فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر و ستون فقرات

در چند هفته اول پس از انجام عمل کم تهاجمی دیسک کمر، دوره‌ای بسیار مهم است و تأثیر زیادی بر روی مدت‌زمان بهبودی شما دارد. در این مدت، رعایت دستورالعمل‌های ارائه شده پس از جراحی از اهمیت بالایی برخوردار است تا از آسیب جلوگیری شود و دوره بهبودی به‌طور سالم پیش برود.

دستورالعمل‌ها و مراقبت‌های پس از عمل دیسک کمر به شما کمک می‌کنند تا تعادل و هماهنگی مناسبی بین استراحت و فعالیت برقرار کنید و قدرت و تحرک پذیری شما بدون خستگی بیش از حد بهبود یابد. این ممکن است اولین باری باشد که درد شما بهبود یافته و بنابراین باید با ملایمت به تمرینات و ورزش‌های مشخص شده بروید تا از کشیدگی عضلات و آسیب به ستون فقرات جلوگیری کنید. همچنین به یاد داشته باشید که بدن شما به دلیل درد مزمن قبلی، به انجام فعالیت‌های روزانه عادت ندارد. بنابراین، فعالیت‌های خود را با ملایمت شروع کرده و در صورت احساس هر گونه درد یا ناراحتی، به استراحت بپردازید.

بهبودی و مراقبت بعد از جراحی دیسک کمر

میزان بهبودی و مراقبت بعد از جراحی دیسک کمر به سطح تناسب اندام و فعالیت قبلی شما وابسته است. بنابراین، قبل از انجام جراحی، شرکت در یک دوره فیزیوتراپی توصیه می‌شود. روز پس از عمل، تشویق می‌شوید که حرکت کنید و احتمالاً یک تا سه روز بعد، مرخص می‌شوید. برای بهبود تحرک پذیری و عملکرد، ممکن است 4 تا 6 هفته طول بکشد، که این بستگی به شدت عارضه و علائم قبل از جراحی دارد. هنگام بیدار شدن پس از جراحی، ممکن است کمر شما دردناک باشد و چند لوله به بدن شما متصل خواهد شد.

مزایای فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر

مراقب باشید، بازگشت تدریجی به سمت فعالیت‌های فیزیکی و ورزش کردن پس از انجام عمل جراحی دیسک کمر مزایای متعددی دارد از جمله:

• تحرک باعث فعال شدن عضلات حمایت‌کننده‌ی بدن می‌شود. پس از انجام جراحی و یا یک آسیب، ممکن است عضلات کوچک‌تر در آن ناحیه از بدن محدود شوند. این عضلات نقش مهمی در حفظ ثبات و پایداری ستون فقرات دارند. کار کردن صحیح این عضلات می‌تواند فشار وارد شده در منطقه‌ی جراحی را از طریق ایجاد ثبات فعال، کاهش دهد.
• تمرینات کششی ملایم، انعطاف‌پذیری را افزایش می‌دهند. در طول دوره‌های بی‌تحرکی، ممکن است دامنه‌ی حرکتی کاهش یافته و گرفتگی‌های عضلانی ایجاد شوند. تمرینات کششی ملایم در کمر و عضلات شکمی و همچنین عضلات محدوده‌ی لگن که به ستون فقرات و استخوان لگن متصل هستند، باعث تسهیل انجام تمامی انواع حرکات از جمله بلند شدن از روی صندلی می‌شود. باید مراقب باشید که زودتر از وقت مناسب، فشار زیادی به خود وارد نکنید چرا که ممکن است اثر مزایای مورد نظر برعکس شود.
• فعالیت سبب تقویت گردش خون و تسریع فرایند بهبودی می‌شود. تحرک و فعالیت‌های فیزیکی سبب جریان یافتن خون سالم در بدن و در نتیجه بیشتر شدن اکسیژن در منطقه‌ی بهبودی می‌شود. کمبود اکسیژن در برخی از موارد می‌تواند فرایند بهبودی را کند کرده و یا حتی آن را متوقف کند. همچنین کمبود اکسیژن می‌تواند ساخته شدن استخوان‌های سالم را با مشکل مواجه کند که برای انجام موفقیت‌آمیز عمل دیسک کمر ضروری است.

برنامه‌ی توان‌بخشی

تیم پزشکی از شما می‌خواهند که هر چه زودتر از جای خود بلند شده و شروع به حرکت کنید. این کار معمولاً در روز پس از انجام عمل جراحی انجام می‌شود. پس از عمل جراحی، فیزیوتراپیست به شما کمک می‌کند تا بدون ایجاد خطر، قدرت و تحرک پذیری خود را بازیابید. در مورد بیمارانی که ممکن است پس از انجام جراحی‌های کم تهاجمی ستون فقرات، هنوز مقداری از درد و علائم دیگر در بدن آن‌ها باقی ‌مانده باشد، می‌توان از برنامه‌های مدیریت درد متعددی استفاده کرد. از جمله:

درمان دستی

درمان دستی می‌تواند مشکلات مربوط به محدودیت‌های حرکتی و بافت‌های نرم را رفع کند. روش‌هایی مثل استفاده از یخ و یا تحریک الکتریکی ممکن است برای کنترل درد مورد استفاده قرار گیرند. همچنین، آموزش دادن به بیمار در مورد چگونگی جلوگیری از حالت‌هایی که موجب وارد شدن فشار بر روی ستون فقرات می‌شوند از جمله موارد کلیدی است.

آموزش چگونگی حفظ حالت مناسب بدن

حالت نامناسب بدن می‌تواند باعث وارد شدن فشارهای مضر به ستون فقرات شود که خطر آسیب و تخریب ستون فقرات را افزایش می‌دهد. آموزش در مورد حالت بدن می‌تواند چگونگی مراقبت از دیسک کمر با حفظ حالت مناسب ستون فقرات را به بیماران بیاموزد.

• سندرم صافی کمر ممکن است پس از انجام عمل بر روی ستون فقرات ایجاد شده و نشان‌دهنده‌ی عملکرد نامناسب عضلات اکستنسور کمر می‌باشد. خطر بروز این سندرم با انجام عمل‌های کم تهاجمی ستون فقرات کاهش می‌یابد چرا که در این روش‌ها، عضلات کمتری مورد تهاجم قرار می‌گیرند. با این حال، هنوز احتمال بروز این سندروم به دلیل تحلیل عضلات در اثر آسیب به دیسک‌های کمر وجود خواهد داشت.
• افراد ممکن است به گودی کمر مبتلا شوند که نشانه‌ای از ضعف در بدن است. تفاوت در طول پای چپ و راست، عدم توازن در سمت چپ و راست لگن و کج شدن ستون فقرات را می‌توان در برخی از موارد با استفاده از تکنیک‌های پرورش عضلانی اصلاح کرد.

ورزش برای بهبودی

با انجام تمرینات کششی و ورزش‌ها در خانه، متوجه خواهید شد که در هر مرحله از بهبودی، سطح این تمرینات متفاوت در نظر گرفته شده است. در زیر به اطلاعاتی درباره‌ی سطوح مختلف تمرینات و چگونگی انجام برخی ورزش‌های ساده در خانه اشاره شده است:

تمرینات سطح اول

این تمرینات برای بیمارانی که در هفته‌ی دوم یا سوم پس از عمل کم تهاجمی ستون فقرات قرار دارند در نظر گرفته شده‌اند. یکی از تمرینات مهم که در این دوره از زمان بهبودی باید انجام شود پرس شانه است که به شما کمک می‌کند تا بخش فوقانی کمر خود را تقویت کرده و حالت بدن خود را بهبود بخشید. به پشت خوابیده و زانوهای خود را خم کنید و پاها را در حدود عرض لگن از هم باز کنید. دستان خود را در دو طرف بدن قرار داده و کف دست‌ها را به ‌طرف بالا بگیرید. به هنگام عمل دم، بدن خود را شل گرفته و به هنگام بازدم، شانه‌های خود را به ‌طرف زمین فشار دهید. بخش تحتانی کمر خود را خم نکنید. این تمرین را دو بار در روز و هر بار 5 تا 10 مرتبه تکرار کنید.

تمرینات سطح دوم

این تمرینات اندکی پیچیده‌تر بوده و برای افرادی که در هفته‌ی چهارم و پنجم پس از عمل به سر می‌برند در نظر گرفته شده‌اند. پل زدن یک تمرین مهم سطح 2 است چرا که بخش تحتانی کمر و لگن شما را تقویت می‌کند. برای انجام این حرکت، در موقعیتی شبیه به تمرین بالا برای پرس شانه قرار بگیرید ولی کف دست‌های خود را به‌ طرف پایین قرار دهید. به هنگام انجام عمل دم، لگن خود را از روی زمین بلند کنید و در همین حال، عضلات مرکزی بدن را در حالت انقباض نگه دارید. به ‌آرامی در حین انجام عمل بازدم، لگن خود را پایین بیاورید. این تمرین را در 2 تا 3 مرحله‌ی 5 تا 10 تایی به صورت روزانه انجام دهید.

رفتن به خانه پس از انجام عمل جراحی بر روی دیسک کمر

معمولاً بیمار می‌تواند یک تا چهار روز پس از انجام عمل جراحی به خانه بازگردد. مدت ‌زمانی که شما باید در بیمارستان بستری باشید، به نوع عمل جراحی انجام شده و وضعیت سلامتی عمومی شما بستگی خواهد داشت. دستورالعمل‌ها و راهنماهای کتبی و همچنین نسخه‌ها و داروهای مورد نیاز، قبل از مرخص شدن به افراد داده می‌شوند. در این راهنماها موارد زیادی در مورد مراقبت‌های خانگی به شما یادآوری می‌شوند.

فعالیت می‌تواند سرعت بهبودی شما را افزایش دهد. حتماً ورزش‌هایی که متخصص طب فیزیکی و توانبخشی برای شما مشخص کرده است را انجام دهید و بیش از مدت 15 تا 20 دقیقه، در یک موقعیت ثابت نشسته یا ایستاده قرار نگیرید چرا که این کار می‌تواند باعث ایجاد گرفتگی و درد شود.

بازگشت به محل کار پس از انجام عمل

زمانی که شما بتوانید به محل کار خود باز گردید به سرعت بهبودی پس از جراحی و شغل شما بستگی دارد. اکثر افراد پس از 4 تا 6 هفته به محل کار خود باز می‌گردند البته در صورتی‌که شغل آن‌ها نیازمند فعالیت‌های شدید نباشد. اگر شغل شما نیازمند رانندگی زیاد، بلند کردن اجسام سنگین و یا دیگر فعالیت‌های فیزیکی شدید است، ممکن است لازم باشد تا به مدت 12 ماه مرخصی بگیرید.

رانندگی پس از انجام عمل

قبل از شروع دوباره‌ی رانندگی، باید اثر تمامی داروهای مسکن که ممکن است شما را خواب‌آلوده کنند از بین رفته باشد. اکثر افراد پس از گذشت 2 تا 6 هفته احساس می‌کنند که برای رانندگی کردن آماده‌اند که این مورد به شدت عمل جراحی انجام شده بستگی خواهد داشت.