بیرون زدگی دیسک مهره‌های L4 و L5 چگونه درمان می‌شود؟ (فیزیوتراپی)

با گذشت زمان‌، دیسک‌های ستون فقرات ممکن است دچار فرسودگی طبیعی شوند که در اثر حرکات تکراری در طول زندگی ما ایجاد می‌شود و این روند برای همه اتفاق می ‌فتد. با این حال ، اگر یک قسمت از دیسک بیش از قسمت‌های دیگر ضعیف شده باشد ، می تواند منجر به عارضه‌ای به نام بیرون زدگی یا فتق دیسک شود.

فتق و بیرون زدگی دیسک در بیشترین موارد در بخش‌های حرکتی L4-L5 و L5-S1 در ستون فقرات کمر رخ می‌دهد. این دو بخش، که آخرین بخش‌های حرکتی در ستون فقرات هستند، مسئولیت 95٪ از حرکات خمشی و پیچشی کمر را بر عهده دارند. در علاوه، آن‌ها سنگین‌ترین بخش ستون فقرات هستند زیرا وظیفه‌ی تحمل بار را برعهده دارند و از قسمت بالای بدن حمایت می‌کنند. به دلیل استرس شدیدی که بر روی بخش‌های L4-L5 و L5-S1 وارد می‌شود، این بخش‌ها به طور متداول با مشکلاتی مانند برآمدگی، فتق، بیرون زدگی، افتادگی، اکستروژن و تخریب روبرو می‌شوند.

درمان بیرون زدگی دیسک در مهره‌های 4 و 5 شامل استفاده از داروهای ضدالتهاب برای کاهش درد، فیزیوتراپی و در موارد شدیدتر، جراحی می‌شود. این مقاله اطلاعات جامعی درباره بخش‌های نخاعی L4-L5 و L5-S1 ارائه می‌دهد تا به شما در درک و بهبود سریع‌تر درد کمر کمک کند.

علت بیرون زدگی دیسک مهره‌های 4 L و L5  

دیسک‌های بین مهره‌ای از دو قسمت اساسی تشکیل شده‌اند، فیبروز آنولوس در لبه خارجی و هسته پالپوسوس در قسمت داخلی. ضربات مکرر، تحمل وزن محوری مداوم ستون فقرات، آسیب‌دیدگی یا ضعف عضلات کمر می‌تواند باعث بیرون زدگی قسمت داخلی (هسته پالپوسوس) از حلقه خارجی شود. این اتفاق می‌تواند منجر به فتق دیسک شود.

فتق دیسک می‌تواند باعث گیر افتادن ریشه عصب یا ریشه‌های عصبی موجود در آن ناحیه شود. در موارد شدید، فتق دیسک L4 می‌تواند ریشه‌های عصبی متعددی را از بین ببرد: L5 و حتی ریشه عصب S1. به عبارت دیگر، یک بیرون زدگی می‌تواند چندین ریشه عصبی و حتی نخاع را درگیر کند. درگیر شدن ریشه عصبی و فشردگی نخاع از دلایل اصلی انتخاب بسیاری از افراد برای جراحی L4-L5 است.

مشکلات شایع مربوط به L4-L5

اختلالات شایعی که شامل بخش‌های نخاعی L4-L5 و L5-S1 هستند عبارتند از:

• اختلالات عضلانی و رباطی
• اختلالات مفصل نخاع یا مفاصل فاست
• دیسک لغزنده (لغزش دیسک)
• اسپوندیلولیستزیس
• اسپوندیلوز
• تنگی کانال نخاعی
• تنگی فورامینال

علائم بیرون زدگی دیسک L4 / L5 چیست؟ 

علائمی وجود دارد که ممکن است بعد از بیرون زدگی دیسک L4 / L5 رخ دهد. این علائم می‌توانند برای هرکسی که اولین بار آن‌ها را تجربه می‌کند نگران‌کننده و ترسناک باشند.

خوشبختانه، با این مقاله خواهید فهمید که چه چیزی طبیعی است و چرا این مشکلات را پشت سر می‌گذارید که امیدوارم برخی از نگرانی‌های شما را برطرف کند.

علائم رایج بیرون زدگی دیسک L4 / L5

• کمر درد: اکثر افرادی که دچار بیرون زدگی دیسک در L4 / L5 می‌شوند، درد کاملاً تیزی را در ناحیه کمر تجربه می‌کنند. حساس بودن به لمس و احساس اسپاسم در عضلات نیز ممکن است وجود داشته باشد.
• سیاتیک: سیاتیک کلمه‌ای است که برای توصیف احساس درد در پشت ساق پا استفاده می‌شود. این درد معمولا به صورت تیر کشیدن است و می‌تواند شدید باشد. گاهی اوقات بیماران این درد را اینگونه توصیف می‌کنند: مانند اینکه “سیخ داغ به آن‌ها خورده است”.
• درد در پایین ساق پا: اینجاست که تفاوت بیرون زدگی دیسک L4 / L5 با مشکل L5 / S1 مشخص می‌شود. از آنجا که اعصابی که از L4 شروع می‌شوند تا ناحیه خارجی پا ادامه دارند، بیرون زدگی دیسک در L4 / L5 می‌تواند باعث ایجاد درد در کنار ساق پا و حتی تا بالای پا شود. درد به احتمال زیاد به شکل الگوی “مارپیچی” پیش می‌رود، به طوری که از کمر شروع می‌شود و از پایین ساق پا به بالای مچ پا می‌رسد. این درد از نظر احساس شبیه به سیاتیک است و می‌تواند به همان اندازه ناخوشایند باشد.
• سوزن سوزن / بی‌حسی: بیرون زدگی دیسک L4 / L5 می‌تواند باعث ایجاد تغییرات حسی در پا و مچ پا شود. معمولاً احساساتی مانند قلقلک در پا و انگشتان پا وجود دارد و برای برخی افراد این علامت می‌تواند از درد نیز بدتر باشد. این علامت به این دلیل اتفاق می‌افتد که دیسک بیرون زده به عصب ستون فقرات فشار می‌آورد و باعث می‌شود عصب به درستی کار خود را انجام ندهد. این بدان معنی است که برخی از سیگنال‌ها به درستی عبور نمی‌کنند و حس‌ها مانند همیشه احساس نمی‌شوند.
• ضعف در پاها: اکنون این علامت می‌تواند نگران کننده باشد و اگر احساس ضعف در یک یا هر دو پا به همراه علائم دیگر در این لیست در شما وجود دارد باید حتماً به پزشک مراجعه کنید. ضعف در پاها (به ویژه ضعف ران با دیسک برآمده L4 / L5) نشانه فشرده سازی شدید عصب است. اگر این علامت را در خود مشاهده می‌کنید، باید در اسرع وقت برای تشخیص مشکل خود اقدام کنید.

علائم کمتر شایع بیرون زدگی دیسک L4 / L5

• لرزش پا / اسپاسم: این اسپاسم‌ها که اغلب با سیاتیک اشتباه گرفته می‌شوند، باعث ایجاد تنش و اسپاسم در ماهیچه‌ها می‌شوند. بهترین راه برای مقابله با این علامت، مصرف یک دوره کوتاه مدت داروهای شل کننده عضلات است.
• مشکلات مثانه و روده: این یک علامت هشدار دهنده است که باید در اسرع وقت توسط پزشک به آن پرداخته شود. این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که اعصابی که به مثانه و روده اجازه می‌دهند کار خود را انجام دهند، توسط بیرون زدگی دیسک L4 / L5 فشرده می‌شوند. اگر از بی‌اختیاری رنج می‌برید ، قادر به “دفع ادرار یا مدفوع” نیستید یا نمی‌توانید فشار را در مثانه / روده خود را احساس کنید، لازم است هرچه زودتر با پزشک خود صحبت کنید.
• بی‌حسی در مناطق خصوصی: این علامت دیگری است که نیاز به بررسی فوری دارد. باز هم، این علامت نشان می‌دهد که اعصاب تحتانی تا جایی فشرده شده‌اند که نمی‌توانند به درستی کار کنند. اگر این مشکل به زودی برطرف نشود، ممکن است با مشکل دائمی روبرو شوید.

درمان بیرون زدگی دیسک مهره‌های 4 L و L5

برای بیرون زدگی دیسک L4 / L5 ، یک سری روش‌های درمانی وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند روز خود را با درد کمتر و راحتی بیشتری ادامه دهید. در اینجا چند روش درمانی توصیه شده برای تسکین فتق دیسک وجود دارد:

فیزیوتراپی 

فیزیوتراپی غالباً نقشی اساسی در بهبودی بیرون زدگی دیسک دارد. روش‌های درمانی آن نه تنها تسکین فوری درد را به همراه دارد، بلکه به شما می‌آموزد که چگونه بدن خود را برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی بیشتر آماده کنید.

انواع روش‌های فیزیوتراپی وجود دارد:

درمان‌های فیزیکی غیرفعال فتق دیسک 

درمان‌های غیرفعال بدن شما را آرام می‌کنند و شامل ماساژ بافت عمیق، سرما و گرما درمانی، تحریک الکتریکی (به عنوان مثال، TENS) و آب درمانی هستند.

قبل از شروع درمان با یک متخصص طب فیزیکی، ارزیابی کاملی از وضعیت خود برای تعیین خط مبنا و اهداف درمانی دریافت کنید.

درمانگر با مرور سابقه پزشکی، ارزیابی حرکت و وضعیت بدن و پرسیدن سوالاتی درباره سبک زندگی شما می‌تواند به شما کمک کند یک جدول زمانی بهبودی واقع بینانه‌ای را طراحی کنید.

• ماساژ بافت عمیق: بیش از 100 نوع ماساژ وجود دارد، اما اگر فتق دیسک داشته باشید ماساژ بافت عمیق گزینه ایده‌آلی است. زیرا از فشار زیادی برای از بین بردن تنش عضلانی و اسپاسم استفاده می‌شود که باعث جلوگیری از حرکت عضلات در منطقه آسیب‌دیده می‌شود.
• گرما درمانی: ممکن است درمانگر فیزیکی شما از گرما برای افزایش جریان خون در منطقه مورد نظر استفاده کند. خون با رساندن اکسیژن و مواد مغذی بیشتر به بهبود منطقه کمک می‌کند. خون همچنین محصولات جانبی زائد ناشی از اسپاسم عضلات را خارج می‌کند.
• سرما درمانی: برعکس، سرما درمانی (که کرایوتراپی نیز نامیده می‌شود) گردش خون را کند می‌کند. این کار باعث کاهش التهاب، اسپاسم عضلات و درد می‌شود. فیزیوتراپیست شما ممکن است یک بسته یخ را روی ناحیه هدف قرار دهد، ماساژ یخ انجام بدهد یا حتی از اسپری معروف به فلورومتان برای خنک کردن بافت‌های ملتهب استفاده کند.
• هیدروتراپی: همانطور که از نامش پیداست، در آب درمانی از آب استفاده می‌شود. آب درمانی به عنوان یک درمان غیر فعال، ممکن است به سادگی نشستن در وان آب جوش یا دوش آب گرم باشد. آب درمانی به آرامی باعث تسکین درد و شل شدن عضلات می‌شود.
• تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS): دستگاه TENS از جریان الکتریکی برای تحریک عضلات استفاده می‌کند. به نظر شدید می‌رسد، اما واقعاً دردناک نیست. الکترودهای چسبانده شده به پوست شما جریان الکتریکی کمی را به نقاط اصلی مسیر عصب می‌فرستند. TENS اسپاسم عضلانی را کاهش می‌دهد و به طور کلی اعتقاد بر این است که باعث ترشح اندورفین می‌شود که کشنده طبیعی درد بدن شما است.
• کشش: هدف از کشش کاهش اثرات جاذبه بر ستون فقرات است. هدف از جدا کردن آرام استخوان‌ها این است که فتق دیسک را کاهش دهید. این کار تقریباً مانند این است که وقتی جک را زیر ماشین قرار می‌دهید و ماشین را بالا می‌برید، فشار را از روی لاستیک ماشین برمی‌دارید و سطح صاف لاستیک از بین می‌رود. کشش می‌تواند در ستون فقرات گردنی یا کمر انجام شود.

درمان‌های فعالی که می‌توانید در فیزیوتراپی امتحان کنید 

درمان‌های فعال به انعطاف‌پذیری، پاسچر بدن، قدرت، ثبات عضلات هسته‌ای و حرکات مفاصل کمک می‌کنند. همچنین ممکن است برای دستیابی به نتایج مطلوب، یک برنامه ورزشی برای شما تجویز شود. این کار نه تنها درد مکرر کمر شما را مهار می‌کند بلکه به سلامتی شما نیز کمک می‌کند. متخصص طب فیزیکی با شما همکاری می کند تا برنامه‌ای را براساس تشخیص خاص و سابقه سلامتی شما تدوین کند.

• ثبات عضلات هسته‌ای: بسیاری از افراد نمی‌دانند که عضلات هسته قوی برای سلامت ستون فقرات چقدر مهم است. عضلات اصلی (شکمی) شما به عضلات کمر کمک می‌کند تا از ستون فقرات حمایت کنند. وقتی عضلات اصلی شما ضعیف هستند، فشار بیشتری به عضلات کمر وارد می‌شود. فیزیوتراپیست شما ممکن است تمرینات تثبیت کننده عضلات هسته بدن را برای تقویت کمر به شما آموزش دهد.
• انعطاف‌پذیری: یادگیری روش‌های کششی و انعطاف‌پذیری مناسب شما را برای ورزش‌های هوازی و قدرتی آماده می‌کند. انعطاف‌پذیری با از بین بردن سفتی به بدن شما کمک می‌کند تا راحتتر حرکت کند.
• آب درمانی: برخلاف نشستن ساده در وان آب گرم یا حمام مثل نوع منفعل آن، آب درمانی فعال می‌تواند شامل ایروبیک در آب باشد تا به بدن شما بدون استرس بی‌مورد کمک کند.
• تقویت عضلات: عضلات قوی یک سیستم پشتیبانی عالی برای ستون فقرات شما هستند و درد را بهتر کنترل می‌کنند. فیزیوتراپیست شما برای کمک به پیشگیری از درد در آینده روش‌های تقویت کمر را به شما آموزش می‌دهد. شما می‌توانید اصول مراقبت از خود را بیاموزید، بنابراین می‌دانید که چگونه علائم خود را به بهترین شکل درمان کنید. هدف نهایی این است که شما دانش خود را برای حفظ یک سبک زندگی بدون درد توسعه دهید.

ضروری است که یاد بگیرید چگونه پس از پایان فیزیوتراپی رسمی، ورزش کنید و حالت درست کمر خود را حفظ کنید. اگر درس‌هایی را که در حین فیزیوتراپی آموخته‌اید اجرا نکنید، از نتایج طولانی مدت آن بهره‌ای نخواهید برد. با مراقبت از کمر خود، ممکن است از درد کمر بیشتر جلوگیری کنید.

سایر گزینه‌های درمان بیرون زدگی دیسک L4 / L5

عمل جراحی برای بیرون زدگی دیسک به ندرت مورد نیاز است. این مداخله مختص کسانی است که همه راه‌های دیگر را امتحان کرده‌اند و هنوز هم بهبود نیافته‌اند.

ابتدا باید تمام روش‌های غیر جراحی را امتحان کنید، زیرا نمی‌توانید یک عمل جراحی را معکوس کنید و نتایج حاصل از جراحی اغلب طاقت فرسا هستند. گاهی اوقات، جراحی می‌تواند باعث بدتر شدن مشکل بیمار شود که حتی شنیدن آن هم آزاردهنده است.

گزینه دیگر تزریق است که می‌تواند درد ناشی از عصب سیاتیک را کاهش دهد. با توجه به تجربه من، نتایج این روش‌ها برای بسیاری از مردم بسیار طاقت فرسا است. با این حال، ممکن است گاهی اوقات موثر باشند.

توصیه‌هایی برای بیماران دچار بیرون زدگی دیسک 

رعایت برخی از نکات در زندگی روزمره برای بهبودی و کاهش درد دیسک کمر بسیار موثرند: این موارد شامل :

• بسیار مهم است که رژیم غذایی خود را برای بهبودی بیرون زدگی دیسک L4 / L5 مراعات کنید. برای این کار باید مصرف غذاهای ضد التهاب را به حداکثر برسانید.
• شما باید به طور کلی فعال باشید. این کار وقت زیادی را از شما نمی‌گیرد. شما باید سعی کنید تا جایی که احساس راحتی می‌کنید راه بروید. با شروع درد متوقف شوید، کمی استراحت کنید، و دوباره شروع کنید.
• نوشیدن مقدار زیادی آب کاملاً ضروری است. وقتی بیرون زدگی دیسک L4 / L5 به عصب شما فشار وارد می‌کند، هرگونه کم‌آبی در آن دیسک باعث بدتر شدن فشردگی عصب می‌شود. این بدان معنی است که نوشیدن 3-4 لیتر آب در روز برای موفقیت شما بسیار مهم است و جنبه بهبودی آن بسیار با ارزش است.
• در صورت وجود بیرون زدگی دیسک L4 / L5 ، داشتن حداکثر میزان خواب بسیار مهم است (گرچه درد سیاتیک می ‌واند خواب را دشوارتر کند). خواب یکی از قسمت‌های اصلی بهبود فتق دیسک است. خواب زمانی است که بهبودی رخ می‌دهد. بدون داشتن خواب کافی در هر شب بهتر نمی‌شوید.
• بهبودی بیرون زدگی دیسک L4 / L5 به همان اندازه رخ می‌دهد که از تشدید مشکل است اجتناب کنید که معنی خودداری از انجام کارهای اضافی است. به عنوان یک قاعده کلی، اگر فعالیت یا موقعیتی درد شما را بدتر می‌کند، باید آن را تغییر دهید. در غیر این صورت زمان بهبودی فتق دیسک شما به تاخیر خواهد افتاد.
• از رول کمر استفاده کنید. رول کمر یک بالشتک مخصوص طراحی شده است که هنگام نشستن پشت کمر شما قرار می‌گیرد. این بالشتک انحنای قسمت پایین کمر شما افزایش می‌دهد که به نظر بسیاری از افراد باعث کاهش فشار از روی دیسک برآمده در قسمت تحتانی کمر در هنگام نشستن می‌شود (که می‌تواند بدترین موقعیت برای بسیاری از افراد باشد).