استفاده از کمربند طبی ممکن است بخشی از یک درمان جامع برای برخی بیماری های ستون فقرات باشد. کمربند طبی می تواند بعد از جراحی کمر برای بهبود شرایط کمر از ستون فقرات حمایت کند. کمربند طبی همچنین به عنوان بریس کمر و آرتوزلومبوساکرال یا LSO هم شناخته میشود. کمربندطبی را میتوانید هم با نسخه پزشک هم بدون نسخه خریداری کنید. استفاده از این تجهیزات طبق دستوالعمل های ارائه شده از آسیب بیشتر به کمر جلوگیری میکند بنابراین استفاده درست از آنها بسیار مهم است.
مزایا ومعایب کمربندهای طبی
کمربندهای طبی دارای مزایای متعددی هستند که عبارتند از:
- محدود کردن حرکت به منظور بهبود وضعیت کمر.
- بهبود وضعیت فیزیکی بدن.
- افزایش حمایت از کمر.
- کاهش علائم درد.
- داشتن طراحی قابل تنظیم، یعنی یک کمربند برای اکثر افراد قابل استفاده است.
با این حال اگر از کمربندهای طبی درست استفاده نکنید ممکن است دچار ضایعات پوستی یا سوزش شوید. علاوه بر این پوشیدن کمربند طبی بسیار تنگ یا نامناسب نمیتواند از کمر شما به خوبی حمایت کند.
کمربند های طبی چگونه باعث تسکین درد میشوند؟
مکانیسم های تسکین درد بر اساس نوع طراحی کمربندها تا حدودی متفاوت است، اما به طورکلی:
- باعث افزایش حمایت از ستون فقرات میشود. وقتی کمر شما به دلیل آسیب دیدگی یا ضعف ستون فقرات دچار آسیب می شود استفاده از کمربند های طبی میتواند به حفظ تعادل کمر کمک کند. این کمربندها با ایجاد شرایطی ایمن و حمایتی و یک محیط درمانی سالم باعث بهبود آسیب کمر میشود و همچنین از آسیب های جدید جلوگیری می کند.
- فشار وارد بر ساختار ستون فقرات را کاهش میدهد. کمربند طبی بخشی از وزنی که روی کمر قرار دارد را کاهش می دهد بنابراین فشار روی مفاصل، دیسک ها و عضلات ستون فقرات هم کم میشود. کمربند های طبی با کاهش فشار ستون فقرات باعث کاهش تنش های دردناک عضلانی (وضعیت محافظتی شایع که ناشی از آسیب است) میشوند.
- کاهش دامنه حرکت در طول دوران درمان.کمربند طبی برای جلوگیری یا محدود کردن حرکات دردناک مانند چرخاندن ستون فقرات یا خم شدن به جلو، عقب یا پهلو استفاده میشود. محدود کردن حرکات و وضعیت های دردناک می تواند باعث افزایش آگاهی از وضعیت بدن (احساس عمقی) شود. بنابراین استفاده از کمربند طبی به بیمار اجازه می دهد تا به طور آگاهانه وضعیت بدن خود را در جهت رسیدن به سلامتی کمر تنظیم کند.
- کاهش حرکات بسیار کوچک بین بخش های مهره ای. کمربندهای طبی همچنین حرکات اضافی بسیار کوچک بین یک بخش خاص از ستون فقرات یا شکستگی مهره را محدود میکنند. در نتیجه باعث کاهش درد ناشی از تنش عضلانی و مفاصل تحریک شده یا ریشه های عصبی میشوند.
برخی مطالعات نشان میدهند که استفاده از کمربندهای طبی در کنار یک دوره درمانی باعث بهبود تحرک و کاهش درد میشود و نتایجی بهتر از فیزیوتراپی و داروهای ضد در به تنهایی، خواهد داشت.
انواع کمربندهای طبی که برای تسکین درد کمر استفاده میشود
کمربندهای طبی از لحاظ ساختار متفاوت هستند، زیرا برای درمان انواع مختلف درد کمر استفاده میشوند، از کاهش فشار شدید عضلانی تا بهبودی پس از درمان. اغلب کمربندهای طبی از جنس مشابهی تشکیل شدهاند، اما در سفتی و نوع کنترل وضعیت متفاوت هستند.
کمربندهای طبی به طور کلی به سه نوع انعطافپذیر، نیمه سفت و سفت تقسیم میشوند. کمربندهای سفت معمولاً برای دردهای متوسط تا شدید یا شرایط بیثباتی در ناحیه کمر مانند کمک به بهبود شکستگیهای ستون فقرات یا پس از عمل جراحی در ناحیه کمر استفاده میشوند. از کمربندهای نیمه سفت و انعطافپذیر برای دردهای خفیف تا متوسط استفاده میشود.
کمربندهای انعطاف پذیر کمر برای درد قسمت پایین کمر
کمربندهای انعطاف پذیر از مواد نرمی مانند ترکیبی از پنبه و الاستیک، برزنت و نئوپرن (نوعی لاستیک مصنوعی و انعطاف پذیر) ساخته میشوند. این کمربندها انواع مختفلی دارند که عبارتند از: کرست، کمربند کمری و کمربند ساکروایلیاک است.
کمربندها یا کرست های کمری انعطاف پذیر معمولا در اندازه ها و طرح های مختلفی وجود دارند. کرست ها شبیه به کرستهای زنانه به نظر میرسد و با استفاده از آنها میزان محدودی امکان خم شدن برای بیمار وجود دارد. کرست ها معمولا دارای پایه های فلزی یا پلاستیکی عمودی در جلو، پشت یا کناره ها هستند و باعث ثبات بالاتنه و محدودیت حرکتی میشود.
کمربندهای کمری و ساکروایلیاک محدودیت بیشتری در حرکت ایجاد میکنند و معمولا از پارچه های محکم تر و بدون پایه ساخته میشوند.
کرست ها و کمربندهای انعطاف پذیر به روش های زیر میتوانند به تسکین کمردرد کمک کنند:
- اعمال فشار به ناحیه پشت برای کمک به تنظیم وضعیت بدن و کاهش وزن روی ستون فقرات.
- افزایش حمایت از ستون فقرات برای کاهش فشار از روی عضلات ضعیف یا آسیب دیده.
- محدوده حرکتی را نسبتا محدود میکند تا امکان خم شدن و پیچش را کنترل کند. برای مثال هنگامی که از یک کمربند انعطاف پذیر استفاده کنید معمولا میتوانید به اندازه کافی به جلو خم شوید تا جایی که سر زانو را لمس کنید، اما نمیتوانید به پهلوها خم شوید.
- کاهش حرکت های بسیار کوچک در مفصل شل یا ضعیف شده از طریق فشردن نیم تنه یا لگن (به خصوص در کمربندهای کمری و ساکروایلیاک).
- شل کردن عضلات منقبض از طریق گرمای کمربند.
بهتر است در مورد اندازه و نوع یک کمربند انعطاف پذیر با پزشک مشورت کنید تا مطئن شوید که کمربند برای استفاده مناسب است و درد را کاهش میدهد یا خیر.
کمربندهای سفت و نیمه سفت برای درد کمر
کمربندهای سفت و سخت معمولا از یک لایه ی محکم پنبه یا برزنت ساخته شده اند که به دور تنه میپیچند. این کمربندها پانل های سفت و محکمی دارند که قسمت های جلو، پشت و گاهی کناره های کمربند را میپوشانند. برخی از مدل های آن میله های پلاستیکی یا فلزی سختی دارند که قسمت بیرونی کمربند را میپوشانند.
معمولا کمربندهای نیمه سفت ترکیبی از کمربندهای انعطاف پذیر و سفت هستند. به عنوان مثال یک کمری انعطاف پذیر ممکن است شامل لایه های اضافی یا درج های پلاستیکی قالب گیری شده برای حمایت و پایداری بیشتر باشد.
بریس های سفت و نیمه سفت با روش های زیر باعث تسکین درد کمر میشوند:
- اعمال فشار روی پشت برای نگه داشتن ستون فقرات در وضعیت سالم و انتقال وزن از ستون فقرات به شکم.
- کاهش بخش قابل توجه ای از فشار ساختارهای ضعیف یا آسیب دیده ستون فقرات از جمله عضلات، مفاصل، دیسک ها و ریشه های عصبی.
- کاهش قابل توجه دامنه حرکتی برای جلوگیری از خم شدن به جلو، عقب و پهلو و همچنین جلوگیری از چرخش بالاتنه.
- کاهش حرکت های بسیار کوچک ستون فقرات یا شکستگی، افزایش شانس بهبود موفقیت آمیز با محدود کردن تحرک ناشی از شوک حرکات شدید.
- کاهش تنش عضلانی از طریق گرمای کمربندها.
یک کمربند طبی سفت و محکم ممکن است به صورت سفارشی ساخته شود و یا از مجموعه ای از قطعات از پیش ساخته شده تشکیل شود. در هر صورت متخصصان طراحی و ساخت کمربندهای طبی را با اندازه گیری های دقیق میسازند و مطمئن میشوند که کمربندها ایمن، راحت و موثر هستند.
اجزای معمولی کمربند طبی
بسیاری از مدل های انعطاف پذیر و سفت کمربندهای طبی در نحوه ی پوشیدن و قراردادن مشابه هستند و از چند بخش مهم تشکیل شده اند. از جمله:
- دو بال یا کناره کمربند از یک ماده انعطاف پذیر یا محکم ساخته شده اند که دور تنه میپیچد و روی شکم یا پهلوها وصل می شوند. در برخی موارد این بال ها ممکن است شامل بخش های اضافی باشند تا حرکات را در طرفین تنه محدود کنند و باعث ثبات کمر شوند مانند پانل های اضافی در کمربندهای سفت و محکم، یا فلزها و پلاستیک های عمودی در کمربندهای انعطاف پذیر.
- کمربندهای سفت و نیمه سفت یک پانل پشتی سفت دارند که معمولا از پلاستیک سختی ساخته شده است تا پشت را در وضعیت فیزیکی سالمی نگه دارد. کمربندهایی که برای بهبود وضعیت بعد از عمل استفاده میشوند معمولا یک پانل پشتی سفت و محکم دارد و معمولا شامل سوراخی در قسمت ستون فقرات است تا از تحریک زخم جراحی جلوگیری کند.
- پانل محکم قسمت جلوی کمربند به شکم فشار وارد میکند. معمولا قسمت جلویی از دو پانل روی هم افتاده تشکیل شده است و که به وسیله ی همین پانل ها کمربند بسته و تنظیم میشود، یا یک پانل اضافی در یکی از بال های کمربند گنجانده میشود تا با قرار دادن آن در یکی از بال ها، کمربند بسته شود.
برخی کمربندها در دو طرف پهلو شامل بندهای کوچکی هستند که با کشیدن و تنظیم آنها کمربند بسته میشود. عملکرد و ظاهر برخی کمربندها ممکن است تا حدودی متفاوت باشد. برای آشنایی با مدل خاص و نحوه عملکرد کمربند حتما از دستورالعمل های برگه راهنما پیروی کنید یا در این باره با پزشکتان مشورت کنید.
در چه شرایطی بهتر است از کمربند طبی استفاده کنیم؟
علاوه بر سایردرمان های غیر جراحی، استفاده از کمربندهای طبی هم میتوانند به بهبود و تسکین درد ناشی از شرایط زیر کمک کنند:
- بهبودی بعد از عمل. ممکن است پزشک بعد از جراحی ستون فقرات استفاده از کمربند سفت و محکم برای کاهش فشار روی ستون فقرات، افزایش ثبات و محدود کردن حرکات عادی و حرکات بسیار کوچک به بیمار توصیه کند تا یک محیط درمانی سالم برای ستون فقرات ایجاد شود. طبق نظر کادر پزشکی اصلی ترین دلیل استفاده از کمربند طبی بعد از جراحی کاهش فعالیت ها و حرکت است. معمولا بیماران باید سه تا هشت هفته بعد از جراحی از کمربند طبی استفاده کنند اما مدت استفاده از کمربند با توجه به وضعیت بیماران متفاوت است.
- اسپوندیلولیستزیس ایستمی. تجربه نشان می دهد که استفاده از یک کمربند سفت برای اسپوندیلولیستزیس استمی، میزان لغزش مهره ها را به حداقل میرساند و به طور قابل توجهی باعث کاهش درد و بهبود توانایی راه رفتن می شود.کمربند سفت و محکم باعث کاهش حرکت در قسمت شکسته میشود و میزان درد را کنترل میکند و تا حد ممکن آسیب به مفاصل، اعصاب و ماهیچه ها را کاهش میدهد.
- اسپوندیلولیز. در این وضعیت استفاده از یک کمربند نیمه سفت یا سفت ممکن است باعث به حداقل رساندن حرکات بسیار کوچک و دردناک در سطح مهره ی شکسته شود و تا حد ممکن شرایط بهبود شکستگی را افزایش دهد. ظاهرا کمربند طبی میتواند از لغزش مهره ها (اسپوندیلولیستزیس ایستمی) جلوگیری کند یا میزان آن را کاهش دهد.
- آرتروز. بی ثباتی و حرکات بسیار کوچک ناشی از التهاب مفاصل ستون فقرات میتواند با استفاده از یک کمربند سفت یا نیمه سفت کاهش یابد. علاوه بر این استفاده از کمربند فشار روی مفاصل فاست آسیب دیده و درد را کاهش میدهد و انجام حرکات معمولی روزمره مانند حرکت از نشسته به ایستاده و برعکس را آسانتر میکند.
- شکستگی فشاری مهره ها. در شکستگی فشاری مهره ها استفاده از یک کمربند طبی سفت یا نیمه سفت باعث کاهش حرکت های بسیار کوچک و همچنین کاهش فشار روی ستون فقرات میشود.
- بیماری دژنراتیو دیسک یا فتق دیسک کمر. هنگامی که ستون فقرات دچار شکستگی یا فتق میشود استفاده از یک کمربند سفت یا نیمه سفت میتواند باعث ثبات و کاهش حرکتهای بسیار کوچک در قسمت آسیب دیده ستون فقرات شود. همچنین کمربندها باعث کاهش حرکات بیمار مثل خم شدن یا چرخش شده و در نتیجه باعث کاهش بخشی از فشار روی دیسک ها میشود.
- تنگی کانال نخاعی. استفاده از کمربند طبی برای تنگی ستون فقرات کمری باعث کاهش فشار و حرکات بسیار کوچک در قسمت تحتانی ستون فقرات میشود، چون فشار و حرکات کوچک هر دو باعث تحریک ریشه عصبی و درد رادیکولار میشوند. در برخی موارد کمربند طبی به تنظیم وضعیت بدن یا انتقال وزن به شکم به منظور کاهش فشار از ستون فقرات کمک میکند.
- تنش و فشار عضلانی. در برخی موارد نادر به بیماران توصیه میشود که برای کشیدگی عضلات کمر از کمربندهای طبی انعطاف پذیر استفاده کنند، کمربند میتواند با کاهش فشار روی ستون فقرات باعث کاهش تنش عضلانی شود و در نتیجه به قدرت مورد نیاز عضلات برای حمایت از ستون فقرات کمک کند و باعث کاهش فشار از روی عضلات شود. علاوه بر این گرمای کمربند میتواند به شل شدن عضلات منقبض کمک کند. استفاده از کمربند طبی برای آسیب یا ضعف عضلانی معمولا بیش از دو تا سه روز توصیه نمیشود.
نحوه ی استفاده و روش پوشیدن کمربند
کمربنهای طبی را باید حتما طبق دستورالعمل ارائه شده یا طبق تجویز پزشک استفاده کنید. بسیاری از کمربندها مخصوص نیازها و بدن بیمار ساخته میشود و در صورت استفاده نادرست ممکن است باعث تشدید آسیب و درد شود.
پوشیدن کمربند طبی
پوشیدن اکثر کمربندهای طبی چند قانون کلی دارد:
- کمربند را دور پشت بپیچید و بالها را در دو طرف بالاتنه قرار دهید.
- دو سر کمربند را روی شکم بهم وصل کنید.
- برای سفتی و فشار بیشتر تنظیمات کمربند را دقیق تر انجام دهید. معمولا این تنظیمات بیشتر با استفاده از دو بند کوچک در دو طرف کمربند انجام میشود.
معمولا بستن کمربند از پشت برای افرادی که کمر درد دارند دشوار است بنابراین بهتر است از شخص دیگری برای این کار کمک بگیرید.
همچنین برای جلوگیری از درد هنگام پوشیدن کمربند میتوانید ابتدا آن را روی یک صندلی قرار دهید به طوری که بالهای کمربند در دو طرف بدن قرار بگیرد. سپس با پوشیدن بالها بایستید و جلوی کمربند را محکم ببندید. معمولا بهتر است که برای به حداقل رساندن تحریک پوست، زیر کمر بند یک پیراهن بپوشید. حتی برخی از پزشکان پیراهن های خاصی را توصیه میکنند. به طور کلی پیراهنی که از پارچه نخی نرم ساخته شده باشد از تحریک پوست جلوگیری می کند. پیراهن های گشاد میتوانند وضعیت پوست را بدتر کنند.