مورتون نوروما یک حالت است که در آن یک عصب در قسمت پنجه پا ضخیم و تورم می‌شود. وقتی انگشتان پا به طور مکرر یا مداوم به هم فشرده می‌شوند، عصبی که از بین استخوان‌های انگشتان پا عبور می‌کند، ممکن است تحت تأثیر قرار گرفته و ضخیم شود. این تورم عصب باعث دردناک شدن پا هنگام فشار آوردن بر پنجه پا می‌شود و در نتیجه پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند، کفش‌های تنگ و کفش‌های با پاشنه باریک، این درد را بیشتر می‌کند. در برخی موارد، انتخاب کفش با فضای بیشتر و راحت‌تر می‌تواند به کاهش درد شما کمک کند.
علت بروز مورتون نوروما (درد و گزگز سینه پا و بین انگشتان پا) چیست؟
منشاء درد سینه‌ی پا و بین انگشتان، بزرگ شدن غلاف عصبی است که که از بین استخوان‌های متاتارسال در جلوی پا عبور می‌کند. این اتفاق معمولا در فضای متاتارسال سوم انگشتان پا رخ می‌دهد؛ یعنی فضای بین انگشت سوم و چهارم پا. علت آنکه اغلب این عصب دچار این عارضه می‌شود این است که غلاف این عصب در محل اتصال دو عصب کوچکتر که از انگشتان پا می‌آیند، از عصب‌های دیگر ضخیم‌تر است. البته ممکن است این عارضه برای دیگر عصب‌هایی که از بین استخوان‌های متاتارسال عبور می‌کنند نیز بیافتد. بعد از فضای سوم متاتارسال، دومین فضای متاتارسال نیز ، شایع‌ترین محل بروز موتون نوروما است.
عوامل موثر در ابتلا به درد و گزگز سینه پا و بین انگشتان پا
- چرخش پا می‌تواند باعث شود که سر استخوان‌های متاتارسال چرخش داشته باشند و در نتیجه عصبی که از بین آن‌ها عبور می‌کند گیر بیافتد. فشار مزمن و مداوم به این عصب موجب تحریک شدن و متورم شدن آن می‌شود. با بزرگ شدن عصب، گیرافتادگی آن در بین استخوان‌ها بیشتر و مشکل شدیدتر می‌شود.
- پوشیدن کفش‌های تنگ، کفش‌هایی با فضای کم در پنجه، یا پنجه‌ی باریک و نوک تیز موجب دردناک‌تر شدن مورتون نوروما می‌شود.
- پابرهنه راه رفتن نیز می‌تواند دردناک باشد چرا که در این حالت چرخش پا بیشتر می‌شود.
علائم
مورتون نورما می‌تواند باعث سوزش شدید یا بروز دردی تیز و تیرکشنده در سینه‌ی پا و بین انگشتان شود که این درد در هنگام راه رفتن بیشتر می‌شود. ممکن است شما مورتون نوروما را به صورت یک برآمدگی کوچک در قسمت جلوی پا حس کنید که معمولا بین انگشت سوم و چهارم قرار دارد اما ممکن است بین استخوان‌های انگشتان دیگر نیز باشد. در صورتی که به مورتون نوروما مبتلا هستید، ممکن است یکی یا تعداد بیشتری از علائم زیر را داشته باشید:
- گز گز بین انگشتان پا و مورمور، سوزش، یا بیحسی
- درد
- احساس وجود داشتن چیزی در سینه‌ی پا و یا احساس وجود داشتن برآمدگی در کف کفش یا جوراب
تشخیص
معمولا پزشک می‌تواند طی معاینات فیزیکی، ابتلا به موتون نوروما را تشخیص دهد. او قسمت زیر پنجه‌ی پا را با دست خود فشار می‌دهدو یا انگشتان پا را به هم فشار می‌دهد تا دردناک بودن آن را بررسی کند. معاینه‌ی شما همچنین شامل موارد زیر می‌شود:
- بررسی دقیق کفش شما
- بررسی نحوه راه رفتن
- معاینه فیزیکی و مورفولوژیکی پا:
- اندازه و فرم پا و انگشتان و نواحی که درد حس می‌شود یا به لمس حساس است.
- ارزیابی‌های عملکردی و بیومکانیکال
- همچنین ممکن است پزشک شما انجام رادیوگرافی با اشعه ایکس از پا را تجویز کند تا مطمئن شود که مشکل یا اختلال دیگری موجب بروز درد پا نشده است.
روش درمان مورتون نوروما (درد و گزگز سینه پا و بین انگشتان پا)
روش درمان مورتون نوروما به این موضوع بستگی دارد که شدت آسیب عصبی چقدر است و این که شما برای چه مدت زمان به این مشکل دچار بوده‌اید:
درمان‌های اولیه
ممکن است بتوانید خودتان با انجام اقدامات زیر، مشکل مورتون نوروما را برطرف کنید:
- از پوشیدن کفش تنگ، پاشنه‌بلند و پنجه باریک خودداری کنید. کفش‌هایی انتخاب کنید که سایز آن کاملا برای شما مناسب است و برای پنجه‌ی پای شما فضای زیادی دارد.
- در هر نوبت برای 10 الی 15 دقیقه روی محل مورد نظر کمپرس سرد بگذارید. بین یخ و پوست خود یک پارچه‌ی نازک قرار دهید.
- برای کاهش درد و التهاب از داروهای ضدالتهاب استفاده کنید: میتوانید از داروی ایبوبروفن یا ناپروکسن استفاده کنید.
- تا جایی که میتوانید به پای خود استراحت دهید. تا جای ممکن از انجام دادن فعالیت‌هایی که موجب فشار به انگشتان پا می‌شود (مانند ورزش‌های راکتی و دویدن) خوداری کنید.
- برای شل کردن عضلات اطراف عصب، پای خود را ماساژ دهید.
کفی و کفش طبی
نوع کفشی که انتخاب می‌کنید، تأثیر قابل توجهی بر درد ناشی از مورتون نوروما دارد. استفاده از کفش‌های تنگ، کفش‌های با پاشنه بلند و کفش‌هایی با پنجه باریک می‌تواند عامل بروز مورتون نوروما باشد. اگر ادامه دهید که این نوع کفش‌ها را استفاده کنید، درد ناشی از مورتون نوروما بدتر می‌شود و وضعیت عصب ممکن است شدیدتر شود و در نتیجه ممکن است نیاز به درمان‌های جدی‌تر داشته باشید. استفاده از کفش‌های راحت با فضای کافی برای پنجه‌ها، اقدام اولیه درمانی برای مورتون نوروما محسوب می‌شود.
تزریق استروئید و بیحسی موضعی
از روش تزریق مستقیم کورتیکاستروئید یا ماده‌ی بیحس‌کننده در ناحیه آسیب دیده در بین انگشتان پا، برای درمان دردهای شدیدتر استفاده می‌شود. انجام این تزریق به طور موقت موجب بیحس شدن انگشت پا می‌شود که این وضعیت ظرف مدت کوتاهی پس از تزریق برطرف می‌شود.
اوزون‌تراپی
در روش اوزون‌تراپی ماده‌ی پرولوزون که ترکیبی از داروی ضدالتهاب، ویتامین‌ها، داروهای هوموپاتیک و گاز اوزون می‌باشد در ناحیه آسیب دیده (مانند مفصل، تریگر پوینت، دیسک یا عصب پا) تزریق می‌شود. تزریق این ماده موجب بهبود اکسیژن‌رسانی، رسیدن مواد مغذی و کنترل التهاب می‌شود. روش اوزون‌تراپی موجب می‌شود مولکول اکسیژن با خاصیت ترمیمی تقویت‌شده، به محل آسیب دیدگی وارد شود و میتوکندری‌های سلولی (بخش تولیدکننده انرژی در سلول) را ترمیم کند و بدین ترتیب درد بیمار کاهش پیدا می‌کند و انعطاف‌پذیری و حرکت‌پذیری تاندون‌ها و رباط‌ها بیشتر می‌شود.
تزریق الکل به عنوان اسکلروز
یک محلول الکلی مخصوص در محل عصب متورم شده تزریق می‌شود. این ماده تنها بر روی بافت عصبی تاثیر می‌گذارد و موجب قطع عصب می‌شود. قطع شدن این عصب موجب برطرف شدن علائم بیمار می‌شود.
تزریق پی آر پی(PRP)
در برخی از بیماران خاص که به مورتون نوروما مبتلا هستند، ما از روش تزریق پی آر پی استفاده می‌کنیم. درواقع در مواردی که بیمار قبلا عمل جراحی مورتون نوروما انجام داده و دچار چسبندگی بعد از عمل شده است و همچنین در بیمارانی که به طور همزمان به بورسیت مبتلا هستند، از این روش استفاده می‌شود.
درمان با لیزر سرد
اخیرا از روش لیزرسرد برای درمان بسیاری ار دردهای مفصلی و عضلانی استفاده می‌شود. به این روش لیزر سرد گفته می‌شود چرا که در آن از اشعه لیزر با انرژی کم برای درمان ناحیه آسیب دیده استفاده می‌شود. این روش در درمان صدمات پا در برخی از نواحی خاص پا نیز کاربرد دارد. برخلاف لیزرهای پرانرژی که در پزشکی برای برش دادن بافت استفاده می‌شودف لیزر سرد باعث ایجاد واکنش‌های فتوشیمیایی و فتوبیولوژیکی در بافت می‌شود که منجر به ترمیم و بازسازی بافت می‌شوند.
شاکویوتراپی
انجام شاکویوتراپی با انرژی کم یک روش درمانی نسبتا جدید است که معمولا برای درمان مشکلات اسکلتی عضلانی از جمله مورتون نوروما به کار می‌رود. در این روش برای کاهش فشار ناشی از بزرگ شدن غلاف عصبی، امواج شاک‌ویو به ناحیه مورد نظر فرستاده می‌شوند.
فیزیوتراپی
اغلب مشکلات اسکلتی عضلانی که دست یا پاها را درگیر می‌کنند، تقریبا به خوبی به درمان‌های فیزیوتراپی پاسخ می‌دهند. روش‌های فیزیوتراپی که برای درمان مورتون نوروما به کار می‌رود عبارتند از:
- حرکات کششی و ماساژ: این کار به افزایش انعطاف‌پذیری ناحیه مورد نظر کمک می‌کند و موجب شل شدن و آزاد شدن تاندون‌ها و رباط‌های سفت می‌شود.
- ورزش‌های انگشت پا: تقویت کردن عضلات پا از طریق انجام ورزش‌های انگشتان پا، یکی از مهم ترین اجزای برنامه فیزیوتراپی برای رفع مشکل مورتون نوروما می‌باشد.
- ورزش‌های مچ پا: بر اثر درد ناشی از مورتون نوروما، عضله ای که از مچ پا پشتیبانی می‌ند ضعیف می‌شود. با انجام دادن تمرینات قدرتی برای تقویت این عضله می‌توان ثبات مچ پا را افزایش داد و از بروز آسیب‌های آتی پیشگیری کرد.
