استخوان پاشنه پا، یک استخوان است که وزن بدن را تحمل می‌کند و بخش پشتی پاشنه را تشکیل می‌دهد. رشد استخوانی در سطح زیری (کف یا سطح تحتانی) استخوان کالکانئوس، به عنوان خار پاشنه شناخته می‌شود.
خار پاشنه ممکن است در قسمت پشتی پاشنه در محلی که پا به کفش فشرده می‌شود، شکل بگیرد. این خار به عنوان “خار پشت پاشنه پا” شناخته می‌شود. خار پشت پاشنه پا ممکن است در نقطه‌ای که تاندون آشیل به استخوان کالکانئوس متصل می‌شود، ایجاد شود. خار پاشنه در تصاویر اشعه ایکس قابل رؤیت است و اغلب به طور اتفاقی در تصاویری که به دلایل دیگری گرفته می‌شوند، مشاهده می‌شود. درد در این منطقه از پا معمولاً ناشی از خار پاشنه نیست، اما تورم در اطراف خار پاشنه مشاهده می‌شود.
55 درصد از افراد بین سنین 62 تا 94 سال حداقل یکبار دچار عارضه خارپاشنه می‌شوند. تقریبا در 50 درصد افرادی که دچار درد پاشنه پای ناشی از فاسیت کف پا هستند، در عکس برداری رادیولوژی کف پای آنها ،خارپاشنه دیده می‌شود.
درمان خار پاشنه پا در کلینیک تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی دکتر پورقاسمیان با درمان‌های اصلاحی اولیه مانند استراحت، فیزیوتراپی، کشش، تمرینات ورزشی، کفش‌های طبی، اسپلینت‌های شبانه، داروهای ضد تورمی غیر استروئیدی و تزریق موضعی کورتیکواستروئید آغاز می‌شود. اگر پس از 6 ماه این درمان‌ها مؤثر واقع نشد (این اتفاق بین 10 تا 20 درصد بیماران می افتد) باید از روش درمانی شاک ویو تراپی رادیال استفاده کرد. عمل جراحی باید برای بیمارانی که به روش‌های درمانی قبلی واکنش نشان نداده‌اند به کار برده شود.
برای دریافت مشاوره درباره روش‌های طب فیزیکی و توانبخشی و نیز رزرو نوبت می‌توانید با شماره 03131311013 تماس حاصل فرمایید.
خار پاشنه پا چیست؟
در گذشته تصور می‌شد که خار کف پاشنه پا به به دلیل بخشی از تنش (کشش طولی) بافت نرم مانند پلانتار فاسیا بر روی استخوان ایجاد می‌شود اما تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که خار کف پاشنه پا بیشتر به دلیل واکنش انطباقی به فشار عمودی (محوری) در استخوان پاشنه پا شکل می‌گیرد. خار پشت پاشنه پا که باعث تغییر شکل غیر طبیعی استخوان کالکانئال می‌شود، می‌تواند به دلیل واکنش به سفت شدن غیر عادی تاندون آشیل ایجاد شود که موجب التهاب مزمن تاندون و شکل‌گیری استخوان واکنشی (راکتیو) در آن محل شود.
علت و عوامل احتمالی که باعث ایجاد خار پاشنه پا می‌شود
احتمال ایجاد خار پاشنه پا در کف پا یا در پشت پا با افزایش وزن، ابتلا به استئوآرتریت و پیری افزایش می‌یابد.
احتمال شکل‌گیری خار پاشنه پا در مردان و زنان برابر است. خار پاشنه پا در زنان جوان‌تر که در پای آنها رشد استخوانی به دلیل بورسیت طولانی مدت ناشی از فشار پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند شکل گرفته است، بیشتر دیده می‌شود، همچنین ورزشکارانی که ورزش‌های دومیدانی انجام می‌دهند نیز بیش از سایرین دچار خار پاشنه پا می‌شوند.
تشخیص
سابقه: خار پاشنه یا کالکانئال که در عکس‌های گرفته شده به وسیله اشعه ایکس قابل مشاهده است. معمولاً بدون علامت و نشانه هستند. افرادی که دچار درد در پاشنه پا هستند علائمی را در هنگام انجام فعالیت‌هایی که باعث فشار وزن بدن بر روی پاها می‌شود مانند ایستادن و راه رفتن و همچنین در هنگام استفاده از کفش‌های نامناسب یا کفش‌های با کفی ناکافی گزارش داده‌اند.
معاینات فیزیکی: بسیاری از خارهای پاشنه در معاینات مشخص نمی‌شود، اما وقتی که پزشک پاشنه پا را لمس می‌کند ممکن است افرادی که دارای خار پاشنه پا هستند احساس درد و ناراحتی کنند. در افرادی که خار پاشنه دارند ممکن است محل اتصال تاندون آشیل به استخوان پاشنه به لمس حساس باشد.
آزمایش‌ها: بسیاری از خارهای پاشنه پا معمولاً به صورت اتفاقی در عکس‌های گرفته شده با اشعه ایکس که به دلایل دیگری گرفته شده‌اند، دیده می‌شوند. اکثر افرادی که خار پاشنه پای آنها در عکس‌های گرفته شده به وسیله اشعه ایکس دیده شده، هیچ علائمی نداشته‌اند. اگر علائم درد پاشنه پا باعث اختلال ماهیچه‌ای یا عصبی شود باید آزمایش‌های دیگری مثل ام آر آی، سی تی اسکن یا الکترومیوگرافی انجام شود.
درمان
دارو
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی برای کاهش درد مفید بوده و تورم ناشی از آسیب بافت‌های مجاور خار پاشنه پا را نیز کاهش می‌دهد.
تزریق
کورتیزون که نوعی آستروئید است یک داروی قوی ضد التهابی است. این دارو می‌تواند در محل فاسیای کف پا تزریق شود و درد و تورم را در آن ناحیه کاهش دهد. پزشک ممکن است تزریق‌های شما را محدود کند. تزریق زیاد آستروئید در فاسیای کف پا ممکن است باعث پارگی آن و در نتیجه صاف شدن کف پا و ایجاد دردهای مزمن شود.
شاک ویو تراپی
شاک ویو تراپی آخرین تکنولوژی مورد استفاده برای درمان دردهای پاشنه پا است که در کلینیک تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی دکتر پورقاسمیان نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش درمانی یک روش مؤثر برای درمان خار پا بوده و می‌تواند حساسیت بافت نرم آسیب دیده را ظرف مدت چند روز بهبود بخشد
در شاک ویو تراپی تکانه‌های انرژی از پوست عبور می‌کنند و به محل تحت درمان می‌رسند. این درمان باعث افزایش سرعت روند بهبودی و کاهش درد می‌شود. بدن با افزایش فعالیت‌های متابولیک در محل درد و تحریک و شتاب‌دهی به فرایند بهبودی واکنش نشان می‌دهد.
درمان به این روش فقط چند دقیقه طول می‌کشد و درد به طور چشمگیری ظرف مدت چند روز کاهش می‌یابد.
بریس‌ها و پاشنه بند طبی
درد پاشنه پا با استفاده از کفی‌های نرم کفش، پد پاشنه یا پوشش‌های پا که فشار ناشی از ضربه را جذب می‌کنند، کاهش می‌یابد. درد در پشت پاشنه ممکن است با کشش عضلات ساق پا و استفاده از بریس‌هایی که پاشنه را بالا نگه دارد، بهبود یافته و تنش را از روی تاندون آشیل کاهش دهد. بهتر است بیماران از کفش‌هایی استفاده کنند که فضای کافی برای پاشنه پا داشته باشد تا از سایش استخوان کالکانئوس به پشت کفش جلوگیری شود.
اسپلینت های شبانه هم برای کشش پاشنه در هنگام خواب مورد استفاده قرار می‌گیرند. آنها از انقباض قوس کف پا در هنگام خواب پیشگیری کرده و درد را کاهش می‌دهند. به ندرت یک خار بزرگ پشت پاشنه پا که به تاندون آشیل ساییده می‌شود به عمل جراحی نیاز دارد.
تمرینات ورزشی
کشش ساق پا و فاسیای کف پا موثرترین راه برای کاهش درد ناشی از این بیماری است.
طب سوزنی
طب سوزنی یکی از روش‌های درمانی برای خار پاشنه پا بوده که می تواندکاملاً موفق باشد. اساساً این درمان شامل قرار دادن سوزن‌هایی در کانال‌های انرژی پا و ساق پا (مخصوصاً در ماهیچه ساق پا) می‌شود. اگر این روش درمانی مؤثر باشد معمولاً انجام آن در چند جلسه کافی خواهد بود. معمولاً شما باید 5 تا 10 جلسه 20 تا 30 دقیقه‌ای با این روش تحت درمان قرار گیرید.
ماساژ درمانی
به کارگیری هر یک از روش‌های درمانی ذکر شده می‌تواند باعث کاهش درد خار پاشنه پا شود. علاوه بر روش‌های ذکر شده، به کارگیری ماساژ درمانی در روند درمانی خار پاشنه پا به کاهش درد کمک مضاعفی می‌کند.
هدف از انجام ماساژ درمانی برای خار پاشنه پا عبارتند از:
- ایجاد حرارت مستقیم در نواحی که کلسیم جمع شده است.
- افزایش خاصیت ارتجاعی بافت‌های مجاور.
- افزایش گردش جریان خون در عروق.
توانبخشی
توانبخشی برای خار پاشنه پا به محل خار پاشنه و میزان گسترش بیماری بستگی دارد. افرادی که علائم خار پاشنه پا را دارند ممکن است به درمان‌های فیزیکی سرپایی برای یافتن محل درد و تورم در بافت نرم نیاز داشته باشند.
تمرکز اولیه در توانبخشی، کاهش درد ناشی از وجود خار پاشنه پا است. این امر با کاهش فشاری که بر بافت‌های اطراف خار پاشنه وجود دارد و استفاده از روش‌های اصلاحی مانند گرما، سرما و اولتراسوند انجام می‌شود. برای کاهش درد ناشی از وجود خار کف پاشنه پا، فیزیوتراپیست فشار وارده بر خار پاشنه را کاهش داده و دستوراتی برای اصلاح نحوه انجام فعالیت‌ها و استفاده از پدهای ارتوپدی مانند پد پاشنه یا کفی نرم کفش می‌دهد. برای درمان خار پشت پاشنه پا، فیزیوتراپیست انجام تمرین‌های ورزشی را برای کشش ساق پا به فرد آموزش می‌دهد تا تنش تاندون آشیل کاهش یابد و همچنین فعالیت‌های ورزشی مانند دویدن، کوهنوردی و پرش را اصلاح می‌کند. ممکن است فیزیوتراپیست از شما بخواهد تا با قرار دادن پدهای پاشنه، پاشنه پا را 2/1 تا 4/1 اینچ بالا ببرید تا تنش بر تاندون آشیل کاهش یابد.
برای درمان خار پاشنه پا روش های دیگری ازجمله لیزر درمانی و بیوفیدبک نیز وجود دارد.
عوارض
با بزرگ شدن خار پاشنه پا، وقتی که فرد وزن خود را روی پاهای خود می‌اندازد درد افزایش می‌یابد. خار پشت پاشنه پا به تاندون آشیل ساییده شده و باعث التهاب مزمن تاندون می‌شود.
