درمان پیچ خوردگی و آسیب رباط مچ پا با طب فیزیکی و توانبخشی

پیچ خوردگی مچ پا در واقع نشانه‌ای از آسیب دیدگی (تنش، کشیدگی و یا پاره شدن) رباط‌های مچ پا است. اکثر پیچ‌خوردگی‌ها در بخش‌های خارجی مچ پا رخ می‌دهند که سه رباط کوچک برای حمایت از مفصل مچ پا با یکدیگر همکاری می‌کنند. وقتی مچ پا به سمت داخل می‌چرخد، مچ پا به طور تخصصی رگ به رگ می‌شود. در ادامه، مفصل ممکن است دردناک یا ناپایدار (یا هر دو) شود.

رگ به رگ شدگی مچ پا یک آسیب شایع و معمول هم در ورزشکاران و هم در افراد کم تحرک است. به طور معمول، ورزشکاران مانند بازیکنان تنیس، دونده‌ها و ورزشکاران ایروبیک ممکن است در هنگام ورزش گرفتگی ناگهانی و دردناک را تجربه کنند. اما حتی در افراد کمتر تحرک، ممکن است در شرایطی مانند پایین رفتن از پله‌ها یا عجله دویدن به سمت ماشین، ناگهان به پیچ‌خوردگی مچ پا دچار شوند.

چه عاملی باعث پیچ خوردگی مچ پا می‌شود؟

کشش و یا خم شدن بیش از حد مفصل، باعث کشیدگی و گاهی اوقات پاره شدن رباط‌های مچ پا می‌شود. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که مچ پا پیچ خورده و رباط‌های آن فراتر از حد مقرر خود کشیده می‌شوند.
پیچ خوردگی مچ پا می‌تواند در هر سطحی از فعالیت رخ دهد، اگر چه بسیاری از افراد می‌گویند که این اتفاق در زمین ناهموار مانند زمین چمن که دارای چاله‌ها و فرورفتگی‌های ملایم است یا در مناطق صخره‌ای، سطوح شنی و یا زمینی که به هر دلیلی لغزنده باشد، رخ می‌دهد. اغلب اوقات، حرکت ناگهانی پا در هنگام سر خوردن بر این سطوح، باعث پیچ خوردن مچ پا می‌شود. همچنین ممکن است پس از سقوط، مچ پای فرد در هنگام فرود آمدن بر زمین، دچار آسیب و پیچ خوردگی شود.

علائم پیچ خوردگی مچ پا

بیماری که دچار پیچ خوردگی مچ پا می‌شود، درد شدیدی خواهد داشت، اما میزان احساس این درد به طور گسترده‌ای می‌تواند متفاوت باشد. رگ به رگ شدن جزئی ممکن است موجب کمی تیرکشیدن و درد در زمان آسیب شده و احتمالاً مقداری تورم جزئی ایجاد کند، در حالی که سایر موارد آسیب دیدگی ممکن است با درد فلج کننده و تورم شدید همراه باشد، همچنین ممکن است مچ پا قادر به تحمل وزن بدن نباشد. میزان درد و تورم تماماً بستگی به آسیب وارده به رباط‌ها و نیز آستانه درد فرد دارد.
بهر حال در هیچ موردی، پیچ خوردگی را نباید نادیده گرفت. پیچ خوردگی در صورت عدم درمان می‌تواند باعث ضعیف شدن مفصل شود که اغلب می‌تواند منجر به آسیب مجدد مفصل و یا بدتر از آن، سقوط و زمین خوردن دردناک فرد شود.

تشخیص پیچ خودرگی مچ پا

متخصص طب فیزیکی و توانبخشی باید با معاینه و بررسی آسیب دیدگی، تشخیص قطعی را انجام دهد.
به یاد داشته باشید که آسیب‌های دیگر مانند شکستگی و شکستگی استرسی ممکن است سبب درد و ضعیف شدن استخوان یا مفصل گردد. پزشک می‌تواند آسیب مچ پا را تشخیص داده و احتمالات دیگر را رد کند.
متخصص طب فیزیکی مچ پای شما را معاینه و بررسی نموده و پس از رادیوگرافی و یا حتی ام آر آی یا سی‌‌ تی اسکن، تشخیص قطعی را اعلام می‌کند. هر نوع مشکل مچ پا، مانند رگ به رگ شدن می‌تواند موجب درد و یا تورم شود که در طول زمان، بدتر شده و باعث می‌شود راه رفتن بیمار، دردناک و یا حتی غیر ممکن شود. پزشک، مچ پای شما را کاملاً بررسی نموده و احتمال مشکلات دیگر را رد می‌کند.

روش‌های درمان پیچ خوردگی مچ پا چیست؟

دوره درمان که توسط متخصص طب فیزیکی و توانبخشی تعیین می‌شود، بستگی به شدت رگ به رگ شدن مچ پا دارد. اگر پیچ خوردگی جزئی باشد، پزشک ممکن است استراحت را به بیمار توصیه کند و از بیمار بخواهد از فعالیت‌هایی که وزن بدن را بر مچ پا تحمیل می‌کند، خودداری کند. عصای زیر بغل اغلب بهترین گزینه برای اطمینان از استراحت و عدم تحرک مچ پاست، تا زمانی که التیام یابد. در برخی از موارد رگ به رگ شدگی مچ پا نیاز به بی‌حرکت نگه داشتن منطقه آسیب دیده دارد. بیشتر اوقات بسته به شدت آسیب و شیوه زندگی و ترجیحات بیمار از محافظ مچ پا، آتل هوا و باند فشرده سازی استفاده می‌شود. پزشک علاوه بر درمان محافظه کارانه، چندین روش درمان را برای شما به کار خواهد بست، از جمله:

ورزش و درمان فیزیکی

اگر دچار پیچ خوردگی مچ پا شوید، می‌توانید با شروع زود هنگام درمان فیزیکی، مقدار زمان بهبودی را به‌طور قابل توجهی کاهش دهید. برخی از تکنیک‌های ورزش و توان‌بخشی ما به شما کمک می‌کند تا:

•  در مدت کوتاهی پس از آسیب، قابلیت حرکتی مچ پای خود را بهبود دهید.
•  دامنه حرکتی کامل را به مچ پای خود بازگردانید.
•  یک برنامه پایداری و برگشت حس عمقی مفصل مچ پا را انجام دهید.
•  زخم و اسکارهای بافت ماهیچه‌ را به نحو موثری کاهش دهید.

اولتراسوند تراپی و درمان‌های دیگر

اولتراسوند تراپی می‌تواند گرما را در سراسر بدن شما پخش کرده، درجه حرارت بافت‌های شما را افزایش دهد و به کاهش درد و سفتی مچ پای شما کمک کند. تحریک الکتریکی نیز می‌تواند به طور مؤثری علائم رگ به رگ شدن مچ پا را برطرف سازد. این دستگاه‌ها می‌تواند جریان‌های الکتریکی را تولید کرده، مواد مغذی و دارویی را در سراسر مچ پای شما به گردش درآورد و به ترمیم و تقویت رباط‌های آسیب دیده شما کمک کند. علاوه بر این، روش‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند به درمان پیچ خوردگی مچ پا کمک کند، از جمله لیزر درمانی تیپینگ، درمان‌های دستی و ماساژ.

اوزون تراپی

اوزون تراپی یک درمان بالینی سالم، ارزان، مؤثر و شامل طیف گسترده‌ای از کاربردهای درمانی از جمله پیچ خوردگی مچ پا است. در حوزه مدیریت درد موضعی، اوزون تراپی از برتری برخوردار است و مطالعات متعددی درباره خواص ضد درد آن انجام شده است. نتایج تحقیقات، اوزون را به عنوان یک ماده دارویی نشان داده است که برای طیف گسترده‌ای از عوارض، از جمله درد، بیماری‌های قلبی عروقی، اختلال عملکرد میتوکندریایی، عفونت و ضایعات پوستی که التیام نمی‌یابند، مفید است.

درمان جراحی

در برخی از موارد، اگر رباط‌ها پارگی بسیار شدید داشته باشند یا مفصل بسیار ناپایدار باشد، انجام عمل جراحی ممکن است توصیه شود. پزشک شما ضرورت جراحی را ارزیابی خواهد کرد. (اما در اغلب موارد مورد نیاز نیست).

چگونه می‌توان از پیچ خوردگی مچ پا جلوگیری کرد؟

اگر پای شما تمایل به ناپایداری داشته باشد، از پزشک خود در مورد درمان پیشگیرانه برای پیچ خوردن پا بپرسید. چندین محصول مفید در بازار از جمله محافظ مچ پا وجود دارد که می‌تواند برای ایجاد ثبات و پایداری مچ پا در طول دوره فعالیت‌ مورد استفاده قرار گیرد. این محافظ ممکن است از جنس پلاستیک سخت با یک لولا باشد، به طوری که شما می‌توانید به راحتی حرکت کرده و با وجود آن بتوانید فعال بمانید، یا ممکن است یک باند فشاری باشد که حمایت ملایمی مچ پا را فراهم می‌کند. بعضی از بیماران درمی‌یابند تنها چیزی که لازم دارند، استفاده از کفی طبی و یا کفش‌های کنترل حرکت برای حفظ مچ پای خود از آسیب دیدگی است.
در نهایت ممکن است به این نتیجه برسید که پیاده‌روی و یا دویدن بر روی سطوح خاص، مانند مسیرهای پیاده روی ناهموار و یا مناطق خیس یا لغزنده، شما را بیشتر مستعد صدمات مچ پا می‌کند.