درمان دررفتگی و نیمه دررفتگی مفصل آرنج دست با فیزیوتراپی و ورزش

آرنج یک مفصل لولایی است که از سه استخوان، شامل بازوی بالا، زند بالایی و زند پایینی، تشکیل شده است. این سه استخوان توسط تاندون‌ها به هم متصل شده و با کمک ماهیچه‌ها و تاندون‌ها، حرکات و فعالیت‌های مختلف را انجام می‌دهند. آرنج به‌عنوان یک مفصل لولایی شناخته می‌شود که می‌تواند بین صفر تا 180 درجه تغییر زاویه دهد و گاهی این محدوده حتی بیشتر هم می‌شود. این حرکت نیازمند اتصال بین دو مفصل است و اگر این اتصال آسیب ببیند، می‌تواند منجر به دررفتگی شود. دررفتگی می‌تواند جزئی یا کامل باشد و زمانی اتفاق می‌افتد که استخوان‌های مفصل از موقعیت خود خارج شوند و توازن آن‌ها به هم بخورد. این مشکل معمولاً در اثر فشار، کشیده شدن دست یا ضربه به بازوی شخص در تصادفات اتفاق می‌افتد. درمان موفقیت‌آمیز در این مورد نیازمند اقدامات زودهنگام است و مشکلاتی مانند خشک شدن و بی‌حرکتی دست می‌تواند از عوارض آن باشد.

دلایل

در بیشتر موارد دررفتگی و نیمه دررفتگی آرنج به دلیل ضرب‌دیدگی اتفاق می‌افتد. رایج‌ترین دلیل دررفتگی بازو افتادن بر روی دست در حالت کشیده است. هنگامی ‌که کسی بر روی دست خود فرود می‌آید، نیروی ایجادشده از کف دست به بازو و آرنج منتقل‌شده و احتمالاً پیوند بین مفاصل را از بین می‌برد. همچنین این اتفاق می‌تواند در تصادف با ماشین زمانی که فرد از دست خود برای محافظت در برابر تصادف استفاده می‌کند اتفاق افتد.

علائم

زمانی که آرنج در می‌رود شخص با درد شدید، تورم و عدم توانایی در خم کردن آرنج مواجه می‌شود. گاهی شخص نمی‌تواند دست خود را حس کند و یا در مچ دست نبضی وجود ندارد چرا که ممکن است رگ‌ها و عصب‌های دست به همراه آرنج آسیب‌دیده باشند.

طبقه‌بندی

دررفتگی و نیمه دررفتگی آرنج معمولاً به‌وسیله‌ی موقعیت استخوان زند بالایی و زند پایینی نسبت به استخوان بازو بعد از آسیب‌دیدگی تعریف می‌شود. بر این اساس دررفتگی آرنج در 5 گروه طبقه‌بندی می‌شود.

• دررفتگی خلفی (رایج‌ترین)
• دررفتگی قدامی
• دررفتگی میانی
• دررفتگی جانبی
• دررفتگی منشعب ( استخوان زند بالایی و زند پایینی نسبت به استخوان بازو در جهات مختلفی از جای خود خارج‌شده‌اند)

دررفتگی ساده و یا پیچیده:

• دررفتگی پیچیده با شکستگی همراه است.
• دررفتگی ساده فقط شامل دررفتگی است و هیچ‌گونه شکستگی ندارد.

عوارض

دررفتگی شدید آرنج با عوارض زیادی همراه است. یکی از عوارض رایج آن این است که مفاصل در بازوی دررفته ممکن است به عفونت استخوان مبتلا شوند. علاوه بر این، دررفتگی آرنج می‌تواند به رگ‌ها و اعصاب دست آسیب برساند و باعث آسیب جانبی اعصاب دست شود که نیازمند توان‌بخشی است.

تشخیص

برای تشخیص دررفتگی آرنج پزشک بازوی شما را معاینه می‌نماید و وجود نبض در مچ دست و میزان چرخش آرنج را بررسی می‌کند. برای تشخیص هرگونه شکستگی در استخوان‌ها گرفتن عکس رادیولوژی ضروری است. یک آنژیوگرافی یا عکس رادیولوژی از رگ‌ها به پزشک کمک می‌کند تا هر گونه آسیب‌دیدگی در رگ‌ها را شناسایی کند.

درمان

جا انداختن

پزشک با اهرم کردن بازو و عقب کشیدن مچ دست آرنج شمارا به ‌جای خود باز می‌گرداند. به این عمل جا انداختن می‌گویند. از آنجایی‌که این کار یک فرایند دردناک است قبل از انجام آن برای کاهش درد به شما دارو می‌دهند. بعد از جا انداختن آرنج برای ثابت نگه‌داشتن آن در زمان بهبودی باید از آتل استفاده کنید.

آتل آرنج

اگر پزشک برای درمان شما آرنج را به‌وسیله‌ی آتل بست باید حتماً از آن استفاده کنید و تا زمانی که پزشک اجازه نداده آن را باز نکنید. در زمان استفاده از آتل انگشتان سالم خود را تکان دهید، دستتان را مشت کنید و یا یک توپ کوچک را در دستتان فشار دهید تا از تورم و خشک شدن دست جلوگیری کنید. استفاده از آتل آرنج در شب می‌تواند به حرکت دست در موقعیت‌های خاص کمک کند اما این مسئله باید زیر نظر پزشک متخصص انجام شود.

باندهای کشی

اگر از باند کشی استفاده می‌کنید مطمئن شوید که به ‌خوبی بسته‌ شده و زیاد تنگ نیست چرا که محکم بستن باند کشی باعث بی‌حسی و خارش می‌شود. اگر باند بسیار تنگ بود و یا با استفاده از آن دست متورم شد می‌توانید آن را باز کنید.

دارو

ممکن است برای آرام شدن مجبور شوید از آرام‌بخش استفاده کنید. امکان دارد که بعد از مصرف آرام‌بخش کمی حس گیجی و سستی داشته باشید. داروهای خود را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید. در خصوص استفاده از هر گونه داروی مسکن مانند استامینوفن، ایبوبرون و یا ناپروکسن با پزشک خود مشورت نمایید.

فیزیوتراپی و توان‌بخشی

بعد از گذشت چند روز از دررفتگی و نیمه دررفتگی لازم است تا چند حرکت آرام را برای پیشرفت در حرکات دست و به بازپس‌گیری قدرت آن انجام دهید. ممکن است برای کمک کردن به حرکت دست و انعطاف‌پذیری آن برای شما فیزیوتراپی تجویز شود. اگر ماهیچه‌ها و تاندون آسیب‌دیده باشند به درمان بیشتری احتیاج است. برای درمان دررفتگی آرنج چندین روش فیزیوتراپی وجود دارد که ممکن است ترکیبی از موارد زیر باشد:

• فعالیت دستی توسط خود شخص: زمانی که خود شخص آرنج خود را حرکت می‌دهد و تمرین می‌کند. (این‌ یک تمرین ضروری است)
• حرکات انفعالی: زمانی که آرنج توسط شخص دیگری و یا به‌وسیله‌ی فشار آوردن بر روی ساعد کشیده می‌شود. این حرکت ممکن است باعث شدیدتر شدن خشکی دست شود و عموماً انجامش پیشنهاد نمی‌شود.
• الکتروتراپی
• اولتراسوند تراپی
• لیزر سرد
• درمان دستی آرنج
• آموزش انواع دررفتگی آرنج به بیمار؛ رعایت احتیاط و خوددرمانی

حرکات و تمرینات تقویتی و توان‌بخشی آرنج

• کشیدن مچ دست و ساعد توسط شخصی دیگر

• تمرین کشش عضله‌ی سراتوس باعث بازگشت مقاومت عضله‌ی سراتوس قدامی می‌شود.

• الگوهای تمرینات کششی جهت‌دار در اندام‌های فوقانی مانند خم و راست کردن مچ دست، کشش عصب‌های اولنار و رادیال و پرونیشن و سوپینیشن و ساعد.

• دریبل توپ به کمک توپ های تمرینی برای بهبود بخشیدن به واکنش‌های سریع انقباضی در عضلات به کمک روش‌های استقامتی

• تمرینات نوسانی به کمک

• تمرینات نوسانی به کمک دستگاه تیغه‌ی بدن

• تمرینات نوسانی به کمک نوارهای کششی ترا باند

• تمرینات قایق‌رانی برای استحکام و تثبیت قدرت بازو

• تمرین به کمک صفحه‌ی بوسو

• استفاده از تیغه بدنی توسط دست کشیده شده و توپ پزشکی در دست دیگر به‌منظور بهبود ثبات در بدن

• تمرینات پرونیشن و سوپینشین ایزوکنتیک ساعد