض دررفتگی شانه و بازو ممکن است شامل این موارد باشد:
- استئونکروز سر استخوان بازو
- دررفتگی مجدد حاد
- عود بی‌ثباتی شانه خلفی
- خشکی مفاصل و ناتوانی عملکردی
- آرتروز شانه
تشخیص
پزشک هر دو شانه را بررسی می‌کند تا شانه آسیب‌دیده را با شانه سالم مقایسه کند. پزشک تورم، تغییرات شکل، خراشیدگی، کبودی، درد هنگام حرکت، حساسیت به لمس و محدودیت حرکت در مفصل شانه را بررسی می‌کند. او به‌آرامی محل اطراف شانه را برای شناسایی سر استخوان دررفته‌ی بازو در زیرپوست فشار می‌دهد. به‌طور خاص، پزشک هر گونه بی‌حسی در خارج از قسمت بالای بازو و نشانه‌ای از آسیب به عصب زیر بغل، که در معرض آسیب در دررفتگی شانه است، را بررسی می‌کند. اگر نتایج حاصل از معاینه فیزیکی نشان دهد که شانه دررفته است، پزشک برای تائید تشخیص، اشعه ایکس را تجویز می‌کند.
درمان
مراقبت‌های اولیه
- شانه و بازو باید در موقعیتی مناسب دور از مرکز بدن در آتل یا آویز طبی قرار بگیرند.
- یک بالش یا پتو تاشده در فضای بین بازو و قفسه سینه برای راحتی و پشتیبانی قرار بگیرد.
- آرنج باید 90 درجه خم شود و سپس آویز طبی برای حمایت از بازو استفاده شود.
- بالش و آویز طبی می‌تواند هم‌زمان برای محافظت از قفسه سینه استفاده شود.
سرد کردن شانه
درحالی‌که منتظر مراقبت‌های پزشکی هستید از یخ در ناحیه‌ی آسیب استفاده کنید. یخ تورم و درد را کاهش می‌دهد. زمانی که یخ استفاده می‌شود خونریزی داخلی و مایعات در اطراف مفصل دائماً افزایش نمی‌یابد .
جا انداختن بسته شانه و کتف
در این روش برای کمک به آرامش فرد از مسکن و دارو استفاده می‌شود. فرد روی تخت قرار می‌گیرد و پزشک بازوی را در اطراف مفصل شانه می‌چرخاند تا اینکه بازو در محفظه خود قرار می‌گیرد. جا انداختن شانه ممکن است چند دقیقه طول بکشد. معمولاً پس از جا انداختن کتف به یک عکس‌برداری اشعه ایکس دیگر نیاز است تا مطمئن شوید که شانه در موقعیت صحیح خود قرارگرفته است.
آویز طبی
هنگامی‌که مفصل شانه در وضعیت طبیعی خود قرار گرفت، باید بازوی خود را برای یک تا چهار هفته در آویز طبی ثابت نگه‌دارید تا شانه احساس راحتی کند (معمولاً 3-4 هفته). نوجوانان برای مدت طولانی‌تری نسبت به بزرگ‌ترها نیاز به استفاده از آویز طبی دارند.
ﻧﻮﺍﺭ ﮐﯿﻨﺰﯾﻮ ﺗﯿﭗ
نوار ﺩﺭﻣﺎﻧﯽ ﮐﺸﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻮﺍﺭ ﮐﯿﻨﺰﯾﻮ ﺗِﯿﭗ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ می‌شود به روش‌های مختلف برای کمک به کاهش درد می‌تواند بر روی شانه قرار گیرد. این نوار برای افزایش پشتیبانی، به‌خصوص در هنگام حرکت، بر روی شانه قرار می‌گیرد.
مسکن‌ها
شانه شما ممکن است در طول چند روز اول بسیار دردناک باشد و نیاز به مسکن‌هایی مانند پاراستامول یا ایبوپروفن داشته باشید. اگر این مسکن‌ها درد را کنترل نکرد پزشک مسکن قوی‌تر مانند کدئین تجویز می‌کند. پس از برداشتن آویز طبی و شروع حرکت شانه و کتف، درد باید نسبتاً به‌سرعت تسکین یابد.
توان‌بخشی و فیزیوتراپی
در طول مرحله حاد بیماری هدف اصلی از توان‌بخشی کاهش درد، ارائه شرایط مطلوب برای درمان، کاهش اثرات بی‌حرکتی، بازگرداندن ثبات پایه و جلوگیری از آسیب بیشتر به کپسول مفصلی است. یک برنامه فیزیوتراپی برای بازگرداندن قدرت و دامنه حرکت نرمال در مفصل شانه را آغاز خواهید کرد. فیزیوتراپی شامل استفاده از روش‌های درمانی زیر برای کمک به درمان تورم یا درد در اطراف مچ پا است:
- درمان با لیزر سرد
- اولتراسوند
- تحریک الکتریکی عصب (TENS)
- شاک ویو تراپی
- مگنت تراپی
ورزش‌های توان‌بخشی برای دررفتگی شانه
تمرینات کششی
- کشیدن شانه در حالت خوابیده به پشت
- کشش شانه به سمت دور از بدن و تکیه به دیوار
- کشش چرخشی به خارج با استفاده از میز
تمرینات قدرتی
تمرینات قدرتی- چرخش خارجی هنگام دراز کشیدن به پهلو
- باز کردن کتف‌ها به دو طرف
- استفاده از کش
- کشیدن شانه تکیه داده‌شده به سمت بالا
دوره‌ی بهبودی
هنگامی‌که بازو دررفته به محل طبیعی خود بازگردد توانایی حرکت شانه احتمالاً بلافاصله بهبود خواهد یافت و اگر شما صادقانه یک برنامه ورزشی را دنبال کنید طیف وسیعی از حرکت باید به‌طور کامل در ظرف شش تا هشت هفته بازگردد. اگرچه درصد بالایی از قدرت شانه معمولاً در عرض سه ماه بازمی‌گردد اما به دست آوردن قدرت کامل ممکن است تا یک سال طول بکشد.
