دیسک گردن: علائم و درمان بدون جراحی

پارگی یا بیرون‌زدگی دیسک، که به عنوان فتق دیسک نیز شناخته می‌شود، یکی از عوامل اصلی در ایجاد درد در ناحیه گردن و دست‌هاست. دیسک‌ها در واقع صفحه‌های جاذب ضربه بین مهره‌ها هستند و در کنار هم، مهره‌ها را تشکیل می‌دهند. بخشی از این ستون فقرات در ناحیه گردن قرار دارد و دیسک‌ها و مفاصل در این بخش، امکان حرکت آزاد گردن و استحکام سر در بدن را فراهم می‌کنند. علاوه بر این، دیسک‌ها نقش حفاظت از مهره‌های ستون فقرات را نیز دارند.

اغلب موارد پارگی و بیرون‌زدگی دیسک قابل درمان از طریق روش‌های غیرجراحی هستند. با این حال، در صورتی که روش‌های غیرجراحی نتوانند نتایج مطلوب را به همراه داشته باشند، عمل جراحی دیسککتومی ممکن است برای کاهش درد و بازیابی عملکرد مهره‌ها لازم باشد.

دلایل ایجاد مشکل دیسک گردن

با بالا رفتن سن، سطح آب موجود در دیسک‌ها کاهش پیدا می‌کند. به این ترتیب دیسک‌ها در بدن کوچک‌تر شده، انعطاف‌پذیری خود را از دست داده، و کارایی آن‌ها به عنوان بالش بین مهره‌ها کاهش پیدا می‌کند. هنگامی که یک دیسک از بین برود، بخش خارجی آن دچار پارگی می‌شود. علت بیرون زدگی دیسک گردن اینست  که لایه خارجی دیسک پاره شده و محتویات داخل آن (هسته داخلی) از محل خود خارج گردد.
در صورتی که محتویات داخل دیسک در کانال نخاعی پخش شوند، این شرایط می‌تواند باعث وارد شدن فشار به اعصاب نخاعی شود. همچنین در هنگام تماس این محتویات با اعصاب، امکان مشاهده یک واکنش شیمیایی به آن وجود دارد. به این ترتیب اعصاب کانال نخاعی ملتهب شده، ورم کرده و در نتیجه این شرایط بیمار با درد مواجه می‌شود. علاوه بر این، پارگی و بیرون‌زدگی دیسک می‌تواند باعث وارد شدن فشار به کانال نخاعی شود.
سایر عوامل خطر برای ایجاد مشکل پارگی و بیرون‌زدگی دیسک عبارت از وزن زیاد و سیگار کشیدن است. همچنین موقعیت نامناسب بدن در هنگام بلند کردن اجسام یا انجام فعالیت‌های تکراری می‌تواند باعث ایجاد این مشکل شود. علاوه بر این، دیسک ممکن است پس از وارد شدن فشار یک‌باره به آن (حتی در مواردی که فشار کم باشد) دچار پارگی شود. این شرایط ممکن است در نتیجه آسیب‌دیدگی به خاطر دعوا، تصادف با وسایل نقلیه، یا آسیب‌دیدگی‌های ورزشی ایجاد گردد.

علائم دیسک گردن

درد گردن یکی از علائم معمول پارگی و بیرون‌زدگی دیسک است. در این شرایط فرد ممکن است احساس درد به صورت تیر کشیدن در ناحیه بازوهای خود داشته باشد. همچنین ممکن است فرد با درد یا احساس سوزش در شانه‌ها، گردن، و دست‌ها مواجه شود. به این ترتیب فرد با ضعف، بی‌حسی یا سوزش در دست‌های خود مواجه شده و ممکن است دچار سردرد شود. در موارد نادر، از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع به همراه ضعف شدید در ناحیه دست‌ها و پاها می‌تواند نشان دهنده ایجاد مشکلات جدی برای فرد باشد. به همین خاطر در صورت مواجه شدن با این شرایط، لازم است بلافاصله از خدمات درمانی مناسب برای بیمار استفاده شود.

تشخیص دیسک گردن

پزشک برای تشخیص پارگی و بیرون‌زدگی دیسک از معاینات فیزیکی و آزمایش‌های تصویربرداری استفاده می‌کند. به این منظور پزشک سوالات لازم را درباره علائم و شرایط مشکل از بیمار خواهد پرسید. همچنین در این شرایط معمولاً از بیمار خواسته می‌شود به منظور ارزیابی قدرت عضلات، دامنه حرکتی مفصل، و ثبات آن، حرکت‌های ساده انجام دهد. با توجه به اینکه برخی از اعصاب از ستون فقرات ناحیه گردن به سمت دست‌ها حرکت می‌کنند، پزشک احتمالاً از آزمایش‌های فیزیکی عصبی برای مشاهده و بررسی عملکرد این اعصاب استفاده خواهد کرد.
علاوه بر این پزشک احتمالاً از عکس‌برداری رادیولوژی برای بررسی وضعیت مهره‌ها در ستون فقرات ناحیه گردن استفاده می‌کند. استفاده از سی تی اسکن و اسکن ام آر آی نیز می‌تواند به پزشک برای بررسی بهتر ساختارهای ستون فقرات کمک کند.

درمان دیسک گردن

بسیاری از افراد دچار مشکل پارگی و بیرون‌زدگی دیسک را می‌توان با استفاده از روش‌های غیر جراحی درمان کرد. برای درمان دیسک گردن معمولاً از داروهای مسکن و ریلکس کننده که تهیه آن‌ها از داروخانه نیازی به نسخه پزشک ندارد، استفاده می‌شود. این داروها می‌تواند شامل داروهای استروئیدی یا داروهای ضد التهاب غیر استروئید باشد.
پزشک ممکن است در این شرایط به بیمار توصیه کند برای چند روز استراحت نماید. همچنین در طول این مدت بیمار می‌تواند از پوشش محافظ در ناحیه گردن خود استفاده کند. علاوه بر این، پزشک ممکن است به بیمار توصیه کند از روش‌های درمان دستی یا فیزیوتراپی به منظور کاهش درد و گرفتگی عضلات خود استفاده نماید. روش‌های درمان جایگزین بررسی شده در ادامه می‌تواند برای کاهش و رفع مشکل پارگی و بیرون‌زدگی دیسک مفید باشند.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی یکی از موثرترین روش‌ها برای بهبود شرایط ناشی از پارگی و بیرون‌زدگی دیسک (فتق دیسک) در ناحیه گردن است. در این حالت از انواع مختلف روش‌ها برای بهبود شرایط بیمار و کاهش درد و ناراحتی وی استفاده می‌شود. برخی از مهم‌ترین روش‌های مورد استفاده در فیزیوتراپی عبارت‌اند از: ترکشن یا کشش گردن، گرما و سرما درمانی، ماساژ درمان، بایوفیدبک، الکترود درمانی و آموزش نحوه صحیح انجام حرکت‌های روزمره.

استفاده از بریس

در این شرایط با توجه به شدت درگیر شدن عصب، ممکن است نیاز شود به منظور ایجاد محدودیت در حرکت‌های گردن و حمایت از مهره‌ها و درمان دیسک گردن از بریس برای یک مدت مشخص استفاده شود. بریس یک نوع گردن بند طبی سبک و ساده است که می‌تواند به کاهش فشار وارد شده به مهره‌های ستون فقرات در ناحیه گردن کمک موثر نماید.

درمان با امواج شوکی

درمان با امواج شوکی یکی از جدیدترین روش‌های درمان بافت نرم است که به صورت دائمی باعث کاهش درد در بافت نرم پس از فقط 1 تا 3 جلسه درمان می‌شود. به این ترتیب درمان با امواج شوکی بهترین روش برای درمان پارگی و بیرون‌زدگی دیسک در ناحیه گردن و نیز درمان سایر آسیب‌دیدگی‌های بافت‌های نرم می‌باشد که باعث ایجاد درد کنترل نشده برای بیمار شده است.

تمرین‌های حرکتی و تقویتی

نشستن طولانی مدت پشت یک کامپیوتر اغلب باعث خشکی مفاصل گردن و شانه و نیز گاهی اوقات احساس درد در ناحیه کمر می‌شود. به همین خاطر لازم است فرد به صورت منظم از حرکت‌های کششی در هر ساعت یا در تمام مدل روز یا در هنگام احساس کردن خشکی مفاصل استفاده کند. به این منظور می‌توانید از عکس زیر فتوکپی گرفته و آن را به میز خود بچسبانید. علاوه بر این، مطمئن شوید که به‌طور منظم از پشت میز خود بلند شده و در اطراف دفتر در هنگام احساس خشکی

در مفاصل قدم می‌زنید. انجام این کار می‌تواند به بهبود شرایط شما کمک موثر کند.
علاوه بر این بسیار مهم است که قدرت عضلات ناحیه پایین و بالای کمر افزایش پیدا کند تا به این ترتیب بتوان فشار وارد شده به ساختارهای استخوانی را به عضلات و بافت‌های نگه‌دارنده منتقل کرده و فشار وارد شده به ساختارهای استخوانی را کاهش داد. در این زمان لازم است بیمار از بلند کردن اجسام سنگین یا انجام فعالیت‌های شدید خودداری کند.

تزریق استروئید

تزریق استروئید به ناحیه اپیدورال می‌تواند در کاهش درد و ناراحتی بیمار در ارتباط با پارگی و بیرون‌زدگی دیسک (فتق دیسک) بسیار موثر باشد. به هر حال، این درمان نمی‌تواند یک راهکار درمانی بلند مدت برای این مشکل باشد. به این ترتیب معمولاً از این روش معمولاً برای اجتناب از عمل جراحی ستون فقرات استفاده می‌شود. این عمل جراحی می‌تواند عوارض جدی برای بیمار به همراه داشته باشد.

اوزون تراپی

اوزون تراپی می‌تواند باعث بهبود علائم مشکل و نیز کاهش فشار وارد شده به دیسک شود. نتایج مطالعات انجام شده در این رابطه نشان دهنده موفقیت‌آمیز بودن این درمان در بیش از 70% بیماران بوده و هنگامی که از این روش به همراه تزریق استروئید استفاده شود، اثربخشی آن تا 78% نیز افزایش پیدا می‌کند.

درمان دستی

درمان دستی یکی از روش‌های دیگر مورد استفاده برای مشکل پارگی و بیرون‌زدگی دیسک در ناحیه گردن (فتق دیسک) است. سطح محافظه‌کاری این درمان در مقایسه با سایر روش‌های فیزیوتراپی بسیار بیشتر است. در این حالت فرد معالج کانال نخاعی و مهره‌های ستون فقرات را دستکاری می‌کند تا به این ترتیب وضعیت آن‌ها را اصلاح کرده و به کاهش علائم مشکل کمک کند.

عمل جراحی

عمل جراحی فقط هنگامی برای بیمار استفاده می‌شود که سایر روش‌های غیر جراحی نتواند بهبود مشخص در شرایط مشکل ایجاد کند. علاوه بر این، عمل جراحی در مواردی لازم است که پارگی و بیرون‌زدگی دیسک باعث وارد شدن فشار مستقیم به یک عصب یا کانال نخاعی شده و در عملکرد عادی فرد اختلال ایجاد کند.

پیشگیری

برای پیشگیری از بازگشت این مشکل لازم است به محدودیت‌های حرکتی توجه شده و برنامه تمرین‌های حرکتی به‌طور منظم پس از بازگشت به خانه دنبال شود. همچنین لازم است برای انجام تمام فعالیت‌ها از روش‌های مناسب و صحیح استفاده شود. توجه داشته باشید سیگار کشیدن می‌تواند ریسک عوارض عمل جراحی و به تاخیر افتادن فرآیند جوش خوردن استخوان را افزایش دهد و به همین خاطر افرادی که از عمل جراحی استفاده کرده‌اند، نباید به هیچ وجه سیگار بکشند.