نکروز عروقی چیست؟
نکروز عروقی مرگ بافت استخوانی است که به دلیل از دست دادن خون اتفاق میافتد. همچنین ممکن است شما آن را استئونکروز، نکروز آسپتیک یا نکروز ایسکمیک استخوان شنیده باشید که اگر بیماری نکروز درمان نشود ممکن است باعث از بین رفتن و فروپاشی استخوان شود.
نکروز عروقی سر استخوان ران چیست؟
استئونکروز یا نکروز عروقی سر استخوان ران، یک وضعیت است که عموماً به عنوان نکروز عروقی سر استخوان ران شناخته میشود، اگرچه این اصطلاح به طور گسترده استفاده نمیشود. در این بیماری، نواحی مختلفی از استخوان سر ران و مغز استخوان مرده میشوند و بیشتر در ناحیه قدامی سر استخوان ران رخ میدهد، اما این بیماری ممکن است هر ناحیه دیگری از استخوان را تحت تأثیر قرار دهد.
عموماً استئونکروز در دهههای سوم، چهارم و پنجم عمر بیماران رخ میدهد. هرچه سن بیمار بیشتر شود، احتمال بازسازی عروق کمتر میشود. همچنین میتوان گفت که بیشتر جراحات رادیوگرافیک ظاهراً تا زمانی که سر استخوان ران به خوبی از بین برود، پیشرفت میکنند.
علائم
استئونکروز در مراحل مختلفی به وجود میآید. درد لگن عموماً اولین علامتی است که ظاهر میشود. این میتواند منجر به درد مبهم یا درد با ضربان در ناحیه کشاله ران یا باسن شود. با پیشرفت بیماری، ایستادن و قرار دادن وزن بر روی مفصل ران دشوارتر میشود و حرکت مفصل ران نیز دردناک میشود.
ممکن است برای پیشرفت بیماری چند ماه تا یک سال طول بکشد. تشخیص زود هنگام استئونکروز بسیار مهم است، زیرا برخی از مطالعات نشان میدهد که درمان زودهنگام باعث بهبود بهتری در درمان میشود.
علل
جراحت نکروز به سادگی نتیجه اختلال مکانیکی جریان خون در سر استخوان ران است. در حین انجام فعالیت های ورزشی دررفتگی یا سابلیکسیون مفصل ران بیشترین گزارش را شده که باعث نکروز میشود. برخورد از پشت ممکن است باعث دررفتگی قدامی مفصل ران در بازیکن حامل توپ شود همچنین دور شدن زیاد از محور بدن و یا چرخش خارجی نیز ممکن است باعث دررفتن مفصل ران در یک اسکی باز ابی شود.
به طور مشابه، شکستگی گردنه استخوان ران جابجا شده می تواند به عروق رتناکولار آسیب برساند، که سر استخوان ران را تأمین می کند و منجر به نکروز سر استخوان ران می شود.
موارد دیگری که احتمال نکروز عروقی سر استخوان ران را بیشتر می کند عبارتند از:
الکل: نوشیدن چند مدل نوشیدنی در روز می تواند باعث ایجاد رسوب چربی در خون شما شود که این امر باعث کاهش خون رسانی به استخوان ها می شود.
داروهای استروئیدی: استفاده طولانی مدت از داروهای ضد التهاب، چه از طریق دهان و چه از طریق وریدی (رگ) 35 درصد منجر به نکروز غیرجراحتی میشود پزشکان نمیدانند چرا استفاده طولانی مدت از داروهایی مثل پردنیزولون میتواند باعث نکروز شود.
ضربه: شکستن یا دررفتن مفصل ران می تواند به عروق خونی مجاور آسیب برساند و خون رسانی به استخوان ها را قطع کند. نکروز میتواند 20 درصد و یا بیشتر افرادی که دررفتگی استخوان ران را تجربه کرده اند را درگیر کند.
لخته شدن خون، التهاب و آسیب به عروق: همه اینها میتوانند باعث مسدود شدن خون رسانی به استخوان شوند.
تشخیص
پس از بحث در مورد علائم و سابقه پزشکی، پزشک مفصل ران شما را بررسی می کند تا متوجه شود کدام حرکات خاص باعث درد در شما میشود.
بیماران مبتلا به استئونکروز اغلب درد شدید در مفصل ران دارند اما دامنه حرکتی نسبتاً خوبی دارند. زیرا فقط سر استخوان ران در مراحل اولیه بیماری درگیر است. بعداً با ریزش سطح سر استخوان ران، کل مفصل دچار آرتروز می شود که با از دست دادن حرکت و سفتی در استخوان ایجاد میشود.
آزمایشات تصویربرداری
مطالعات تصویربرداری به پزشک کمک می کند تا تشخیص را تائید کند
اشعه ایکس: اشعه ایکس امکان تصاویری از ساختارهای متراکم مثل استخوان را فراهم می دهد. از اشعه ایکس برای تعیین اینکه آیا سر استخوان ران تا چه حد دچار شکستگی شده است استفاده می شود.
اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی
تغییرات اولیه در استخوان که ممکن است در اشعه ایکس ظاهر نشوند را می توان با اسکن ام ار آی تشخیص داد. از این اسکن ها برای ارزیابی میزان آسیب استخوان با این بیماری استفاده می شود. ام ار ای همچنین میتواند استئونکروز اولیه را نشان دهد که هنوز علائمی ایجاد نکرده است (به عنوان مثال – استئونکروز که ممکن است در مفصل لگن مقابل ایجاد شود).
نکروز عروقی درمان سر استخوان ران
اهداف درمانی نکروز میتواند باعث بهبود مفاصل، توقف آسیب استخوانی و کاهش درد شود. بهترین نتیجه در درمان به موارد مختلفی بستگی دارد مانند:
- سن شما
- مرحله بیماری
- محل و میزان آسیب استخوان
- دلیل ایجاد نکروز
در صورت ابتلا به نکروز عروقی، درمان شما ممکن است شامل مصرف داروهایی برای تسکین درد یا محدود کردن استفاده از ناحیه آسیب دیده باشد. اگر مفصل ران، زانو یا مچ پا آسیب دیده باشد، ممکن است به عصا نیاز داشته باشید تا وزن را بر روی مفصل آسیب دیده را از بین ببرید. همچنین ممکن است پزشک شما تمریناتی در دامنه حرکتی شما را برای کمک به تحرک مفاصل توصیه کند.
فیزیوتراپی
تحریک الکتریکی به طور تجربی نشان داده است که باعث افزایش استخوان سازی و ایجاد عروق جدید و همچنین تغییر گردش استخوان می شود؛ که به سه روش مختلف می توان آن را شرح داد:
- تحریک میدان الکترومغناطیسی پالسی غیر تهاجمی
- تحریک جریان مستقیم ناحیه نکروتیک از طریق قرار دادن الکترود در زمان رفع فشار
- تحریک جریان مستقیم غیرتهاجمی با اتصال خازنی پس از رفع فشار
- تحریک الکتریکی برای درمان نکروز عروقی سر استخوان ران به صورت تجربی انجام میشود.
داروها
اگر دکتر شما بداند علت ایجاد نکروز عروق شما چیست درمانی که باعث کنترل و مدیریت بیماری میشود که شامل موارد زیر است انجام میدهد.
رقیق کننده های خون. اگر نکروز شما ناشی از لخته خون باشد از این روش استفاده میشود.
داروهای ضد انعقادی غیراستروئیدی. اینها به تسکین درد کمک می کند.
داروهای کلسترول. آنها مقدار کلسترول و چربی را در خون شما کاهش می دهند، که می تواند به جلوگیری از انسداد خون که منجر به نکروز میشود کمک کند.
عمل جراحی
اگرچه گزینه های درمانی غیرجراحی مانند داروهای ضد التهابی، تغییر در فعالیت روزانه و استفاده از عصا می تواند به تسکین درد و کند شدن پیشرفت بیماری کمک کند، اما از جمله موفق ترین گزینه های درمانی عمل جراحی است.
بیماران مبتلا به استئونکروز که در مراحل اولیه (قبل از افتادن سر استخوان ران) گرفتار شده اند، کاندیداهای بالقوه برای روشهای حفظ مفصل ران هستند. از چندین روش عمل جراحی مختلف برای درمان استئونکروز مفصل ران استفاده می شود.
فشرده سازی مغزی
این روش شامل سوراخ های بزرگ و یا چند سوراخ کوچکتر در سر استخوان ران است.
تا فشار در استخوان کاهش یابد و مجاری هایی برای عروق خونی جدید برای تغذیه نواحی آسیب دیده لگن ایجاد شود. هنگامی که استئونکروز مفصل ران زود تشخیص داده میشود، گاهی اوقات با رفع فشار در جهت جلوگیری از فروپاشی سر استخوان ران و ایجاد آرتریت میتواند مؤثر باشد.
پیوند استخوان و غضروف
فشرده سازی مغزی اغلب با پیوند استخوان و غضروف ترکیب می شود تا به بازسازی استخوان سالم و حمایت از غضروف در مفصل ران کمک کند. پیوند استخوان از یک بافت استخوانی سالم که در ناحیه ای از بدن که در آن مورد نیاز است پیوند زده می شود. بافت مورد نیاز ممکن است از اهدا کننده (آلوگرافت) یا از استخوان دیگری در بدن شما (اتوگرافت) گرفته شود.
پیوند نازک نی عروقی: گزینه دیگرعمل جراحی پیوند نازک نی عروقی است. در این روش، قسمتی از استخوان از استخوان کوچک ساق پا (نازک نی) به همراه رگهای خونرسانی به آن (شریان ورید) گرفته می شود. این پیوند به سوراخی که در گردنه و سر استخوان ران ایجاد شده پیوند زده می شود و شریان و ورید مجدداً به هم متصل می شوند تا ناحیه استئونکروز را بهبود بخشد.
جایگزینی کل مفصل ران
اگر استئونکروز تا حدی پیش رفته باشد که سر استخوان ران به طور کامل از بین رفته باشد، موفق ترین درمان جایگزینی کامل مفصل ران است. در این روش، پزشک شما استخوان و غضروف آسیب دیده را به طور کامل بر می دارد، سپس مفاصل فلزی یا پلاستیکی جدیدی را برای بازگرداندن عملکرد مفصل ران شما قرار می دهد.
پیشگیری
برای کاهش خطر ابتدا به نکروز به موارد زیر توجه کنید:
- مصرف الکل را کاهش دهید. نوشیدن زیاد الکل یکی از عواملی است که باعث ایجاد نکروز میشود.
- کلسترول خود را کنترل کنید. تکه های کوچک چربی رایج ترین چیزی است که خون رسانی به استخوان ها را مسدود می کند.
- از داروهای استروئیدی با دقت استفاده کنید. در حین مصرف این داروها، پزشک شما باید مراقب شما باشد. اگر در گذشته از آنها استفاده کرده اید به پزشک خود اطلاع دهید. مصرف مکرر آنها می تواند آسیب استخوانی را بدتر کند.
- سیگار نکشید. مصرف سیگار ریسک ابتدا به نکروز را بیشتر میکند.