علائم فتق دیسک کمر: آیا فتق دیسک بین مهره‌ای خطرناک است؟

اگر به جای اینکه کل پالپوس هسته از از دیسک خارج شود، فقط یک چهارم تا نیمی از آن بیرون بزند، فتق دیسک ایجاد می‌شود.

علائم فتق دیسک شامل درد در کمر یا گردن، درد در ناحیه ستون فقرات، حساسیت به لمس یا تورم در ناحیه ستون فقرات، گزگز، بی‌حسی یا از دست دادن احساس در پشت، اندام‌ها، مثانه، یا روده است. چالش واقعی فتق دیسک این است که می‌تواند با اعصاب ستون فقرات تداخل ایجاد کرده و مشکلات حسی ایجاد کند. در صورت عدم درمان، می‌تواند به طور دائمی به اعصاب ستون فقرات آسیب برساند و باعث بی‌حسی یا حتی فلج شود. به همین دلیل بهتر است در صورت مشاهده علائم فتق دیسک، به دنبال درمان باشید.

فتق و بیرون زدگی دیسک کمر چیست؟

ستون فقرات شما در مجموع از 33 قسمت استخوانی به نام مهره تشکیل شده است. ستون فقرات گردنی گردن شما را تشکیل می‌دهد و 7 مهره دارد. ستون فقرات قفسه سینه از 12 مهره تشکیل شده است که قسمت میانی پشت شما را تشکیل می‌دهد و ستون فقرات کمر دارای 5 مهره است که کمرتان را تشکیل می‌دهد. فتق دیسک می‌تواند در هر نقطه از ستون فقرات ایجاد شود.

کانال نخاعی فضای بسیار کمی را در اطراف نخاع فراهم می‌کند. در بین هر بخش از مهره‌ها، یک دیسک وجود دارد که به عنوان یک لایه محافظ عمل می‌کند و از برخورد دردناک استخوان‌ها با یکدیگر جلوگیری می‌کند.

دیسک‌های بین مهره‌های ستون فقرات به اندازه‌ای کوچک مانند یک سکه هستند و از غضروف تشکیل شده‌اند. آنها دارای دو قسمت مهم هستند: یک هسته نرم و ژل‌مانند به نام هسته پالپوس که توسط یک بافت ضخیم به نام فیبروز آنولوس در قسمت خارجی دیسک محافظت می‌شود.

این دیسک‌ها به عنوان یک نوع کمک فنر عمل می‌کنند تا مهره‌ها به یکدیگر برخورد نکنند. به بیان دیگر، آنها از استخوان‌های مهره در برابر آسیب محافظت می‌کنند و همچنین حرکت و انعطاف پذیری در ستون فقرات را فراهم می‌کنند. هرگاه لایه خارجی دیسک پاره شده و هسته ژل‌ماند آن به داخل کانال نخاع نشت کند، فتق دیسک اتفاق می‌افتد.

دیسک‌ها با افزایش سن دچار ساییدگی می‌شوند و با گذشت زمان ممکن است دچار کمبود آب و سفتی شوند. این روند می‌تواند از حدود 30 سالگی شروع شود و با افزایش سن به آرامی پیشرفت کند. این اتفاق می‌تواند منجر به ضعیف شدن قسمت بیرونی دیسک و بیرون زدن ماده ژل مانند درون آن شود. با بیرون زدن هسته پالپوس، مواد محرک شیمیایی آزاد می‌شوند که می‌توانند باعث درد عصب به دلیل التهاب و تحریک شوند.

وقتی دیواره بیرونی فیبری دیسک ضعیف می‌شود و هسته پالپ برای خارج شدن به دیواره فشار وارد می‌کند، دیسک برآمده شده، اما هنوز پاره نشده است. این اتفاق باعث برآمدگی دیسک به سمت بیرون می‌شود و به همین دلیل به آن برآمدگی دیسک یا دیسک برآمده گفته می‌شود. برآمدگی دیسک‌ کمتر از فتق دیسک باعث درد می‌شوند زیرا به طور کلی برای فشار بر روی عصب به اندازه کافی بیرون نمی‌زنند. هرچند، یک دیسک برآمده اغلب با گذشت زمان به فتق دیسک کامل تبدیل می‌شود.

فتق و بیرون زدگی دیسک چگونه باعث درد می‌شود؟

وقتی لایه ضخیم خارجی دیسک پاره می‌شود ، ماده ژل مانندی از آن خارج می‌شود. این ماده به عنوان فتق در نظر گرفته می‌شود.

پارگی دیسک می‌تواند ناشی از فشار بیش از حد به ستون مهره از طریق آسیب یا ضربه باشد که می‌تواند منجر به فشرده شدن اعصاب در ستون فقرات شود، یا ممکن است ترکیبات شیمیایی موجود در ماده باعث تحریک و التهاب ریشه عصب شود.

این برآمدگی می‌تواند بر اعصاب موجود در ناحیه فشار وارد کند و “به نظر می‌رسد” در اثر درد در بدن فعال می‌شوند و به مغز پیام می‌رسانند و می‌گویند جایی از بدن آسیب دیده است.

وقتی این اتفاق می‌افتد، مشکلاتی مانند کمردرد، درد در ناحیه‌ای که توسط عصب (های) آسیب‌دیده تأمین می‌شود، بی‌حسی و یا ضعف ناحیه درگیر و افزایش رفلکس و اسپاستیک آناتومی درگیر را تجربه خواهید کرد. اگر نخاع در ناحیه پارگی دیسک درگیر باشد، ممکن است فلج کامل پاها رخ دهد.

درد ناشی از فتق دیسک در ستون فقرات می‌تواند مداوم باشد، یا با گذشت زمان از بین برود، و در هر بیمار متفاوت باشد. برخی افراد ممکن است درد شدید و مداوم پشت یا ناحیه‌ای که توسط عصب (های) آسیب‌دیده تامین می‌شوند، یا بی‌حسی یا ضعف اندام‌ها را تجربه کنند. در حالی که برخی دیگر ممکن است درد خفیف‌تری را تجربه کنند که با گذشت زمان عود می‌کند.

علائم عمدتا به چگونگی برخورد فتق دیسک با اعصاب نخاعی و ساختارهای اطراف آن مربوط می‌شود. این موارد در هر بیمار متفاوت است و بیشتر به همین دلیل است که در صورت مشکوک بودن به وجود مشکلی در ستون فقرات خود، باید هر چه زودتر به یک متخصص ستون فقرات مراجعه کنید.

علائم فتق دیسک

دیسک برآمده در پشت شما انواع علائم دردناک را ایجاد می‌کند. فتق دیسک زمانی اتفاق می‌افتد که دیسک بین مهره‌ای در یک نقطه ضعیف در ستون فقرات شما باد کند و به نخاع و اعصاب شما فشار وارد کند.

علائم بسته به جایی که دیسک برآمده در ستون فقرات شما قرار دارد متفاوت است. ستون فقرات شما سه قسمت دارد که می‌تواند دیسک برآمده ایجاد کند.

فتق دیسک گردنی 

فتق دیسک گردنی در گردن شما قرار دارد. علائم آن می‌تواند شامل درد، گزگز، بی‌حسی و ضعف در گردن، شانه‌ها، بازوها، دست‌ها و انگشتان باشد. اگر نخاع فشرده شود، ممکن است میلوپاتی رخ دهد. میلوپاتی راه رفتن را دشوار می‌کند و باعث از بین رفتن مهارت‌های حرکتی ظریف می‌شود.

فتق دیسک قفسه سینه 

این نوع فتق دیسک بین استخوان گردن و انتهای قفسه دنده شما ایجاد می‌شود. با اینکه فتق دیسک ناحیه قفسه سینه نادر است، اما با این حال امکان ایجاد شدن آن وجود دارد. این علامت در درجه اول درد قسمت فوقانی کمر است که تا سینه یا معده گسترش می‌یابد. غالباً، بیماران تصور می‌كنند كه در قلب، ریه یا معده آن‌ها مشكلی وجود دارد. در حالی كه فتق دیسک دارند. تنها راه تشخیص آن گرفتن MRI از ستون فقرات است.

فتق دیسک کمری

ناحیه کمر از کمر تا باسن شما امتداد دارد و شامل پنج یا شش مهره است. بیشتر دیسک‌های برآمده در این ناحیه ایجاد می‌شوند و رایج‌ترین منبع درد کمر هستند. نوع درد متفاوت است. ممکن است کسل کننده، تیز، سوزناک باشد و یا ممکن است به باسن، پاها و پاها تابش کند. این دیسک‌های برآمده همچنین می‌توانند باعث ضعف، بی‌حسی و اسپاسم عضلانی در پاهای شما شوند.

به دلیل تفاوت در محل ایجاد فتق، علائم می‌توانند هنگام سرفه، عطسه یا خم شدن بیشتر شوند. فتق دیسک کمر همچنین به عصب سیاتیک شما فشار می‌آورد که باعث درد، بی‌حسی و گزگز در پای راست شما می‌شود. بعلاوه، این نوع دیسک‌های برآمده گاهی باعث از دست رفتن کنترل مثانه یا روده می‌شوند. اگرچه نادر است، اما در این موارد به دنبال فوریت‌های پزشکی باشید زیرا فتق دیسک می‌تواند رشته‌های عصبی را فشرده کند. معمولاً در این موارد جراحی فوری لازم است.

عوارض بی توجهی به علائم فتق دیسک کمر چیست؟

فتق دیسک در ستون فقرات را باید بسیار جدی گرفت. در موارد نادر، علائم این بیماری ممکن است بدون هیچ گونه مداخله پزشکی، به مرور زمان کاهش یابد. مشخص شده است که این اتفاق به دلیل پاسخ ایمنی بدن که فتق دیسک را به عنوان یک ماده خارجی تشخیص می‌دهد، جذب آب در دیسک برآمده که باعث کوچک شدن بخش آسیب‌دیده می‌شود، یا مکانیسم‌های دیسک طبیعی که می‌توانند بر قسمت دارای علائم دیسک تأثیر بگذارند، اتفاق می‌افتد.

این عوامل می‌توانند اندازه فتق و علائم را کاهش دهند، اما دیسک را درمان نمی‌کنند. در بیشتر موارد، در صورت عدم درمان، فتق دیسک با تخریب ستون فقرات به مرور زمان، یا به دلیل ضربه اضافی یا آسیب به ستون فقرات، بدتر می‌شود. نادیده گرفتن فتق دیسک، در صورت تحت تأثیر قرار گرفتن اعصاب، می‌تواند منجر به درد بسیار زیاد و حتی فلج شود.

علاوه بر این، برآمدگی، پارگی یا فتق دیسک می‌تواند منجر به تنگی نخاع شود، وضعیتی که با تنگ شدن کانال نخاعی رخ می‌دهد. محدود کردن یا فشرده شدن ریشه‌های عصبی و نخاع. این باریک شدن کانال نخاع اغلب در ناحیه کمر (ستون فقرات کمری) و گردن (ستون فقرات گردنی) یا در موارد نادر در ناحیه قفسه سینه ستون فقرات (قسمت فوقانی کمر) اتفاق می‌افتد.

دیسک برآمده یا تکه‌هایی از فتق دیسک می‌تواند به سمت داخل کانال نخاع بیرون زده یا بر روی عصبی که از فورامن گسترش یافته است فشار وارد کند. رباط‌هایی که مهره ها را به هم متصل می‌کنند ممکن است تحلیل بروند و اجازه جابجایی مهره‌ها را بدهند که می تواند باعث پینچ شدن عصب یا نخاع شود. وقتی دیسک به عصب سیاتیک فشار بیاورد، می‌تواند باعث درد عصب سیاتیک شود که به آن سیاتیک نیز گفته می‌شود.

 تشخیص 

وقتی بیمار با کمر درد وارد مطب می‌شود، پزشک معمولاً سه مرحله را برای تعیین اینکه آیا بیمار فتق دیسک دارد یا نه انجام می‌دهد:

• پزشک سابقه پزشکی بیمار را در نظر خواهد گرفت، زیرا سلامت دیسک مهره‌ای ضعیف می‌تواند ارثی باشد. او همچنین از بیمار می‌خواهد توضیح ‌دهد که چه زمانی درد شروع شده و درد در کجا اتفاق می‌افتد.
• در مرحله بعدی، پزشک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. او عملکرد عصب و قدرت عضلات در بازوها و پاها را آزمایش می‌کند. در بیشتر مواقع، معاینه فیزیکی هر آنچه را که درباره آسیب دیدگی لازم است به پزشک معالج می‌گوید.
• در صورت لزوم، پزشک اسکن CT یا MRI را برای بیمار تجویز می‌کند. دیسک برآمده یا فتق دیسک با چنین اسکن‌هایی به راحتی قابل تشخیص است.

درمان فتق دیسک کمر

در زیر تعدادی از بسیاری از روش‌های غیر جراحی برای درمان علائم درد مرتبط با فتق دیسک کمر آورده شده است.

مسکن

بسیاری از بیماران دریافتند که درمان فتق دیسک با مسکن‌های ساده برای تحمل درد کافی نیست. بیشتر پزشکان خانواده NSAID های ساده یا مسکن‌های مخدر را توصیه می‌کنند. هیچ یک از این دو گزینه راه حل طولانی مدت نیستند. داروهای مسکن ممکن است شامل استامینوفن، ضدالتهاب‌های غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن و داروهای مخدر مانند کدئین باشند. دسته دوم به دلیل توانایی بالقوه در سو مصرف مواد مخدر، برای درد شدید کمر تجویز می‌شوند.

تزریق به ستون فقرات

ماندگاری اثر تزریقات به ستون فقرات بسیار بیشتر از مصرف هر روز قرص است و درد بیشتر بیماران مبتلا به فتق دیسک را تسکین می‌دهد. همچنین، داروهای استروئیدی می‌توانند به لایه‌ای از ستون فقرات به نام فضای اپیدورال تزریق شوند تا التهاب و تحریک ریشه‌های عصبی ناشی از مواد نشت شده از دیسک کاهش یابد.

ماساژ و فیزیوتراپی 

برخی از درمانگران می‌توانند با استفاده از ماساژ درمانی، درد را تسکین دهند. این روش درمانی می‌تواند علائم را به طور موقت تسکین دهد، اما برای همه درمان محسوب نمی‌شود.

با فیزیوتراپی می‌توان تمرینات کششی و قدرتی را نیز برای مقابله با عدم تعادل عضلانی که سال‌ها بیمار را درگیر کرده، انجام داد.

رفع فشار نخاعی غیر جراحی

یک روش غیر جراحی معروف به رفع فشار نخاعی اخیراً محبوبیت بسیاری پیدا کرده است. افرادی که از علائم فتق دیسک رنج می‌برند، می‌توانند این راه حل پیشرفته غیر جراحی را برای دردهای حاد خود در نظر بگیرند. دردهایی که در فیر این صورت ممکن است نیاز به مداخله جراحی داشته باشند.

این روش شامل استفاده از یک میز کششی یا دستگاه موتوردار مشابه برای کشش ستون فقرات است. این دستگاه‌ها از همان اصول کشش ستون فقرات استفاده می‌کنند که توسط متخصصان عمل جراحی و سایر متخصصان بهداشت آموزش دیده استفاده می‌شود. ستون فقرات به طور دوره‌ای کشیده و شل می‌شود تا فشار منفی در داخل دیسک ایجاد کند. درمان در طی یک ماه و هر روز به مدت 30 دقیقه انجام می‌شود.

روش رفع فشار ستون فقرات بر روی یکی از دو گزینه میز موتوردار انجام می‌شود. یکی از گزینه‌ها میزی است که بیمار به حالت دمر روی آن دراز می‌کشد. در گزینه دیگر میز بیمار به پشت روی میز دراز می‌کشد. هر دو نوع با هدف برگرداندن مواد خارج شده از دیسک به داخل آن و تسریع بهبودی انجام می‌شوند.

جراحی فتق دیسک 

بسته به میزان شدت فتق دیسک و سایر عوامل، روش‌های مختلفی وجود دارد که ممکن است برای شما مفید باشد. جراحی باز سنتی در گذشته گزینه استانداردی محسوب می‌شده، اما اخیراً چندین روش غیرتهاجمی از جمله میکرودیسککتومی، لامینوپلاستی، فیوژن نخاعی، لامینکتومی نخاعی و تعویض دیسک مصنوعی در حال انجام است.

آیا می‌توانم از تشدید علائم فتق دیسک جلوگیری کنم؟ 

اگرچه فتق دیسک 100٪ قابل پیشگیری نیست، اما می‌توانید با تغییرات کوچکی در سبک زندگی خود از رشد یا بدتر شدن فتق دیسک به مرور زمان جلوگیری کنید.

انجام ورزش‌های مناسب 

بدون فعالیت بدنی، ستون فقرات می‌تواند استحکام خود را از دست بدهد. عدم تحرک می‌تواند باعث کم آبی، ضعیف شدن و برآمدگی دیسک‌های شما شود. اگر ورزش بخشی از سبک زندگی شما نیست، سعی کنید پیاده‌روی سبک را در برنامه روزانه خود بگنجانید. برای فعالیت بدنی متوسط ​​، ورزش‌های قدرتی را که از وزنه برای تعادل ستون فقرات استفاده می‌شود، امتحان کنید. علاوه بر این، تمرینات یوگا و پیلاتس برای افزایش تحرک کلی گزینه‌های خوبی هستند.

به بدن خود استراحت دهید 

بدن ما برای عملکرد مناسب به خواب کافی نیاز دارد. هشت ساعت خواب کامل برای حفظ هورمون‌ها در سطح سالم و استاندارد و دادن زمان کافی به بدن برای بهبودی پس از یک روز فعالیت بدنی توصیه می‌شود.

غذاهای ضد التهاب را امتحان کنید 

از غذاهایی که حاوی قند زیاد، کربوهیدرات‌های تصفیه شده و چربی‌های ترانس هستند، خودداری کنید. این مواد غذایی حاوی خواص التهابی هستند که می‌توانند مهره‌های ستون فقرات و دیسک‌ها را ضعیف کنند. شما باید سعی کنید مواد غذایی ضد التهابی را در رژیم غذایی خود جای دهید که شامل “گوجه فرنگی، روغن زیتون، سبزیجات سبز برگ، آجیل و ماهی‌های چرب” باشد.

هیچ راهی وجود ندارد که کاملاً تضمین کند فتق دیسک تأثیری در شما نخواهد داشت. در صورت آسیب جدی ستون فقرات، درمان حرفه‌ای برای بهبودی کامل ضروری است.